Dumanlar aniden yükseldi rüzgarın etkisiyle alev hortumuna dönüştü. Önünde ne varsa içine alıp diri diri yakarak ilerledi. Bir kadın; “iki oğlum birden yandı” diye ağlayıp ağıt yaktı. Bir çoban sürüsüyle alev içinde çırpınarak can verdi. Bir köylü elektrik direğine tırmandı, fakat alevler onu da içine alınca aşağı düştü. Baba ile oğul, alevlerin içinde kaldılar; baba “oğlum sen kaç kurtul” diyebildi, oğlu kaçtı kurtuldu, baba yanarak can verdi.
15 kişi diri diri yandı.
★★★
Bölgenin elektrik dağıtımını elinde tutan özel şirketin genel müdürü, “anızı köylüler tutuşturdu” diye basına haber servisi yaptı.
Doğru çıkmadı.
TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası ile Diyarbakır Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı, “anızı tutuşturan kıvılcımlar elektrik direği tellerinden” diyen raporlar yayımladı.
★★★
Bilirkişiler bulundu.
Onlara da soruldu.
İlk bilirkişi de raporuna; “yangının elektrik direkleri kaynaklı” diye yazdı. İkinci bilirkişi ise olay yeri incelemesi yaparak bir sonuç buldu.
Haber orada kesildi.
Araya futbol girdi.
Sonuç unutuldu.
★★★
Unutulmayan.
Yakın geçmiş.
Arşivde yazılı duruyor: Elektrik dağıtımı devletin elindeydi, ‘özel sektör çok iyi çalışacak, trafolar yanmayacak, hatlar yenilenecek, kayıp kaçak miktarı azalacak, böylece elektrik fiyatları ucuzlayacak, halkın yükü azalacak’ demişlerdi.
1-Satış hizmet bedeli.
2- Dağıtım bedeli.
3- Enerji fonu.
4- TRT payı.
5- Tüketim vergisi
6- İleri sistem kullanım bedeli.
7- Sayaç okuma bedeli.
8- KDV...
9- Güç aşımı bedeli.
10- Hazır kapasite bedeli.
11- Kesme- Bağlama bedeli.
12- Sayaç sökme takma bedeli.
13- Sayaç ayar bedeli.
14- Güç aşımı bedeli.
15- Sayaç okuma bedeli.
16- İndüktif bedel,
17- Kapasitif bedel.
18- Demir kayıpları.
Böylece bir kalem elektriğe 18 kalem vergi sokup sığdırıldı. 2023 yılında 1 KHW’si HES’lerde 15 kuruşa mâl edilen elektrik, özelleştirilen dağıtım şirketleri eliyle halka 250 kuruşa (2.5 TL’ye) satıldı. Buna da geçen hafta yüzde 38 oranında zam geldi.
★★★
Zam 3 ayakla yürüyor.
Birinci adımda (Üretim A.Ş.) elektrik yüksek vergi bindirilerek çıkıyor, ikinci adıma (İletim A.Ş.) geliyor. İkincisinden de üçüncüsüne (Dağıtım A.Ş.) geçerken verginin üstüne yüksek satış kârı bindiriliyor. İlk 2 adımdaki devlet şirketlerinin toplam 550 yönetim kurulu üyesinin hemen hepsi iktidar partisinin seçtiği kadrolardan oluşuyor. Yüksek maaşlar, hatırlı yolluklar, ballı huzur hakları alıyorlar. Birde “elektrik serbest borsası” kurulmuştu; Enerji Piyasaları Denetleme Kurulu (EPDK) şemsiyesi altında; elektriği yeterli, kaliteli, kesintisiz, düşük maliyetli halka satışını sağlayacaklardı.
Elektrik ucuzlayacak.
Anız tutuşmayacaktı.
★★★
Anız yangınının altından bakın en son ne çıktı: EPDK Tarifeler Daire Başkanı Nedim Korkut Ata, 2021 yılı için tarifeleri ve verilecek teşvikleri ocak ayında belirledikten yalnızca bir ay sonra anızları yakan elektrik kıvılcımlarının çıktığı hattın yeni sahibi DEDAŞ şirketinde Regülasyon Başkanı olarak göreve başladı. EPDK’da Tarifeler Grup Başkanı olan Ali Rıza Dinç de, istifa edip özel şirket Aksa Elektrik Satış A.Ş.’nin Regülasyon müdürü oldu. EFDK’da enerji uzmanı kadrosunda Sadık Çakı da GDZ Elektrik Dağıtım A.Ş.’de Operasyon Müdürü yapılmıştı.
Kirli Çıkar Çatışması!
Devletin bir kurumunda müdür, genel müdür, daire başkanı, üst düzey koltuk sahibi, bakan olarak çalışırken, şu ya da bu nedenle devletten ayrılıp bir özel sektör şirketine yüksek maaşlarla görev alanlar için bulunmuş bir deyim var. “Kirli Çıkar Çatışması” diyorlar. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı yaptığı sırada çok yüksek miktarda “araç geçiş garantisi verdiği özel sektör şirketi Marmara Otoyolu İşletmesi” ne ayda 1.000.000 TL maaşla baş yönetici (CEO) oldu. İşte buna; yani CEO olanın ve onu CEO yapanın da ilişkisine; “Kirli Çıkar Çatışması” diyorlar. Bakan, bakanlığı sırasında özel sektör şirketine “ekstra gelir garantisi” pompalayacak karar almış. Sonra da o şirkete baş yönetici yapılmış. Kirli çıkar çatışmasına göz yuman toplumlara “çürümüş- yozlaşmış” diye sıfat takıp anıyorlar.
