Son 13 yılda işsizlere fondan sadece 10 milyar lira verildi.

İsmail ŞAHİN

İşsizlik Sigortası Fonu işsizlere değil Hazine’ye çalışıyor. Gelirleri işçi, işveren ve devletin ödediği primlerden oluşan Fon’da biriken para işsizler için değil, iç borç finansmanında kullanılıyor. İşsizliğin günden güne arttığı Türkiye’de 13 yıllık AKP iktidarı boyunca Fon’da biriken paranın sadece yüzde 11’i doğrudan işsizlere gitti. GAP harcamaları, kısa çalışma ödeneği, ücret garanti fonu, kurs giderleri için kullanılan Fon’un büyük bir bölümü Hazine tarafından değerlendiriliyor.

4 MİLYON İŞSİZE MAAŞ 

Eylül 2015 itibariyle 89.9 milyar liralık büyüklüğe ulaşan İşsizlik Sigortası Fonu’nun yüzde 93.14’ü yani 83.7 milyar lirası tahvilde, yüzde 6.57’si yani 6.2 milyar lirası ise banka mevduatında bulunuyor.

İşsizlik Fonu’nun gelirleri işçi, işveren ve devletin ödediği primlerden oluşuyor. İşsizlik Sigorta Fonu’na, her ay çalışan işçinin brüt ücreti üzerinden işçi ve devlet yüzde 1, işveren ise yüzde 2 prim ödüyor. İşsizlik sigortasının uygulamaya başladığı Mart 2002 tarihinden Eylül 2015 tarihine kadar 6 milyon 44 bin 949 kişi başvuruda bulundu. Bunlardan 4 milyon 168 bin 805’i işsizlik ödeneği almaya hak kazandı. 1 milyon 876 bin 144  işsiz Fonu’ndan yararlanamadı.



GAP’A12 MİLYAR LİRA HARCANDI

Mart 2002 tarihinden, 31 Ağustos 2015 tarihine kadar işsizlere sadece 10 milyar 60 milyon lira ödeme yapılırken, Fon’dan GAP’a yapılan ödemenin 12 milyar lirayı aşması dikkat çekti. Kanuna göre, işsizlik sigortası fonundaki paranın “işgücünün istihdam edilebilirliğini artırmak, çalışanların vasıflarını yükselterek işsizlik riskini azaltmak ve teknolojik gelişmeler nedeniyle işsiz kalması beklenenlerin başka alanlara yönlendirilmesini sağlamak, istihdamı artırıcı ve koruyucu tedbirler almak ve uygulamak, işe yerleştirme ve danışmanlık hizmetleri temin etmek, işgücü piyasası araştırma ve planlama çalışmaları yapmak amacıyla” kullanılması gerekiyor.

Yararlanma koşulları ağır

Bir kişinin İşsizlik Sigortası Fonu’ndan yararlanabilmesi için belli şartlar bulunuyor. Öncelikle kişi, kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalması, ardından hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olması, son 3 yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olması ve hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurması gerekiyor.

Hizmet akdinin feshinden önceki son 3 yıl içinde 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün, 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün, 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün süreyle işsizlik ödeneği veriliyor. İşsizlik yardımı net asgari ücretle sınırlandırıldığı için aylık bin 500 lira maaş üzerinden prim ödeyen de, 5 bin lira üzerinden prim ödeyen de aynı miktarda işsizlik yardımı alıyor.