Neden İsviçre’ye her daim para akar? Japon Bankaları hayatlarını nasıl idame ettiriyor? Hem de eksi faiz verip yatırdığınız paranın daha azını teslim ettikleri halde...
Bu işin olmazsa olmaz tek kuralı var; Güven.
Türkiye’ye neden sadece sıcak para geliyor da yatırım gelmiyor? Cevap yine aynı, yeterli güven yok! Türkiye’ye akan para sıcaksa, güveniyorlar ki geliyorlar diyemezsiniz. Sıcak para bir anlamda zararı önceden kabullenmiş paradır. Kâr veya zarar, sonuçta gider.
Kendinden düşün... Milyon doların var. Amerika, İngiltere ve Güney Afrika... Hepsi yıllık yüzde 1 faiz veriyor. Hangisine yatırırsın?
Biraz değiştirelim... Amerika yüzde 2, İngiltere yüzde 3, Güney Afrika yüzde 4 faiz versin. En fazla faiz verdiği için paranı Güney Afrika’ya mı yatırırsın? Hadi Güney Afrika yüzde 6 versin? Değişir mi?
RİSK PAHALIDIR
Neden Güney Afrika diyorum? Gelişmekte olan ülkeler kategorisinde Türkiye ile birebir aynı seviyede... Türkiye dersem, kanın çeker mantıklı düşünemeyebilirsin. Yabancının bakış açısı iki ülke için aynı...
İşin boyutu milyon dolarlardan, milyar dolarlara çıkınca durum daha da değişiyor. Risk alıp çok mu para kazanmak istiyorsun? Al sana, yüzde 15 faiz veren Rusya orada duruyor. Git yatır paranı! Kim yatırıyor? Tabii ki kimse... Dışarıdan para falan gitmiyor Rusya’ya...
Parası olan bakıyor Türkiye manzarasına... Merkez Bankası’nın tutarsızlığı, yapılan müdahaleler, Cumhurbaşkanı’nın faiz diretmesi, Bank Asya’nın TMSF’ye devrolması, Başkanlık sistemi tartışmaları, ocak ayında ihracatın gerilemesi, kırılgan ekonomisi, istikrarsız bir kur... Hepsini topla, sonuç; Riskli ülke...
YILLARI BOZUK PARA GİBİ HARCADIK
Nitekim geçen yıldan beri zenginleşmeyen, harcamalarını da ödemekte zorluk çeken bir ülke profili görüyoruz. Neden? Çünkü tasarruf yok?
Elde tasarruf yoksa neyle tüketeceksin? Borçla! Büyümek için borçları artırmamız işin olmazsa olmaz kuralı maalesef...
Hâlbuki Türkiye, AKP’nin karanlık çağ olarak nitelediği 1998-2003 yılları arasında, Avrupa ülkeleri ile neredeyse aynı tasarruf oranına sahipti. Ne zaman ki AKP iktidara gelip ekonomiyi yönetmeye başladı tasarruf falan hak getire...
Bu çılgın tüketim Türkiye’yi büyüttü, İktidar 12 yıl boyunca bunun ekmeğini yedi, suyunu içti. İşin komiği şimdi sorunu kucaklarında bulmuş gibi şaşırıp, uyarıyorlar tasarruf oranını artırmalıyız diye paketler açıp, önlemler sıralıyorlar. Yine mağdur, hep mağdur... İnsan üzülüyor, öyle bakakalıyor.