Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Başkanı Kudret Önen, yeni yılda asgari ücretin 2 bin TL’nin üzerinde olmaması gerektiğini söyledi. Önen, “Bu tür taleplerin ‘Yeni Ekonomik Program’ içinde yer alan enflasyon, işsizlikle mücadele ve diğer hedeflere uygun olmadığını düşünüyoruz” dedi. Oysa, 2008 yılından itibaren devlet tarafından işverenlere aktarılan teşviklerle işverenler asgari ücret maliyet artışından önemli ölçüde korunuyor. Net asgari ücret ile asgari ücretin işverene maliyeti arasındaki fark giderek azalıyor. Diğer bir ifadeyle asgari ücretin bir bölümü işverenler yerine kamu kaynaklarından finanse ediliyor.
2007’de 403 lira olan net asgari ücretin işverene maliyeti 683 lira idi. Yani her 100 lira için 170 lira maliyet çıkıyordu. Bu yıl ise bu oran yüzde 49’a kadar geriledi. 1.603 liralık net asgari ücretin maliyeti işverene 2 bin 384 lira oldu. Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2019’da geçerli olacak asgari ücret belirleme çalışmaları kapsamında bugün üçüncü toplantısını yapacak.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Birimi’nin (DİSK-AR) 2019 asgari ücret raporuna göre, 2007’de asgari ücretin işverene maliyeti net asgari ücretin yüzde 70’i kadar daha fazlaydı. Yani, net asgari ücret 100 ise işverene maliyeti 170 idi. 2008 yılından itibaren brüt maliyet düşmeye başladı. 2018 itibarıyla asgari ücretin işverene maliyeti net asgari ücretin yüzde 49 fazlası oldu. Hazine’den ve İşsizlik Sigortası Fonu’ndan sağlanan çok sayıda teşvikle desteklenen işverenler asgari ücret maliyeti artışından önemli ölçüde korunmuş oldu.
KOMİSYON TOPLANIYOR
Öte yandan, Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2019’da geçerli olacak asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında üçüncü toplantısını bugün gerçekleştirecek. İşçi ve işveren temsilcileri arasındaki pazarlıkların başlaması bakımından belirleyici olan, bir işçinin asgari geçim tutarının Türkiye İstatistik Kurumu’nca (TÜİK) bu toplantıda komisyonla paylaşılması bekleniyor. Bu rakamın, pazarlıklara başlanması bakımından belirleyici niteliği bulunuyor.
AGİ ASGARİ ÜCRETİN İÇİNE GİRDİ
Asgari Geçim İndirimi’nin (AGİ) asgari ücretin bir parçası sayılmasıyla 2008 yılında asgari ücretin işverene maliyeti düşmeye başladı. DİSK-AR’ın raporunda AGİ sayesinde net asgari ücretin olduğundan daha yüksek gösterildiğine işaret edilerek, AGİ’nin işveren tarafından ödenmediği belirtilerek, 2018 itibarıyla AGİ hariç asgari ücretin, yani işveren tarafından işçiye ödenen net asgari ücretin 1.451 TL olduğuna dikkat çekildi.
2008 yılında başlatılan bir uygulama ile Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) işveren prim payının 5 puanı bütçeden karşılanıyor. DİSK-AR’ın hazırladığı rapora göre, bu uygulamanın devlete maliyeti 2010’dan bu yana 106 milyar TL’ye ulaştı. 2010 yılında yüzde 3.8 olan prim desteği toplamının 2018 yılında ise 20.3 milyar TL’ye ulaşması bekleniyor.
