Sistemde çok çeşitli riskler var, ancak yüksek getiri söz konusu olduğunda bu riskleri doğru yönetmek bir zorunluluk olarak ortaya çıkıyor. Bunun için de sistemi tanıyıp riskleri anlayabilmek önemli. “Sadece kendi platformumuz için bundan 1 yıl önce günlük 50 milyon dolarlık işlem hacimleri için ‘iyi’ derken bugün 2 milyar dolarlık kripto işlem hacminden, 3.5 milyon kullanıcıdan bahsediyoruz” diyen kripto para platformu Paribu CEO’su Yasin Oral, SÖZCÜ okurları için sistemle ilgili merak edilen soruları yanıtladı.

Yasin Oral


- Kripto para nedir?

Kripto paralar, şifrelenmiş, dijital bilgi olarak var olan bir tür para biçimidir. Herhangi bir bankadan bağımsız olarak çalışan bir kripto para birimi, varlıklar arasında sermaye yaratmayı ve aktarmayı düzenlemek için gelişmiş matematik kullanır.

- Bitcoin nedir?

İlk kez 2009 yılında açık kaynaklı yazılım olarak piyasaya sürülen Bitcoin, merkezi olmayan ilk ve en popüler kripto para birimidir. Bitcoin’in piyasaya sürülmesinden bu yana, 6.000’den fazla altcoin oluşturuldu.

- Kripto paraları kim yönetiyor, hangi kuruma bağlı?

Kripto paralar merkezi bir finansal kuruma ya da yöneticiye bağlı değildir. Merkezi olmayan kripto para birimi, sistem oluşturulduğunda tanımlanan ve herkes tarafından bilinen bir oranda toplu olarak üretilir.

- Kripto paraya yasak gelir mi?

Yasaklanacağını düşünmüyorum. Bu yasaklanarak önleyeceğiniz bir şey değil. Devlet, yasakladığında, çok daha fazla yatırımcının yurtdışına ya da merdiven altı oluşumlara akmasına neden olabilir, daha fazla mağduriyetin oluşabileceği bir durum ortaya çıkar.


En büyük risk emanet varlığın kullanılması


- Kripto para yatırımcısı nelere dikkat etmeli?

Öncelikle neden kripto yatırımı yaptığını çok iyi bilmesi gerek. Bu en önemli problemlerden biri. Aldığı kripto para neden artacak, bununla ilgili bir fikri var mı? Kurulan platformların hepsi, “Ben TC yasalarına göre kurulmuş bir şirketim” diyor ama bu senin doğru hizmet veren bir şirket olduğun anlamına gelmiyor. Bu tarz sıkıntılar yaşanmaması için öncesinden getirilen düzenlemelerle önünün alınması gerekiyor. Sermaye şartı, ana bir çizgi idi. Bundan önce yapılsaydı belki bu kadar sıkıntı yaşanmazdı.

- Bir kripto para platformu nasıl riske girer?

Platformlar müşteri varlıklarını emanette tutar. Bu tüm dünyada aynı şekilde çalışır. O platform müşteri varlıklarını elinde tutarken, öncelikle bu varlıkları birçok saldırıya karşı koruyabilmeli, çaldırmamalı. Dünyada pek çok kripto borsası hacklenmiştir. Platform, kendisine ait olmayan, emanet olan bir varlığı kullanarak yatırım yapmaya kalkarsa, bütün parayı kayıp da edebilir. Bu da büyük risktir. Bu dünyadaki her borsanın riskidir ve bu riski doğru yönetenler ayakta kalacak, kalamayanlar da maalesef birçok mağdur yaratarak elenecektir.

Dolandırıcılara karşı dikkatli olun


- Bu dolandırıcılara karşı nasıl önlem almak gerekir?

Doğru bilgi veren açık kaynaklar üzerinden hareket etmek gerekir. Kripto paraların altyapılarını, fiyat performanslarını, global işlem hacmini incelemek önemli veriler sağlar. Temelsiz öngörüler, gerçek dışı yüksek kâr vaatleri karşısında daima tedbirli olmak gerekir. Kâr ettiğini söyleyen tanıdıklarınız olabilir. Hiç tanımadığınız, bilmediğiniz insanların verdiği cüzdanlara kripto para yollamak riskli bir harekettir.