Otomotiv endüstrisindeki elektrifikasyon bu tehdidin ana kaynağı. Bu durum karşısında ticari araç parça üreticisi Sertplas, elektrik dönüşümünde şarj altyapısı ve elektrikli araç parçaları üretmeye karar verdi. Şirketin ayrıca elektrikli scooter üretme konusunda da çalışmalar yürütüyor.

Türkiye'de sayıları 400'ü aşan parça üreticileri, ülkenin başlıca döviz girdilerinden birini sağlıyor. Ancak sektörün akaryakıt motorlu araçlar için ürettiği parçaların değerinin 10 yıl içinde hızla azalacağı tahmin ediliyor.

Geçen bir ay içinde Ford ve Volkswagen 2030 itibarıyla Avrupa'da yapacakları satışların yüzde 70'inin elektrikli otomobillerden oluşacağını açıkladı. Dünya çapında araç şarj şebekesi ve pil üretiminin de hızla genişlemesi gerekiyor.

Yurtiçinde ise TOGG ve Ford Otosan 2022 ve 2023'te Türkiye'de ilk elektrikli otomobil ile hafif ticari aracı üretecek.

Parça üreticilerini temsil eden TAYSAD'ın Ocak sonundaki sunumuna göre sektörde katma değeri yüksek parçalar elektrikli otomobillerde kullanılacak. Türkiye'deki sanayinin üretmeye alışkın olduğu akaryakıt motorlu araç parçalarının satışının ise 2030'a kadar yarı yarıya azalacağı tahmin ediliyor.

Bazı şirketler bu dönüşüme ayak uydurmak için çalışmalara başladılar. Bunlardan biri de şu anda ağır ticari araçlar için kablo, elektrik bağlantı ve aydınlatma parçaları üreten Sertplas.

Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Mürsel Serter, Reuters ile söyleşisinde sektörün benzer bir tehdidi Çin imalat sanayinin güçlenmesiyle 1990'lı yıllarda yaşadığını belirtti. 1950'li yıllarda üretime başlayan ve 350 çalışanı olan şirketin ise böyle bir tehditle tekrar karşılaşmamak için çok yıllık bir ar-ge projesi başlatarak elektrikli araç parçaları üretmeye karar verdiğini ifade etti.

Mercedes-Benz'in Avrupa'da ürettiği ağır ticari araçların tüm ara kablolarını üreten ve üretiminin yüzde 80'ini ihraç eden Sertplas bu kapsamda TÜBİTAK ve üniversiteden akademisyenlerin desteğiyle elektrikli araç pillerinin şarj edilmesi için gereken akıllı şarj kablosu ve ev/istasyon tipi şarj cihazlarını geliştirip üretti.

Ev veya iş yerlerine kurulan istasyonlar bina içi şebekenin elektrikli araçları birkaç saate varan sürelerde şarj edebilmesini sağlıyor. Akıllı kablo ise içerdiği elektronik devre ve yazılım sayesinde istasyon olmayan yerlerde, standart duvar prizlerinden araca denetimli ve kontrollü şekilde elektrik taşınmasını sağlıyor. Ancak standart prizlerden aracı şarj etmek istasyon tipine göre daha uzun sürüyor.

Kablo ve ev/istasyon tipi şarj cihazlarının ardından öncelikle hızlı şarj cihazlarına, bunu takiben elektrik scooter ve elektrikli araç içindeki parçalara uzanmak istediklerini belirten Genel Müdür Mutlu Kara, ilk ürünleri için iki yıl önce dar bir kadro ile araştırma geliştirme programı başlattıklarını ifade etti.

Şirkey Volti olarak adlandırılan şarj ekipmanı ailesinin ilk ürünü olan akıllı kabloyu perakende olarak elektrikli araç satışının daha yüksek olduğu Avrupa pazarlarının yanı sıra Türkiye'de bu yıl satmaya başlamayı planlıyor.

DIŞARIDAKİ PARÇALARDAN ARACIN İÇİNDEKİ PARÇALARA

Ancak Sertplas bu ürünü sadece kendi adıyla perakende satışa yönelik değil, elektrikli araç parçası üretebildiğini dünyanın büyük üreticilerine kanıtlayacak bir ürün olarak görüyor.

