BAŞAK KAYA/ANKARA
CHP Kadın ve Çocuk Hakları İnceleme Komisyonu üyeleri Candan Yücerer ve Sena Kaleli, Türkiye’nin çeşitli yerlerindeki Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Merkezleri’nde (AMATEM) incelemelerde bulundu.

Edirne, İstanbul Bakırköy ve Erenköy, Bursa AMATEM’de ve Bakırköy Çocuk ve Ergen Madde Bağımlıları Tedavi Merkezi’nde (ÇEMATEM) yetkililer ve tedavi görenlerle yapılan yüz yüze görüşmeler sonucu edinilen bilgiler rapor haline getirildi.
“Türkiye 15 yıl önce, alkol ve madde bağımlılığının azlığı açısından şanslı ülkelerden biriyken, gerekli adımların atılmaması nedeniyle bugün ciddi bir sorunla karşı karşıya kalmıştır” saptamasının yapıldığı raporda özetle şu belirlemeler yapıldı:

İSTATİSTİK YOK: Türkiye’de madde kullanımı ve bağımlılığının 10 yaşa kadar indi. Ülkemizde hastalık tanısına bağlı istatistik tutulamaması; yani sorun depresyon olmasa bile madde bağımlılarının kullandığı ilaçlar da depresyon kodlamasına sokulması nedeniyle, istatistiki veriler sağlıklı değildir.

6 AYDA ARTTI: Türkiye’de uyuşturucu kullanımı, alkol kullanımından 10 kat fazla. Erişimin kolaylaşması ölüm oranlarında da büyük artışlar yaratmıştır. Türkiye’de bonzai kullanımının özellikle son 6 ayda arttığına işaret eden uzmanlar, etken maddesi değişen bonzainin ülkemizde de üretilmeye başlanmış olabileceği ihtimali üzerinde duruyor.

BAĞIMLILARIN YÜZDE 98’İ ERKEK: Bağımlıların yüzde 98’i erkeklerden oluşmaktadır. Kadın bağımlılığı uzmanlar tarafından ayrı olarak değerlendirilmektedir. Çünkü madde bağımlısı kadınlar kendini gizleyebiliyor. “Kontrol ederim” diye başlanılan madde, “kontrol edilemez” hale geliyor.

KIZLARA SAHİP ÇIKILMIYOR: Şiddete maruz kalan bağımlı kız çocuklarının yüzde yüzünde taciz görülmektedir. Uyuşturucu ile sokak hayatı başlamakta, aileler bağımlı erkek çocuklarına sahip çıkmakla beraber, kız çocuklarına büyük bir çoğunlukla sahip çıkmamakta, kurumlara bırakmaktadır.

İKİ AY YETMİYOR: Tedavide 2 ay olan rehabilitasyon süreci eksik kalmaktadır. Rehabilitasyon süreci en az 6 ay olmalıdır.

BONZAİ ŞİZOFRENİYE YATKINLIĞI 49 KAT ARTIRIYOR: Esrar şizofreniye yatkınlığı yedi kat artırmakta, bonzai ise esrardan 7 kat fazla bu etkiyi yaratmaktadır.

EĞİTİM SİSTEMİ YETERSİZ: Uzmanlara göre, eğitim sistemi çocuklarda zevk duygusu, keyif, merak, istek uyandırmamakta, baskılanma duygusu yaratmaktadır. Baskısız, zorlamasız eğitim bu noktada önemlidir.

TEDAVİDE PARA PROBLEMİ: Eğitimli ve deneyimli sağlık personel bulunmuyor…AMATEM’de sosyal güvencesi olmayan hasta, tedavi masraflarını kendisi karşılamaktadır. Masrafın 3-4 bin TL'yi bulması paralı tedaviyi iyice güçleştirmektedir. Hasta tedavisini tamamlamadan ayrılırsa bir sonraki yatışı ancak 6 ay sonra olabiliyor.

BAĞIMLILAR NE ANLATIYOR?
BİR DAHA KULLANMAYACAĞIM
37 yaşında. İlkokul mezunu. Kadın çantası üretiyor. Orta öğretimde okuyan 2 kızı var. 16 yıllık evli. Eşi çalışmıyor. 4 ay önce madde bağımlılığı yüzünden iş yerini kapatmak zorunda kaldı ve fabrikada işçi olarak çalışmaya başladı. 3 yıldır bonzai kullanıyor. Bonzaiden önce 6-7 yıl esrar kullandı. Çanta yapımında kullandığı yaklaşık 200 bin TL olan makinenin motorunu 30 bin TL’ye satıp bonzai aldı. Kızının, “Sen bırakmazsan ben de başlayacağım” sözlerinden çok etkilendi ve tedavi olması gerektiğine karar verdi.

ARKADAŞ ORTAMI ÇOK ETKİLİ
24 yaşında. Liseden terk. İşsiz. Anne ve babası ayrı. Denetimli serbestliği var. 13 yaşında esrar kullanarak başladı. Esrar, extacy, bonzai gibi değişik maddelerin ardından eroin kullanmaya başladı. “Maddeye başlamak için arkadaş ortamı çok etkili. Bağımlı olmak için denemek yeterli” diyor.