Dentgroup Kids’in kurucusu Pedodonti Uzmanı Dr. Neşve Kayabaşoğlu, bebeklerin ağız ve diş sağlığı ile dikkat edilmesi gereken konuları paylaştı ve önemli uyarılarda bulundu.
1. Anne sütüyle besliyorum, dişleri neden çürüsün ki?
Sütün çocuğunuzun gelişimi için son derece yararlı bir besin olduğu doğru. Bu noktada bilinmesi gereken, anne sütünün yüzde 8, normal inek sütünün ise yüzde 4 şeker içerdiğidir. İçeriklerindeki şekerden dolayı, dişler çıktıktan sonar, gece uyku öncesinde veya sırasında verilen süt yaygın ve hızlı gelişen çürüklere sebep olmaktadır.Gün içinde içilen süt bu denli çürüklere sebep olmaz, çünkü ağızda gün boyu salınan tükürük çürük oluşumunu engellemek için var gücüyle çalışır. Uyku sırasında ise tükürük akışı olmaz ve dişin yüzeyiyle neredeyse 12 saat boyunca temasta olan süt, dişleri çürütmeye başlar. Siz, sizolun 1 yaşından sonra gece yatarken bebeğinizin biberonuna süt koymayın. Çocuğunuz biberonla uyumaktan keyif alıyorsa biberon içine su koyabilirsiniz.
2.Bebeğimin dişleri çıkmadı ki niye ağzını temizleyeyim?
Çoğu anne baba, dişleri çıkmadan bebeklerin diş ve ağız sağlığına önem vermeleri gerektiğini düşünmüyorlar. Ancak, öncelikle anne sütüyle, sonraki aylarda mama, meyve/sebze püresi ve sularıyla beslenen çocukların, dişleri çıkmamış dahi olsa, günde 2 kez dişetleri ıslak bir bezle temizlenmeli.
3. Bebeğimin dişlerini ne zaman fırçalamaya başlamalıyım?
Kural aslında çok açıktır. ‘Diş çıkar, fırçalama başlar’. Azı dişleri çıkana kadar diş temizliğini ılık suyla ıslatılmış gazlı bezlerle veya diş temizleme mendilleriyle yapabilirsiniz. Azı dişlerini temizlemek içinse mutlaka fırçaya ihtiyacınız olacaktır. Fırçalama ancak anne veya baba tarafından yapılırsa sonuca ulaşacaktır. Çocuklarınız dişlerini fırçaladıktan sonra mutlaka sizin de onların dişini fırçalamak zorunda olduğunuzu unutmayın.
4. Macun kullanımına ne zaman başlamalıyım?
Çocukların dişleri 3 yaşına kadar sadece su ve fırça yardımıyla fırçalanabilir. Macunsuz fırçalama yapıldığında çocuğun ağzında hoş olmayan koku ve tat oluşabilir. Bu da çocuğunuzun bu işe motive olmasını önleyebilir. O yüzden 0-3 yaş arası bebeklerin yutmasında hiçbir sakınca olmadığı bebek macunlarının kullanımını önermekteyiz. (İçeriğinde flour yok) 3 yaş sonrasında tükürmeyi başarabilen çocuklar dişlerini çocuk diş macunları ile fırçalayabilirler (içeriğinde az miktarda flor var)
5. Bebeğim diş çıkartırken ona nasıl yardımcı olmalıyım?
Diş çıkarma sırasında yaşanan sıkıntıları azaltmak için yapılacak en iyi yöntem soğuk uygulamasıdır. Bebeğinizin içinde su olan diş kaşıyıcılarını buzlukta 5 dakika beklettikten sonra ona vermek veya buzlukta bir süre beklettiğiniz havucu kemirmesini sağlamak onu çok rahatlatacaktır. Annenin elini çok soğuk suyla yıkadıktan sonra parmaklarıyla damaklarına yapacağı masaj da bebeğinizin büyük ölçüde rahatlamasını sağlayacaktır.
6. Bir aydır uyku uyumuyoruz bebeğim diş çıkartıyor, diş çıkardığı için mi durmadan ateşleniyor?
Süt dişlerinin sürme süreci 6 ay ile 4 yaş arasında yaşanan bir süreçtir. Bu dönem içindeki neredeyse her ateş, ishal huzursuzluk ve gece ağlamalarını dişe bağlamak son derece yanlış bir yaklaşımdır. Maalesef bunlar annelerin doğru bildiği yanlışların başında geliyor. Diş çıkma süresince yaşanan sıkıntılar bir haftayı geçmez o yüzden bebeğinizin bir haftayı geçen sıkıntıları varsa aslında çocuğunuzun başka bir sorununu atlıyorsunuz demektir. Diş çıkarma sırasında görülen ateş eğer 39 dereceyi geçiyorsa yine bebeğinizin başka bir sorunu olabileceğini unutmayın.
