DERLEYEN: MERTHAN SÜMBELLİ Covid-19 ile mücadelenin en acı verici yanlarından biri sevdiklerimizle vedalaşamıyor olmamız... Yakınlarını kaybeden insanlar, bırakın sevdiklerini son bir kez görebilmeyi, onların cenaze törenlerine dahi katılamıyorlar. Böylesi dramatik bir durum yaşanırken Sri Lanka’da hükümetin verdiği, Covid-19 nedeniyle ölenlerin yakılması yönündeki karar, ülkedeki Müslümanların acılarına acı ekliyor.

İslam inancına göre vefat eden Müslümanların gömülerek defnedilmesi gerekiyor. Ancak Sri Lanka hükümetinin almış olduğu naaşları yakma kararı, hiçbir bilimsel temele dayanmadığı gibi zaten sevdiklerine veda edemeyen Müslüman vatandaşların üzerinde başka bir travma daha oluşturuyor.


HÜKÜMETİN GEREKÇESİ: VİRÜS YERALTI SULARINI KİRLETEBİLİR


Hükümet tarafından mart ayında alınan Covid-19 nedeniyle ölenlerin yakılma kararı, ülkenin yüzde 10’unu oluşturan Müslümanlar tarafından tepkiyle karşılandı. Hükümet gerekçe olarak, virüsün yayılıp yeraltı sularını kirletebileceğini öne sürdü. Artan tepkilerin ardından hükümet, bu politikanın gözden geçirildiğini ve uzman bir komite tarafından önerildiğini iddia etti. Ancak bu tarz bir politikanın arkasında defalarca yapılan araştırmalara göre, bilimsel bir temel olmadığı da aşikar.

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KINADI


Dünya Sağlık Örgütü, Covid-19 kaynaklı ölümlerin gömülmesinde herhangi bir risk olmadığını belirtti. Birleşmiş Milletler, İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Uluslararası Af Örgütü gibi kuruluşlar da Sri Lanka’nın kararını kınadı. Covid-19’un solunum yolu ve havada bulunan damlacıklar yoluyla bulaştığı zaten bilimsel olarak kanıtlandı. Diğer yandan Ebola gibi çok bulaşıcı, ölü bedenlerin virüsü aktarabildiği bir hastalıkta dahi defin işlemlerine izin verilmişti.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, 27 Ocak'ta Cenevre'de yapılan toplantıda Sri Lanka hükümetini ayrımcılık konusunda uyarmıştı. (Fotoğraf: Reuters)

BM: BU POLİTİKA ŞİDDETİ KÖRÜKLEYEBİLİR


Birleşmiş Milletler insan hakları uzmanları geçtiğimiz günlerde yaptıkları açıklamada bu politikanın mevcut önyargıları, hoşgörüsüzlüğü ve şiddeti körükleyebileceğini ifade ettiler. Uzmanlar yaptıkları açıklamada, “Covid-19’dan dolayı vefat eden cesetlerin tek seçenek olarak yakılması bir insan hakları ihlali anlamına geliyor. Sri Lanka'da veya diğer ülkelerde, cesetlerin gömülmesinin, COVID-19 gibi bulaşıcı hastalıkların yayılma riskini artırdığına dair yerleşik tıbbi veya bilimsel kanıt yoktur" ifadelerine yer verdiler.

[custom_content title="SON 10 YILDA MÜSLÜMANLARA YÖNELİK ŞİDDET ARTTI" desc="2014 ve 2018 yılında camilere, Müslüman evlerine ve işyerlerine yapılan ırkçı saldırılar gerçekleştirildi. Sri Lanka’nın başkenti Kolombo’daki 2019 Paskalya saldırılarıyla birlikte Müslüman karşıtı hareketler daha fazla artış gösterdi. 250 kişinin hayatını kaybettiği saldırılardan Müslümanlar sorumlu tutuldu. Saldırıların ardından Müslümanlar, ülkede çoğunluğu oluşturan etnik grup Sinhalalar'ın ırkçı saldırılarıyla karşı karşıya kaldı. Müslümanlar Covid-19 kaynaklı vefat eden yakınlarının yakılmalarını bu artan saldırıların  devamı olarak görüyorlar.">

ÜLKEDE 80’DEN FAZLA MÜSLÜMAN YAKILDI


Sri Lanka Müslüman Konseyi’nin tahminlerine göre salgının başından bu yana 20 günlük bir bebek de dahil olmak üzere 80’den fazla Müslüman yakıldı. Üstelik hükümet cesetlerin yakılması için vefat eden kişinin yakınlarından da ücret talep ediyor. Bu durumu tepkiyle karşılayan birçok Müslüman yakınlarının yakılmasını reddettikleri için bu parayı ödemek istemiyorlar. Hal böyle olunca hastane morglarında bir yığılma meydana geldi. Sri Lanka başsavcısı bunların üzerine skandal bir karara imza atarak, sahipsiz cesetlerin de yakılmasını emretti.

Sri Lanka aşılama çalışmalarına başladı. Ülke ucuz maliyetli olan AstraZeneca aşısını kullanıyor. Fotoğraf: Reuters

SRİ LANKA’DA VİRÜS VAR, MALDİVLER'DE YOK MU?


Hükümet Müslümanlar tarafından tepkiyle karşılanan kararının ardından, bir başka "ilginç" olarak değerlendirilebilecek hamlede bulundu. Hükümetin aldığı kararın ardından hastane morglarında yığılma meydana geldi. Bu durum hükümeti yeni bir adım atmaya itti. Hükümet, Covid-19 kaynaklı ölümlerin cesetlerini Maldivler'e göndermeyi düşünüyor. Bu durum elbette akıllara şu soruyu getiriyor: Cesetler Maldivler'de gömülebiliyorsa, Sri Lanka’da neden gömülemiyor?

MÜSLÜMAN TOPLULUKLAR SAĞLIK HİZMETİ ALMAKTAN ÇEKİNEBİLİR


Hükümetin uyguladığı ırkçı politikaların beraberinde Müslümanlarda bir çekince barındırabileceği düşünülüyor. Bu politikalar nedeniyle Müslüman vatandaşların Covid-19 testi yaptırmaktan çekinebileceği konuşuluyor. Bu durumda ülkenin yüzde 10’unun Müslümanlardan oluştuğu düşünüldüğünde salgınla mücadelede ciddi bir problem olabileceği konuşuluyor. Diğer yandan Müslümanların içinde bulundukları psikolojik durum nedeniyle, hükümetin yapacağı herhangi bir aşıya güvenmeme ihtimali de bulunuyor.

MÜSLÜMANLARDAN KREMATORYUM ÖNÜNDE PROTESTO


Müslümanların ve insan hakları aktivistlerinin aylarca süren protestolarına rağmen, hükümet aldıkları karardan geri adım atmıyor. Hükümet aralık ayında insan hakları örgütlerinden gelen itirazları da reddederek, Müslümanların umutlarını bir kez daha kırdı. Karara yanıt olarak bir grup, barışçıl bir protesto eylemi olarak, krematoryumun kapısına beyaz kurdele bağladı. Ancak hükümet bu kurdeleleri sökerek, yeni bir mesaj daha vermeye çalıştı.

Kaynak: Washington Post