Bölgemizdeki gelişmelerle ilgili öngörüleri doğru çıkan Şükrü Elekdağ dinci örgüt IŞİD ile ilgili bütün sorulara açıklık getirdi. “IŞİD, Amerika’nın yanlış politikaları sonucu doğdu. Suriye’ye yönelik hava operasyonu da bu terörü bitirmez. Güçlü bir kara operasyonu yapılması gerekiyor” dedi.

Sev­gi­li okur­la­rım,
Bil­ge dip­lo­mat Şük­rü Elek­dağ ile rö­por­ta­jı­mı­zın bu­gün­kü bö­lü­mün­de, IŞİ­D’­i ya­ra­tan ko­şul­la­rın or­ta­ya çık­ma­sın­dan ki­min so­rum­lu ol­du­ğu­na ve IŞİ­D’­le mü­ca­de­le stra­te­ji­si­ne odak­la­nı­yo­ruz.
An­cak, IŞİ­D’­in han­gi ko­şul­la­rın ürü­nü ol­du­ğu­nu sor­gu­la­dı­ğı­mız za­man, söz ko­nu­su stra­te­ji­nin as­ke­ri bo­yu­tu ka­dar önem­li bir si­ya­si bo­yu­tu­nun da ol­du­ğu gö­rü­lü­yor.
Sa­yın Elek­dağ, Or­ta­do­ğu­’da IŞİ­D’­in güç kul­la­nı­la­rak yok edil­me­si­ni, böl­ge­de­ki ba­tak­lı­ğın siv­ri­si­nek­ler­den te­miz­len­me­si­ne ben­ze­ti­yor ve bu ba­tak­lık ku­ru­tul­ma­dan so­nuç alı­na­ma­ya­ca­ğı­nı vur­gu­lu­yor. Ba­tak­lı­ğın ku­ru­tul­ma­sı ise, Irak ve Su­ri­ye­’de meş­ru, is­tik­rar­lı ve adil dev­let yö­ne­tim­le­ri oluş­tu­rul­ma­sı­nı, ay­rı­ca her iki ül­ke­de Sün­ni­le­rin mağ­du­ri­yet­le­ri­nin gi­de­ril­me­si­ni, gü­ven­le­ri­nin ka­za­nıl­ma­sı­nı ve si­ya­si sis­te­me en­teg­re edil­me­le­ri­ni ge­rek­ti­ri­yor. Bu­na ila­ve­ten iki ül­ke­yi ye­ni­den in­şa et­me­yi zo­run­lu kı­lı­yor.

IRAK'IN İŞGALİ KORKUNÇ BİR İNSANLIK FACİASIDIR

Gö­rü­le­ce­ği üze­re, kan içi­ci, vah­şi te­rör ör­gü­tün­den kur­tul­mak, hay­li ağır ma­li­ye­ti olan ve si­ya­si ba­kım­dan ulus­la­ra­ra­sı alan­da ge­niş bir iş­bir­li­ği­ni ge­rek­ti­ren çok çet­re­fil­li bir ko­nu...
UĞUR DÜN­DAR (U.D.): Sa­yın Elek­dağ, bu hu­sus­la­rı kay­det­tik­ten son­ra, söy­le­şi­mi­ze, uy­gun gö­rür­se­niz, Irak ve Su­ri­ye­’yi des­ta­bi­li­ze ede­rek kao­sa sü­rük­le­yen dev­let­le­rin so­rum­lu­lu­ğu­nu ele ala­rak de­vam ede­lim.
ŞÜK­RÜ ELEK­DAĞ (Ş.E.): Ben­ce de isa­bet­li olur... Ta­nın­mış bir ga­ze­te­ci olan ve Ira­k’­la Or­ta­do­ğu üze­rin­de yaz­dı­ğı ki­tap­lar­la ün ya­pan Pat­rick Cock­burn, “İs­lam Dev­le­ti­’nin Yük­se­li­şi­” ad­lı ese­rin­de, Ira­k’­ta do­ğan IŞİ­D’­in ge­liş­me­sin­de esas so­rum­lu­nun ABD ol­du­ğu­nu be­lir­ti­yor. Cock­bur­n’­e gö­re; AB­D’­nin gü­na­hı çok bü­yük!.. Zi­ra El-Ka­ide’­nin 11 Ey­lül sal­dı­rı­la­rın­dan son­ra Was­hing­ton, bu sal­dı­rı­lar­da doğ­ru­dan so­rum­lu­lu­ğu bu­lu­nan Suu­di Ara­bis­tan ve Pa­kis­tan ye­ri­ne, ta­ma­men so­rum­suz olan Af­ga­nis­tan ve Ira­k’­ı tü­mü uy­dur­ma olan ge­rek­çe­ler­le iş­gal et­miş­tir. Cock­burn, 11 Ey­lü­l’­de­ki uçak­lı sal­dı­rı­la­ra bil­fi­il ka­tı­lan 19 ha­va kor­sa­nın­dan 15’i­nin Suu­di ol­ma­sı­nın, Bin La­di­n’­nin Suu­di elit ke­si­min­den gel­me­si­nin ve en önem­li­si, AB­D’­nin elin­de Suu­di Ara­bis­ta­n’­ın El-Kai­de ve ci­hat­çı ör­güt­le­re ma­li kay­nak sağ­la­dı­ğı­nı tes­cil eden bel­ge­ler bu­lun­ma­sı­nın, eğer su­çlu ara­nı­yor­sa, asıl suç­lu­nun Suu­di Ara­bis­tan ol­du­ğu­nu açık se­çik gös­ter­di­ği­ni be­lir­ti­yor...
Çün­kü El Ka­ide’­nin ve IŞİ­D’­in ide­olo­ji­sin­de, İs­la­mi­ye­t’­in 18. asır ver­si­yo­nu olan Şi­i ve Su­fi Müs­lü­man­la­rı, Hris­ti­yan­lar ve Müs­lü­man­lar­la bir­lik­te yok edil­me­si ge­re­ken kâ­fir­ler sa­yan Va­ha­bi­li­ğin bü­yük pa­yı var­dır.
Ama ABD, ya­kın müt­te­fi­ki Suu­di Ara­bis­tan ile kar­şı kar­şı­ya gel­mek is­te­me­miş ve suç­suz Ira­k’­ı gü­nah ke­çi­si ola­rak seç­miş­tir. AB­D’­nin Ira­k’­ı iş­ga­li, kor­kunç bo­yut­la­rı olan bir in­san­lık fa­ci­ası­na yol aç­mış­tır.

