Kent büyüdükçe dokusu zedeleniyor yerleşim yerlerinin kimliği değişiyor. Eskiden şehir dışı sayılan semtler şimdi şehir büyüdükçe kentin merkezi sayılmaya başlıyor.
Haliyle 40'lı 50'li yıllarda kent dışında kurulan sanayi tesisleri artık şehir içinde sayılmaya başladı ve arazileri oldukça değerli. Halbuki Türkiye'nin en değerli markası İstanbul'da yıllar içinde pek çok sanayi tesisleri bulunuyordu. Bugün Beşiktaş Deniz Müzesi'nin bulunduğu yerde bir uçak fabrikası, kentin göbeği kabul edilen Şişli'de bira üretim tesisi metrobüsle taçlandırdığımız e-5' kenarında alabildiğine fabrikalar uzanmaktaydı.
İşte yerinde şimdi yeller esen o fabrikalar...
BOMONTİ BİRA FABRİKASI: İsviçreli Bomonti kardeşler tarafından 1890 senesinde Feriköy'de kurulan fabrika, 1934 yılında Tekel'e geçti. 1902 yılında işletmelerini bugün İstanbul Tekel Bira Fabrikası, eski adıyla Bomonti Bira Fabrikası'nın bulunduğu yere naklettiler. 1912'de Bomonti ve rakipleri olan Nektar Şirketleri birleşerek Bomonti-Nektar Birleşik Bira Fabrikaları şirketini kurdular. Fabrika 1938 yılında Tekel yönetimine girmiş, uzun bir süre sonra Efes Pilsen tarafından satın alınmıştır.
Fabrikanın yerinde bugün yer alan eğlence merkezi Bomonti Ada1976 yılında 37 milyon litre üretime ulaşmış fabrikada 1991 yılında üretim durduruldu ve boşaltıldı. Binayı ve arsasını alan "IC İçtaş İnşaat", 2010 yılında bu alan üzerinde yeni bir otel projesine başlattı. 2015 yılından itibaren bina eğlence merkezi olarak kullanılıyor.
BEŞİKTAŞ UÇAK FABRİKASI: Türk havacılığının efsane ismi Nuri Demirağ 30'lu yıllarda Beşiktaş'ta, bugün Deniz Müzesi'nin olduğu alana bir uçak fabrikası kurdu. Beşiktaş’taki uçak fabrikasında üretilecek uçak ve planörlerin planını Türkiye’nin ilk uçak mühendislerinden Selahattin Reşit Alan çizdi.
Beşiktaş Deniz Müzesi Fotoğraf: Depo Photos1936’da ilk tek motorlu uçak üretildi ve Nu.D-36 adı verildi. 1938’de Nu.D-38 adlı çift motorlu 6 kişilik yolcu uçağı yapıldı. NuD-38, 1944 yılında dünya havacılığı yolcu uçakları A sınıfına alındı. İlk uçak siparişini 1938 yılında Türk Hava Kurumu (THK) verdi.
Baltalimanı Sabun Fabrikası
MERTER VAKKO FABRİKASI: 1969 yılında Merter'de açılan Vakko Fabrikası 40 dönüm alanda hizmet veriyordu. Şirket 2008 yılında Fabrika'nın arazisini Platform Merter projesi için Eroğlu İnşaat'a sattı. Vakko Fabrikası'nı Esenyurt'a taşıdı.
Vakko fabrikasının yerinde şu an Eroğlu'nun projesi yükseliyor.
MERTER EFES PİLSEN FABRİKASI: Efes Pilsen İstanbul Merter'deki fabrikasında önceki hafta üretimi durdurma kararı aldığını açıkladı. Arazinin gayrimenkul projelerinde kullanılması bekleniyor. Efes Pilsen 1969 yılından beri burada üretim yapıyordu.
MERTER TAMEK FABRİKASI: Yıllarca konserve gıda ürünleri üretilen bu yerde şimdi rezidans projesi yükseliyor.
SİLAHTARAĞA ELEKTRİK SANTRALİ: Silahtarağa Elektrik Santralı, İstanbul’un en eski endüstri bölgesi olan Haliç’te kurulduğu 1911’den 1983’e dek kente elektrik sağladı. Santralin İstanbul Bilgi Üniversitesi’ne tahsisi 1 Mayıs 2004 tarihinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile yapılan protokol çerçevesinde gerçekleşti. İstanbul'un sayılı kültür merkezlerinden biri olan santralistanbul, 8 Eylül 2007'de açıldı.
