LOHUSALIK NEDİR?
Lohusalık, doğumdan sonra anne vücuda gebelikte meydana gelen değişikliklerin doğum öncesi haline geri dönmesi sürecine verilen isimdir. Postpartum dönem veya puerperiyum dönemi olarak da ifade edilir. Genellikle bu sürecin 6 haftada tamamlandığı düşünülür.
LOHUSALIK DÖNEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİMLER
Rahim (Uterus)
Hamilelik döneminde rahim (bebek hariç, plasenta, sıvılar, vb dahil) yaklaşık 1000 gr ağırlığındadır. Doğumdan sonraki 6 hafta içinde, rahim 50-100 gr. ağırlığa kadar çekilir. Doğumun gerçekleşmesinin ardından rahim bölgesinin en üst kısmı, annenin göbek hizasında hissedilmektedir. Bununla beraber doğumun ardından ilk 2 haftalık süreçte ağırlığında ciddi azalmalar hissedilmeye başlanır. Birçok lohusada, rahim bölgesi karnın iç bölgesine döndüğü için bu belirginlik ciddi seviyede düşmektedir.
Yine doğumdan sonraki 1-2 haftalık süreç içinde rahim boyutu da hamilelikten önceki boyuta göre büyük olabilmektedir. Ancak bir süre sonra gebelikten önceki halini almaya başlar. Doğumdan sonraki 15. günün ardından endometrium adı verilen bölgede rahimdeki kanama kontrol altına alınır ve ardından düz kaz hücreleri kasılmaya başlar.
Doğum süreci tamamlandıktan sonra rahim kasılmaları başlayacağı için ciddi miktarda kanama devam eder. Bu kanamanın ilk süreçte vajinal akıntılarla beraber gerçekleştiği bilinmektedir. Yenilenme ve iyileşme sürecinde akıntının miktarı azalmaktadır. Lohusaların yaklaşık %15’inde vücudun fizyolojik yapısına bağlı olarak kanamanın miktarının azalması 6 haftayı bulabilmektedir.
Rahim Ağzı (Serviks)
Rahim ağzı yani serviks, doğumdan kısa bir süre sonra gebelik öncesi durumuna dönmektedir. Fakat ilk hali gibi bir şekle tekrar ulaşamamaktadır. Bununla beraber rahim ağzı doğumdan 1 hafta kadar sonra kapanmaktadır.
Vajina
Lohusalık döneminde vajinanın iyileşmesi ve tekrar şekillenmesi sürecinde küçülme yaşanır. Fakat vajina boyut olarak doğum öncesindeki büyüklüğe tekrar geri dönememektedir. Emzirmeyen lohusalarda vajinal artmış damarlanmanın azalması ve ödemin çözülmesi ile vajinada ruga adı verilen katlantıların tekrar oluşması 3 haftayı bulur. Emziren lohusalarda bu süreç azaltmış östrojen hormunu seviyelerine bağlı olarak 6-10 haftayı bulur.
Perineum (Apış arası)
Doğum sonrasında perineum gerilmiş, travmaya uğramış, yırtılmış veya kesilmiş olabilir. Şişmiş ve genişlemiş dış genital organlar 1-2 haftaya kadar yenilenir. Bu bölgedeki kas tonusu 6 haftaya kadar yeniden gelebilir, daha fazla iyileşme ise bir kaç ay alabilir. Eğer bu bölgelerdeki kaslarda, sinirlerde ve bağ dokularında ileri derecede hasar oluşmuş ise, kas tonusunun normale dönememe durumu olabilir.
Yumurtalıklar (overler)
Yumurtalıkların normal duruma dönmesi genel olarak lohusanın emzirip emzirmemesine göre değişmektedir. Emziren kadınların bu değişim süreci daha uzun sürmektedir. Emzirmeyen kadınların yumurtalıkları doğumdan yaklaşık 27 gün sonra eski halini almaktadır.
Emziren kadınlarda ise bu durum, adet haline ve bebeğin hangi sıklıkta emzirildiğine bağlı olarak değişmektedir. Emziren annelerin yumurtalıklarındaki adet döngüsü yaklaşık olarak 36 hafta sonra eski haline dönebilmektedir.
Göğüsler
Göğüslerde de lohusalık döneminden sonra değişiklikler yaşanmaktadır. Bu değişimler daha çok anne sütünün salgılanmasıyla ilgilidir. Doğum sonrası süt gelinen en erken hafta 16. gebelik haftası gibidir. Laktogenez ( süt üretimi) bebek doğumunu sonrası plasentanın doğumunu takiben azalan östrojen ve progesterona oranla yüksekliğini sürdüren prolaktin hormonu sayesinde başlamaktadır. Eğer anne emzirmez ise prolaktin seviyesi 2-3 hafta içerinde azalır.
LOHUSALIK KOMPLİKASYONLARI
Kanama
Normal bir doğumdan sonra 500 ml kanama anormal kabul edilir. Bu tür kanamanın nedeni atoni denilen, doğumdan sonra rahmin kasılmaması, dolayısıyla da açıkta olan damarların kapanmaması durumudur. Kısa zamanda aşırı kanama olursa bu, çok ciddi ve hayati bir durumdur. Bu durmda acil olarak doktora görünmekte fayda vardır.
Emboli
Lohusalık komplikasyonlarından bir diğeri de amniyon sıvı embolisi. Bebeğin amniyon sıvısının annenin kan dolaşımına geçmesi, oradan da akciğerlere ve beyne giden damarları tıkamasıdır. Tanı ve tedavisi zordur bu yüzden bu dönemde rutin kontroller önemlidir.
Lohusalık humması
Doğumdan sonraki ilk 24 saatte ortaya çıkar. Yüksek ateşle kendini gösterir. Üreme, idrar yolları ve memelerin enfeksiyon kapması nedeniyle olur. En sık görülen enfeksiyon ise endomerit denilen, rahim içi enfeksiyonudur. Genellikle 3. günde meydana gelir, ateş 40 derecenin üstüne çıkar. Löşi kötü kokulu olur. Antibiyotik tedavisi ile birlikte dinlenmek gereklidir.
İdrar yolları enfeksiyonu
Genelde 2. ya da 3. günde belirtiler ortaya çıkar. Vajinada olan yaralar idrar yolu enfeksiyonu için riski arttırır. İdrara çıktığında yanma olması, kasık ve bel ağrıları, yüksek ateş hastalığın en önemli göstergeleridir.
[old_news_related_template title="Lohusa depresyonu nedir?Nedenleri, belirtileri ve tedavisi..." desc="Aşırı yemek yeme isteği veya iştahsızlık, sürekli ağlama isteği, halsizlik, sürekli uyuma isteği gibi belirtiler görülen Lohusa depresyonu nedir? Lohusa depresyonu nedenleri, belirtileri ve tedavisi hakkında merak edilen tüm detaylar haberimizde..." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2019/02/iecrop/shutterstock_150533705-2_16_9_1549341854.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2019/saglik/lohusa-depresyonu-nedir-lohusa-depresyonu-nedenleri-belirtileri-ve-tedavisi-oub2-3394024/"]
