BAĞIMSIZ DENETİM...
Oysa, başta Avrupa ve ABD olmak üzere medeni ülkelerde, bu tür tiraj oyunlarının önüne geçmek için gazeteler bağımsız kuruluşlar tarafından denetlenir.
SÖZCÜ de, Türkiye’deki gerçek gazete satışlarının ortaya çıkması için dünyanın en saygın medya denetleme kuruluşu olan BPA Worldwide’a tirajlarını denetletti.
HAFTALARCA ÇALIŞILDI
Merkezi ABD’de bulunan şirketin uzmanları Türkiye’ye geldi. Uz manlar, SÖZCÜ’nün tirajını, matbaadan bayiye kadar olan süreçte haftalarca inceledi. BPA bu denetimin sonucunu şöyle açıkladı: “SÖZCÜ Gazetesi’nin sponsorlu, bedava dağıtılan, düşük ücrete satılan tek bir nüshasının olmadığı anlaşılmıştır.”
Tiraj rakamlarını, bayi satışları gerçekte düşük olduğu halde çeşitli yöntemlerle şişiren, basmadıkları gazeteleri bile satış raporlarına ekleyen gazeteler de bu denetimi yaptırsın. Kimin tirajının gerçek, kimin tirajının sahte olduğu ortaya çıksın. Halk da, reklam veren de, devlet de gerçeği görsün. Kimse kandırılmasın, medyaya adalet ve dürüstlük gelsin.
Gazeteler neden denetlenir?
Düşen satış adetleri ve buna bağlı olarak düşen satış gelirleri ve artan maliyetler reklam gelirlerini artırmayı, gazetelerin varlığını sürdürebilmeleri için vazgeçilmezi haline getirmiştir.
Bu durum bazı gazetelerin satışlarını daha yüksek göstermek için farklı yollara başvurmasına neden olmuştur. Reklam verenlere ve devlet kurumlarına satışlarını daha yüksek beyan ederek hak ettiklerinin üstünde reklam alan firmaların başvurdukları yöntemlerin bazıları;
Kurum içi firmalara kurum içi ödeme karşılığında satılan toplu adetler,
Marketlerde, taksi duraklarında, benzin istasyonlarında, sitelerde ücretsiz dağıtılan ve satış olarak gösterilen gazeteler,
Bir kişi tarafından bedeli ödenerek kapı altından atılan ücretsiz gazeteler,
Ücreti alınamadığı halde sürdürülen abonelikler,
Satış bedelinin çok altında cüzi bir bedelle belli kurumlara satılan gazeteler...
Yukarıdaki nedenlerden dolayı, Avrupa’da ve dünyada gazeteler haksız rekabeti önlemek için sıkı bir şekilde denetlenirler. Bu denetlemeler bağımsız firmalar tarafından yapılır.
Ülkemizde yukarıdaki haksız uygulamalar yaygın olmasına rağmen gazetelerin engellemesi sonucu bu denetlemeler yapılamıyordu.
SÖZCÜ uluslararası denetim firması BPA Worldwide’ı mayıs ayında Türkiye’ye davet ederek bu denetlemenin kendisi için yapılmasını sağladı.
BPA Worldwide nedir?
BPA Worldwide dünyanın lider medya denetleme kuruluşudur.
1931’de kurulan BPA Worldwide medya sahipleri, reklam ajansları ve reklamverenlerden oluşan üçlü bir yönetim kurulu tarafından yönetilmektedir.
Merkezi Shelton, Connecticut ABD’de olan BPA Worldwide’ın Londra, Dubai, Pekin ve Toronto’da bölgesel ofisleri bulunmaktadır. 30’dan fazla ülkeyi kapsayan en geniş medya - denetim organizasyonu üye ağına sahiptir.
Wall Street Journal Asia, Dow Jones, Johnston Press, Politico, Toronto Star, Gulf News gibi gazeteler ve Porter, Time Inc., Newsweek gibi dergileri de denetleyen BPA WW, Google, Adobe, Microsoft & AppNexus gibi önde gelen firmalarla işbirliği yapmaktadır.
BPA Worldwide’ın dünya genelinde 2 bin üyesi vardır.
Denetleme nasıl yapılıyor?
Dağıtımı yapılan tüm noktalara giden adetler tek tek incelenip toplu satış olup olmadığı araştırılmaktadır. Ayrıca;
Dağıtım yapılan baş bayilere giden adetlerdeki hareketler,
Matbaalardan dağıtım firmasına (YAYSAT) gönderilen irsaliyelerin kontrolü,
Dağıtım firmasından (YAYSAT) baş bayilere gönderilen irsalatların kontrolü,
YAYSAT’tan baş bayilere kesilen dağıtım ve iade faturalarının kontrolleri,
YAYSAT'tan Sözcü’ye kesilen dağıtım ve iade faturalarının kontrolleri,
Satışlarla ilgili yapılan bütün ödemelerin kontrolleri,
Matbaa baskı raporlarının denetimleri,
Baskı raporlarında belirtilen kağıt kullanımı kadar kağıt satın alınıp alınmadığı ve bu kağıt faturalarının kontrolü,
Satılan gazetelerin tahsilatının yapılıp yapılmadığı, varsa abonelikler, bunların tahsilatları ve abone listeleri...
İşte SÖZCÜ’nün satışlarını gösteren denetim raporu
SÖZCÜ’nün BPA Worldwide kuruluşuna üye olduğunun belgesi
BPA Worldwide, SÖZCÜ’nün satış denetimini abonelik, bireysel, grup, toptan ve perakende satış üzerinden denetledi. SÖZCÜ’nün sadece perakende satış yaptığı ortaya konuldu. Raporda; sponsorlar üzerinden ya da sokak promosyonu ve toplu alım yoluyla bedava dağıtım gerçekleştirilmediği de yer aldı.
İŞTE DENETLEME SONUCU:
SÖZCÜ Gazetesi’nin sponsorlu, bedava dağıtılan, düşük ücrete satılan tek bir nüshasının olmadığı anlaşılmıştır.