7. Meyveleri büyük parçalara bölerek yedirmemin diş sağlığına katkısı olur mu?
Katı meyvelerin ısırılarak yenmesi çocukların diş ve ağız sağlığı açısından hayli önemli. Çoğu ebeveyn çocuklarının boğazına kaçabileceği endişesi ile meyveleri küçük parçalara ayırarak veriyor. Oysa, katı meyvelerin ısırılarak yenmesi, çocukların çiğneme fonksiyonlarını geliştirmesi hem de dış yüzeylerini temizlemesi açısından büyük önem taşıyor. Bugün, üç yaşına gelmesine rağmen çiğnemeyi bilmeyen çocuklar var. Çocuklar besinleri çiğneyerek yemediğinde ağız içinde yeterince tükürük salgılanmıyor.Bu da çürük oluşumunu hızlandırıyor. Dolayısıyla, anne babaların katı meyve ve sebzeleri çocuklarına bütün halde vermeye özen göstermeleri gerekiyor.
8. Biz çocuğumuza çikolata, şeker yedirmiyoruz, niye dişleri çürüsün ki?
Keşke herşey bu kadar kolay olsaydı. Maalesef, çikolata, şeker vb gıdaları tüketmeyen çocuklarda da çürüğe rastlanır. Sanılanın aksine diş yüzeyine yapışan her şey çürük yapar. Karbonhidrat (ekmek, makarna gibi), süt (laktoz) vb içecekler, hepsi diş çürüğüne neden olabilir. Rafineri besinlerin artmasıyla besinlerdeki şeker oranları da yıllar içinde çok arttı. Bu da çocuklarda çürükten korunmayı zorlaştırdı. Önemli olan, besinlerin diş yüzeyinde tutulmalarını minimuma indirmektir.Çocuğunuzun dişlerini günde 2 kez 2 dakika fırçalamak, ara öğünlerden sonra ağızlarını suyla çalkalamalarını sağlayarak çürüğü engelleme konusunda önemli adımlar atabilirsiniz. 3 yaş sonrasında pedodontistlerin yapacağı fissür örtücü ve fluor uygulamaları da çürüklerin önüne geçmenizi sağlayacaktır.
9. Bir öpücükten bakteri mi bulaşırmış?
Anne ve babaların sıkça yaptığı bir hata da bebeklerini dudaklarından öpmek. Yetişkinlerin ağızlarındaki bir çürük başlangıcı veya ufak dahi olsa bir dişeti rahatsızlığı öpüşme sonrasında çocuklara bakteri geçmesine neden olabiliyor. Çürük dişler veya sağlıksız dişetleri yüzeylerinde milyonlarca bakteri barındırır. Bu bakterilerin bebeğinize geçmesini sağlayan diğer durumlarsa annenin yere düşen emziği önce kendi ağzında temizleyip sonra çocuğuna vermesi veya mamanın sıcaklığını anlamak için önce kaşıkla kendi tadına bakması daha sonra da çocuğunu aynı kaşıkla beslemesidir.
10. Antibiyotikler yüzünden mi çocuğumun dişleri sağlıksız?
Dişlerde renkleşme ve yapısal bozukluklara sebep olan tetrasiklin grubu antibiyotiklerin bebeklerde ve hamilelerde kullanımı seneler önce yasaklanmasına rağmen efsanesi hala devam etmektedir. Bilinenin aksine, antibiyotikler diş çürüğü yapmazlar. Sağlıksız dişlerin sebebi aslen, antibiyotik kullanımına neden olan hastalıklardır. Örneğin, yüksek ateş kandaki kalsiyum ve fosfat düzeylerinde bozulmalara, bu da diş sağlığında ve gelişiminde bazı sıkıntılara yolaçmaktadır.
11. Bebeğimin dişlerinde bir problem yok ki neden diş hekimine götüreyim?
Aslında, bebeğinizin ağız ve diş sağlığı için yapabileceğiniz en doğru şey onu 1 yaşından itibaren düzenli pedodontist kontrollerine götürmektir. Erken yaşta başlayan bu muayeneler sayesinde bebeğinizin dişlerini çürütebilecek etkenlerden, doğru bilinen yanlışlardan ve koruyucu yöntemlerden daha sorunlar başlamadan bilgi sahibi olup; çocuğunuzu çürüklerden koruyabileceksiniz. Erken yaştan itibaren pedodontist kontrolüne giden çocuklar için ise tedaviler ve koruyucu uygulamalar keyifli seanslara dönüşecektir. Aksi takdirde ağrı ile birlikte pedodontistle tanışan çocuklarda tedavi hem pedodontist hem aile hem de çocuk için çok yorucu ve yıpratıcı olabilmektedir.