HANGİ ÜLKELER, IŞİD’E PARA DESTEĞİ SAĞLIYOR?

AB­D’­nin yan­lış po­li­ti­ka­sı ne­de­niy­le Ira­k’­ta dev­let ya­pı­sı çök­müş, ül­ke par­ça­lan­ma sü­re­ci­ne gir­miş ve Müs­lü­ma­n’­ın Müs­lü­ma­n’­ı öl­dür­dü­ğü kor­kunç bir mez­hep sa­va­şı or­ta­mın­da, kat­li­ama uğ­ra­yan, aşa­ğı­la­nan, şey­tan­laş­tı­rı­lan Sün­ni top­lu­mun des­te­ğiy­le IŞİD, do­ğa­cak or­ta­mı bul­muş­tur. Bu da, Su­ri­ye ve Ira­k’­ta IŞİ­D’­in yok edil­me­siy­le, ci­hat­çı te­rö­rün or­ta­dan kal­dı­rıl­ma­sı­nın sağ­la­na­ma­ya­ca­ğı­dır. Cock­burn, IŞİ­D’­in Su­ri­ye­’de yük­se­li­şi­nin ko­şul­la­rı­nı ya­ra­tan­la­rın ise, “ABD, Av­ru­pa ve on­la­rın böl­ge­de­ki müt­te­fik­le­ri olan Tür­ki­ye, Suu­di Ara­bis­tan, Ka­tar, Ku­veyt ve Bir­le­şik Arap Emir­li­lik­le­ri­” ol­du­ğu­nu öne sü­rü­yor.


