Donald Trump, Amerika’yı yeniden büyük yapma vaadiyle çıktığı yolda, gümrük vergilerini en sevdiği silah haline getirdi. 2018’de Çin’den ithal edilen 200 milyar dolarlık ürüne ek yüzde 10 gümrük vergisi koymuştu.
Ancak, Çin’in yeni yapay zekâsı DeepSeek, Trump’ın bu stratejisine karşı zekice bir misilleme yaptı. Wall Street’te 1 trilyon dolarlık bir kan gölüne yol açmakla kalmadı, Silikon Vadisi’nin parlak çocukları da alay konusu oldu. Tabanlarındaki zeminin ne kadar kaygan olduğunu fark ettiler.
Kim derdi ki, Çin’in ucuz ve basit çiplerle geliştirdiği bir yapay zekâ, Amerikan rüyasının teknoloji evlatlarını kâbusa sürükleyecek?
DeepSeek nedir?
DeepSeek, Çinli girişimci Liang Wenfeng’in 2023’te kurduğu bir yapay zekâ sohbet uygulaması... OpenAI’nin ChatGPT’sine ya da Google’ın Bard’ına kafa tutabilecek kadar yetenekli. Üstelik bunu, Meta’nın (Facebook) 60 milyon dolarlık gösterişli bütçelerine nazire yaparcasına yalnızca 5.6 milyon dolarlık çip maliyetiyle başardı.
Bir haftada 3 milyon kullanıcıya ulaşan uygulama, Apple Store’un zirvesine demir attı. Silikon Vadisi’nin altın çocukları, DeepSeek’in başarıları karşısında, belki de artık kendilerine altın değil, bakır madalya verileceğini düşünmeye başladı.
Nasıl çalışıyor?
DeepSeek, kullanıcıların sorularını doğal bir dilde yanıtlayan, veri işleme ve problem çözme yetenekleriyle dikkat çeken bir yapay zekâ modeli. iOS ve Android’te ücretsiz olarak sunuluyor, ama talep o kadar yoğun ki yeni kullanıcılar için kapılar şimdilik aralık...
Farkı nedir?
Farkı şu: Çin’in çipler üzerindeki kısıtlamalarına inat, DeepSeek yalnızca 2 bin Nvidia çipi kullanarak sahneye çıkmış. Amerikan devlerinin 16 bin çiple yaptığını Çin adeta cep harçlığıyla başarmış.
Piyasalara etkisi?
Nvidia’nın hisse değerleri yüzde 17 eriyerek 589 milyar dolara çakıldı. Nasdaq teknoloji endeksi ise yüzde 3 düştü. Trump’ın ‘muhteşem Amerika’ hayalleri, Çin’in mütevazı bütçeli yapay zekâsı karşısında ağır bir darbe aldı.
Önemi nedir?
DeepSeek, Çin’in yapay zekâdaki iddiasını ortaya koyuyor. ABD’nin teknoloji ithalatını sınırlandırma çabalarına rağmen, Çinli firmalar bu kısıtlamaları aşmanın yollarını bulmuş görünüyor.
6 milyon dolar harcayarak yapay zekâ robotları geliştirilebiliyorsa neden 100 milyon dolar ya da Trump’ın emrettiği gibi 500 milyar dolar kaynak aktarılsın? Neden insanlara paralı satılsın? OpenAI patronu Sam Altman, 2022’de ChatGPT’yi piyasaya sürdüğünde, Bill Gates’in Microsoft’unu ortak alırken bu işin yüz milyonlarca dolarlık bir yatırım olduğuna inandırmıştı.
Samimi bir itiraf
Çinli DeepSeek’in sahibi Liang Wenfeng, başarının sırrını anlatırken, ekibinin çoğunun yeni mezunlar veya bir-iki yıllık deneyime sahip kişiler tarafından kurulduğunu söylüyor.
Liang, “Deneyimli insanlar her zaman bildiklerini kesinkes uygularlar, ama deneyimsiz olanlar her şeyi baştan sorgular, araştırır. Belki de bu yüzden bizim gibi yeniler, köhnemiş duvarları yıkabiliyor” diyor.
Ortaya çıkardıkları şeye şu an Silikon Vadisi’nin en parlak isimlerinin ‘Vay anasını’ dediğine eminim.