Memlekette ‘talimatın’ nelere kadir olduğunu askerlik için Tuzla Piyade Okulu’nun kapısından girince anladım.

Sabaha karşı Piyade Okulu’nun önünde otobüsten indik, dört saattir falan çay içmemişim. Millet giriş ben çay derdindeyim. Kapıdaki askerlerden birine yanaşıp, ‘Hocam nerede çay içebiliriz acaba’ diye sordum. 

Onbaşıymış, ‘burada hoca yok komutan var’ diye kükreyince herkes dönüp bize baktı. İlk talimattı!

İkinci gün ‘yemek yenecek, ye’ talimatı geldi. Üçüncü gün 1800’ü de yerli yabancı üniversite mezunu insanın tuvalet alışkanlığı değişti. Talimat vardı: Sabah ve akşam!

Fıtratında var, askerleri talimatla yönetebilirsin. Ama ekonomi talimat dinlemez. Verilmiş ve verilecek her türlü talimat vız gelir tırıs gider...

Cumhurbaşkanı 2016’da 1.5 milyon üyesi olan TOBB’a talimat vermişti: Her üye bir kişiyi işe alsa, 1.5 milyon işsize iş imkanı sağlanır!

Ne oldu? İşsiz sayısı o günden bu yana her yıl arttı! Bu yıl mesela, mevsimlik işçi sayısının artması gereken yaz aylarında bile işgücüne katılım oranı düştü!

2019’da Ziraat Bankası’na talimat verdi. Kredi kartı borcu olanlar Ziraat’ten uygun şartlarda kredi alacak, borçlarını kapatıp oh diyecek. 

Ne oldu? Temel tüketim harcamasının yüzde 50’sinden fazlasını kredi kartı ile yapanların oranı yüzde 70’lere çıktı!

Ocak 2022’de “Faizi indireceğiz ve indiriyoruz. Bilin ki enflasyon da inecek” diye sözde özerk Merkez Bankası’na talimat verdiğinde enflasyon yüzde 48’di.

Ne oldu? Ağustos henüz belli değil, resmi enflasyon temmuz ayında yüzde 80 oldu!

2021’de Cumhurbaşkanı talimatı ile Merkez Bankası 100 baz puanlık faiz indirimi yaptı. Kur  dalgalandı. Cumhurbaşkanı bir talimat daha verdi: Döviz kurlarında artışın sorumlularını bulun!

Ne oldu? Allah’ın bildiğini kullar da biliyor ama sorumlular aranıyor hala.

Şubat 2022’de Cumhurbaşkanı talimatı ile temel gıdada KDV yüzde 1’e düşürüldü. 

Ne oldu? KDV’si inen örneğin toz şekerin kilosu o gün 7 lira 70 kuruştu, bugün KDV’si inmiş hali bile 27 lira!

21 Aralık 2021’de Cumhurbaşkanı talimatı ile kur korumalı mevduat işi başladı.

Ne oldu? Talimatın Resmi Gazete’de yayımlandığı gün 1 dolar 12 lira 18 kuruş ediyordu. Bugün 1 dolar 18 lira! Parası olanları korumak için milletin cebinden çıkan maliyetin yıllık yükü ise 445 milyar lira!

Haziran 2021’de çok güzel bir talimat verdi Cumhurbaşkanı. Kamu kurum ve kuruluşlarında, araç kullanımından cep telefonu faturalarına, gazete ilanlarından davet ve etkinliklere kadar yüzlerce kalemde tasarruf yapılacaktı.

Ne oldu? Tasarruf talimatında Cumhurbaşkanlığı’nın kapsam dışı tutulduğu ortaya çıktı!

Mart 2022’de muhtarlara talimat verdi: Ayçiçek yağında fiyatı artıranları, stokçuluk yapanları, bunların depolarını dahi takip edip bize ihbar edeceksiniz!

Ne oldu? Talimat verildiği gün marketlerde 1 litresi 35 lira olan ayçiçek yağı, bugün 49 liraya çıktı!

Et Süt Kurumu Genel müdürü Mart 2022’de talimat malimat almadan, ‘kuyruk oluyor bu yüzden ete yüzde 48 zam yaptım’ dedi! Talimatla önce zamcı müdür gitti sonra et fiyatları yüzde 15-20 indi!

Ne oldu? Et Süt Kurumu mağazalarında Şubat ayında kıymanın kilosu 77 liraydı, arada yapılan bindirim ve indirimle kıyma 83 liraya ucuzladı!

Ve Ağustos 2022... Cumhurbaşkanı, “Benim vatandaşımı dara sokanlar talimatı aldı. Et ürünlerinde  indirimli satış başlayacak. Un, zeytinyağı ve şeker gibi 30-40 üründe de fiyat düşecek. Bu, piyasaların dengesini bozanları da hizaya getirecek. Talimatımız şu: Tarım Kredi Kooperatifi sen kar amacıyla çalışmayacaksın. Sen benim vatandaşımı koruyacaksın” dedi.

Ne mi olacak şimdi? 

Tarım Kredi Kooperatifi ‘kar amacıyla çalışmayacaksın’ talimatı almadan önce 2018 yılında 990 bin lira, 2019’da 21 milyon lira, 2020’de 58 milyon lira, 2021’de ise 249 milyon lira zarar etmişti. 2022 zararını tahmin et artık!

Tüm zararları olduğu gibi bunu da, Tarım Kredi marketten ‘Reisin talimatı var’ diyerek 30-40 kalem ürünü ucuza aldığı masalı ile uyutulmaya çalışılan yurttaş ödeyecek. Marketten ucuz yağ aldığını sanacak, eve bir gelecek zarar ziyan faturaları ile cebindeki üç beş kuruş da gitmiş!

Yani asker ocağına benzemez bu işler... Ekonomi, talimat verip yan gelip yatma yeri değildir!