Merkez Bankası bayram sonrası sürpriz bir hamleyle, piyasaya haftalık repo ihalesiyle 100 milyar TL verdi. Bu karar üzerine piyasalarda “faiz indirimi beklentisi” oluştu. Ancak bu kararın, “faiz indirimi için ön yoklamanın başladığı” şeklinde yorumlanması daha doğru.
Merkez Bankası bayram tatili nedeniyle piyasaya çıkan emisyonu da fırsat görerek, piyasaya yüzde 46’dan para vermeye başladı. Piyasadaki bayram öncesi 500 milyar TL civarına çıkan açığı, aşama aşama kapatmaya çalışacak.
Bu arada bayram için çıkan emisyonun, yaklaşık yüzde 70’inin sisteme geri dönmesi bekleniyor. Geri dönüşe de bağlı olarak, ihalelerin, 50-100 milyar TL arası, devam etmesi beklenebilir. Merkez Bankası bu yolla, bayram öncesi yüzde 49 olan fonlama faizini, aşamalı olarak yüzde 46’ya indirmeye çalışacak.
Merkez Bankası’nın önce fonlama faizini, yüzde 46 olan politika faizine doğru indirmesi, daha sonra da bu normalleşmeyi tamamlayıp politika faizini indirmesi gerekiyor.
DÖVİZ TALEBİ BELİRLEYİCİ OLACAK
Merkez Bankası’nın bu hareketi “19 Haziran’daki toplantıda faiz indirimi yapacağı” anlamına gelmiyor. 19 Haziran’da faiz indirimi hâlâ çok zor. Toplantı zamanı fonlama faizi ile politika faizi birbirine yakın hale gelirse, Merkez Bankası 19 Haziran toplantısında ancak “normalleşme tamamlanıyor, daha sonrasında gevşemeye başlanabilir” açıklaması yapabilir.
Bu nedenle piyasalarda oluşan coşku havasının “erken” başladığını söyleyebiliriz. Eski Merkez Bankası yöneticileri beklenen bu adımla zorlu bir normalleşme sürecinin yeni başladığını, Banka yönetiminin bu adımının doğru yolda atılmış bir adım olduğunu söylediler. Ancak Merkez Bankası yönetiminin bu süreçte temkinli gitmesi gerektiğinin da altını çizdiler.
Bu aşamada, fonlama faizi inerken döviz talebinin yeniden başlayıp başlamayacağı en belirleyici unsur olacak. Kısacası; fonlama faizi yüzde 46’ya doğru düşürülürken, piyasada döviz talebinin canlanıp canlanmadığına bakılacak. Döviz talebi yeniden başladığı takdirde Merkez Bankası’nın indirim sürecinde daha temkinli olması gerekecek.
Merkez Bankası artacak talebe karşılık döviz satmak zorunda kaldığı takdirde, piyasadaki likidite ister istemek yeniden sıkışmaya başlayacaktır. Bu da Merkez’in fonlama faizini aşağı indirme çabasını güçleştirir.
Merkez Bankası’nın dünkü depo ihalesine 6.5 kat talep geldi. Bankalar, yüksek faizden mevduat toplamak yerine, Merkez Bankası’ndan daha ucuza fonlamayı tercih edecektir. Yani bankalar fonlamada ağırlığı Merkez’e kaydırır, sonra mevduat faizini indirme yoluna giderler. Önümüzdeki dönemde bu nedenle TL mevduat faizleri ve yatırım fonları getirilerinin düşmeye başladığını göreceğiz.
İşte TL mevduat faizlerindeki bu gerileme, döviz talebi açısından kritik olacak. Vatandaşlar ve şirketler, bu aşamada hâlâ faiz indirimi zamanının gelmediğini düşünürlerse, faiz inince dövize talep artacaktır. Bu da Merkez’in indirim planını zora sokar.
Özetle; Merkez Bankası’nın hareketi “Mevcut olağanüstü politikayı normalleştiriyorum” mesajı verdi ama sürecin vadesi henüz belli değil. Dolayısıyla, bu adımı, Haziran’da değil Temmuz’daki faiz indirimi için hazırlık olarak görmek daha doğru olacaktır.
Döviz talebini artırabilecek ekonomik ve siyasi gelişmeler yaşanırken, Haziran’da faiz indirimi çok riskli gözüküyor.