(U.D.): Rus­ya Dev­let Baş­ka­nı Pu­ti­n’­in, “I­Şİ­D’­in 40 ül­ke ta­ra­fın­dan fi­nan­se edil­di­ği­ni bi­li­yo­ruz. Üs­te­lik fi­nans kay­na­ğı sağ­la­yan­lar ara­sın­da bu­gün G-20 Zir­ve­si’­ne ka­tı­lan ül­ke­ler de va­r” de­me­si, An­tal­ya­’da­ki G-20 top­lan­tı­sı­na bom­ba gi­bi düş­tü. Pu­tin bu söz­le­riy­le, Cock­bur­n’­un isim­le­ri­ni say­dı­ğı böl­ge ül­ke­le­ri­ni ale­nen suç­la­mış ol­du. Ama, kim­se çı­kıp da “böy­le bir şey yo­k” di­ye­me­di. Siz­ce han­gi ül­ke­ler IŞİ­D’­e ma­li kay­nak ak­ta­rı­yor?
(Ş.E.): Böl­ge­de­ki ba­zı ül­ke­ler­le ki­şi­le­rin Şi­i İra­n’­a kar­şı cep­he al­ma­sı ne­de­niy­le IŞİ­D’­e sem­pa­ti duy­duk­la­rı bir ger­çek... Bu se­bep­ten IŞİ­D’­e Kör­fez ül­ke­le­rin­de­ki ba­ğış­çı­la­rı ve sem­pa­ti­zan­la­rı ta­ra­fın­dan ma­li des­tek sağ­lan­dı­ğı Ba­tı ba­sı­nın­da yer al­dı. 2014’te bir BBC mu­ha­bi­ri de “Kör­fe­z’­de­ki ba­zı zen­gin ki­şi­le­rin Su­ri­ye­’de­ki kök­ten­ci grup­la­rı des­tek­le­di­ği; bir­çok ki­şi­nin içi mil­yon­lar­ca do­lar­la do­lu çan­ta­la­rı Tür­ki­ye­’ye ge­ti­rip tes­lim et­tik­le­ri­” yo­lun­da muğ­lak bir ha­ber yaz­dı. Suu­di Ara­bis­tan ve Ka­ta­r’­ın Su­ri­ye­’de­ki güç­lü İs­la­mi re­fe­rans­la­rı olan mu­ha­le­fet grup­la­rı­nı ma­li yön­den des­tek­le­dik­le­ri de bi­li­nen bir ger­çek. Bi­la­ha­re bu grup­lar­dan ba­zı­la­rı­nın pa­ra­la­rı ve si­lah­la­rı ile IŞİ­D’­e ka­tıl­dık­la­rı da doğ­ru. Ama, Su­udi­’le­rin ve­ya Ka­ta­r’­ın IŞİ­D’­e doğ­ru­dan yar­dım et­tik­le­ri yo­lun­da­ki id­di­ala­rın hiç­bir ka­nı­tı yok. IŞİD, gün­lük 9 bin va­ril pet­ro­lü 25 ile 45 do­lar ara­sın­da de­ği­şen fi­yat­lar­la ih­raç edi­yor.
Çı­ka­rı­lan pet­ro­lün bir kıs­mı, kar­şı­lı­ğın­da IŞİ­D’­e si­lah sa­tan Esad re­ji­mi­ne ih­raç edi­li­yor. Bir kıs­mı­nın ise Tür­ki­ye ta­ra­fın­dan sa­tın alın­dı­ğı­nı İn­gi­liz The Ob­ser­ver ga­ze­te­si yaz­dıy­sa da, Cum­hur­baş­ka­nı Er­do­ğan bu yol­da­ki ha­ber­le­rin çir­kin ya­lan ve if­ti­ra­lar ol­du­ğu­nu söy­le­di.

IŞİD, KARADAN MÜDAHALE OLMADAN YOK EDİLEMEZ   

(U.D.): Şim­di de, ey­lem­le­riy­le yer yü­zü­nü ce­hen­ne­me çe­vir­me ka­pa­si­te­si­ne sa­hip ol­du­ğu­nu or­ta­ya ko­yan IŞİ­D’­e kar­şı na­sıl bir as­ke­ri stra­te­ji uy­gu­lan­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni ele ala­lım.
(Ş.E.): IŞİ­D’­e kar­şı bu­gü­ne ka­dar ABD ta­ra­fın­dan uy­gu­la­nan stra­te­ji et­ki­li ol­ma­dı. ABD uçak­la­rı­nın bin­ler­ce ope­ras­yon ya­pa­rak te­rör dev­le­ti­ne on bin te­rö­rist ci­va­rın­da za­yi­at ver­dir­dik­le­ri tah­min olu­nu­yor. Fa­kat bu kay­bın, IŞİ­D’­in sa­vaş ka­bi­li­ye­ti üze­rin­de et­ki­li bir ha­sar yap­ma­dı­ğı gö­rü­lü­yor.
Her ay saf­la­rı­na ka­tı­lan tah­mi­nen bin ye­ni “ci­hat­çı­” ile IŞİD za­yi­atı­nı te­la­fi edi­yor. As­lın­da yo­ğun bir bom­bar­dı­man­dan son­ra da­hi im­ha­dan kur­tu­lan IŞİD kuv­vet­le­ri­ne kar­şı te­miz­le­me/sü­pür­me ope­ras­yo­nu ya­pa­cak (mop­ping up ope­ra­ti­on) güç­lü bir ka­ra un­su­ru­nun mev­cu­di­ye­ti ge­re­ki­yor. Bu ni­te­lik­te bir ka­ra gü­cü ol­ma­dı­ğın­dan, bom­bar­dı­man­dan sağ çı­kan­lar, tak­vi­ye alıp ye­ni­den or­ga­ni­ze ola­rak mu­ha­re­be gü­cü ka­za­nı­yor­lar.
Ha­len ka­ra un­su­ru ola­rak ya­rar­la­nı­lan Kürt (PYD) ve Arap bir­lik­le­ri, ha­va des­te­ği ol­ma­dan IŞİ­D’­in kar­şı­sın­da dur­ma gü­cü­ne sa­hip bu­lun­ma­dık­la­rın­dan, gö­rev­le­ri­ni tam an­la­mıy­la ifa ede­mi­yor­lar. Bu ne­den­le uz­man­lar, Irak ve Su­ri­ye­’de gö­rev ya­pa­cak ka­ra un­su­ru­nun mo­dern pro­fes­yo­nel or­du ni­te­li­ğin­de 150 bin ki­şi­lik bir kuv­vet ol­ma­sı ge­rek­ti­ği üze­rin­de du­ru­yor...

IŞİD’İN YOK EDİLMESİYLE CİHATÇI TERÖR BİTMEZ

Emekli büyükelçi Şükrü Elekdağ, Yazarımız Uğur Dündar’ın sorularını cevapladı. “Suriye ve Irak’ta IŞİD’in yok edilmesiyle cihatçı terör bitirilemez” dedi.

Obama, ‘Putin’in burnu sürtülsün’ havası içinde!

(U.D.): IŞİD, dünyaya meydan okuyor ABD ise, IŞİD’in doğuş ve yükselişinde baş sorumlu olmasına rağmen, yarattığı sorunun çözümüne kayıtsız kalıyor, gereken ilgiyi göstermiyor... ABD’nin bu tutumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
(Ş.E.): G-20 toplantısında kararlı ve güven verici bir tutum ortaya koyamayan Başkan Obama, “Kara kuvvetleriyle müdahale yanlış olur. Karşılaştığımız sorun esasında yerel halklar tarafında çözülmelidir” dedikten sonra, “ABD’nin IŞİD’e karşı mevcut mücadelesini ikiye katlayacağını” söylemekle yetindi. Obama’nın pasif olarak nitelendirilen tutumu, zannımca, ABD kara ordusunun IŞİD’e karşı başarı kazanabileceğinden kuşku duymasından kaynaklanıyor. Bakınız bu konuda Patrick Cockburn ne diyor: “IŞİD’in başarılı olmasının nedeni, saflarına Amerikalılarla savaşan eski Irak Ordusu subaylarının geniş bir kesimiyle, Irak’ın her tarafındaki Sünni köy ve şehirlerinden gençlerin katılmış olmasıdır... Her koşulda, ABD Ordusu’nun IŞİD’e karşı başarı kazanma ihtimali uzaktır. ABD’nin Irak’ta karada 150 bin asker ve ülkenin her tarafındaki hava üsleriyle sekiz yıl süren bir savaşı kazanamamış olduğunu akılda tutmak önemli bir noktadır.“ Cockburn’ün söyledikleri, IŞİD’in tümünün zannedildiği gibi Orta Çağ’dan kopup gelmiş bir barbarlar ve meczuplar gurubu olmadığını ve bünyesinde hayli geniş profesyonel bir kadroyu barındırdığını ve Irak’ta kendisine taze savaşçılar sağlayacak geniş bir tabana ulaştığını gösteriyor. Bu taban, Şii milislerden oluşan Haşd es-Şabi (Halk Kalabalıkları) güçlerinin yağma ve katliamlarına karşı koymaya çalışıyor. Bu durum devam ettikçe, ne kadar zayiat verirse versin IŞİD’in boşalan safları, canlarını feda etmeye hazır savaşçılarla doldurulacaktır.

AMERİKA VE RUSYA'NIN İŞBİRLİĞİ YAPMASI ŞART

(U.D.): Bölgedeki tüm dengeler ve senaryo, Rusya’nın gözü kara bir şekilde Suriye’de savaşa müdahil olmasıyla karıştı. Bu durum, Amerika’ya rahatsız etmedi mi?
(Ş.E.): Obama, pek rahatsız olmuşa benzemiyor. “Nasıl olsa Putin, Suriye’deki bu çok maliyetli, karmaşık ve ağır sorunun altından kalkamaz. Bırakalım, burnu sürtülsün” havası içinde gözüküyor. Ancak, IŞİD’e karşı askeri mücadelenin başarılı olması için, ABD ile Rusya’nın işbirliği zorunlu. Ayrıca, Suriye ve Irak’ta düzenli siyasi
değişim ve istikrarın sağlanması, bu iki devletle birlikte, İran, Türkiye, Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerinin uzun erimli bir plan üzerinde anlaşmalarına bağlı. Fakat bugünün koşullarında, hayli karanlık olan ufukta böyle bir olasılık görünmüyor.

BİTTİ