Kara, "Otomotiv geçmişi olan bir şirket olduğumuz için önce sınırlarımızı belirledik. Üretici olarak üründe kalalım istedik. Kendimiz de satacağız ama ürünü her üreticiye verebiliriz" dedi.

Şirketin araştırma-geliştirmeden sorumlu yetkilisi ve kurucu ailenin üçüncü nesil üyesi Barbaros Serter, elektriği şebekeden aracın içine taşımayı öğrenerek, aracın içinde bulunan ana şarj aksamını üretebilir hale geleceklerini söyledi.

Serter'in verdiği bilgiye göre Sertplas akıllı kabloya ek olarak pilin büyüklüğüne göre aracı birkaç saat ile 10 saat arasında bir sürede tam menzile ulaştıran ev/istasyon tipi AC-AC şarj sistemi ile bağlı olduğu yazılımın üretimini tamamladı.

Bir sonraki aşamada ise araçlara yarım saat içinde birkaç yüz kilometrelik menzil dolduran yüksek gerilim DC-DC şarj modülü tamamlanacak. DC-DC şarj cihazı, her elektrikli aracın içinde bulunan şarj kutusu ile benzerlikler taşıyor.

Bu şarj modülünün gerilim yönetimi dışındaki bölümleri tamamlanmış durumda. Şirket bu sayede elektrikli araçlara elektrik taşıyan tüm şarj cihazlarını üretebilir hale gelecek.

Serter, "DC şarj cihazı aracın içindeki şarj aksamının dışarıya alınmış, duvara takılmış hali. Bunu yaptığımızda dışarıdaki değil aracın içindeki parçayı üretir hale geleceğiz" dedi.

AC şarj istasyonları bireyler veya şirketler tarafından proje bazlı sipariş edilirken, DC hızlı şarj istasyonları sayıları yurtdışında hızla artan ve öngörülen talebe yetişemeyen şarj istasyonu operatörleri tarafından da satın alınıyor.

Son iki yılda 2,000'den az sayıda elektrikli aracın satıldığı Türkiye'de bile Zorlu Enerji'ye ait ZES ve Enerjisa Enerji'ye ait E-şarj tarafından işletilen şarj şebekeleri her yıl büyüyor. Ayrıca belediyeler de DC hızlı şarj istasyonları kurmak için projeler hazırlıyorlar.

Şirket, DC şarj projesini tamamladığında başlıca tüm araç üreticilerine şarj ekipmanı üretimi için teklif verebilir hale gelecek.

ELEKTRİKLİ SCOOTER VE İLERİSİ

Elektrikli araç içindeki parçalara giden yol sadece şarj cihazından geçmiyor. Sonunda elektrikli motor üretmesinin zorunlu olduğunu düşünen şirket bunun için model olarak elektrikli scooter'ı seçti.

Prototip aşamasında katlanır bir scooter modeli geliştiren şirket, net bir zaman aralığı belirtmese de 18 kişilik araştırma ve geliştirme ekibiyle elektrikli scooter üretip bunu hem tüketiciye satmak hem de parçalarını diğer büyük üreticiler için üretmek istiyor.

Kara, elektrikli scooter hakkında "Herkesin alabileceği bir ürün çıkaralım, geniş bir pazara ulaşıp yazılım ve yazılım yönetimi birikimimizi büyütelim istiyoruz. Scooter üreticisi olduğumuzda dünyadaki tüm üreticilere yedek parça üretebilecek konuma da geleceğiz" dedi.

ÇEŞİTLENEN İŞ ALANLARI İÇİNDE YER ALMAK

Elektrikli araçların bir taşıta ek olarak içlerindeki pil ile gezici enerji depoları haline gelmeleri, otonom sürüş kabiliyetleri ve sürekli internete bağlı olmaları eskiden kesin çizgilerle ayrılan pek çok iş alanının birbirine bağlanmasına yol açacak.

Geleneksel otomotiv üreticileri, bilişim şirketleri, hatta elektrik üreticisi ve dağıtıcıları arasındaki sınırlar giderek bulanıklaşıyor. Otomotiv üreticilerinin ileride sadece araç değil, veri veya elektrik gibi farklı pazarlarda da ürün satacaklarına dikkat çeken Kara, buna paralel otomotiv üreticilerine parça satmak isteyen şirketlerin artacağını, rekabetin yoğunlaşacağını ifade etti.

Ancak Kara, havacılıktan sonra en sıkı imalat yöntemlerinin uygulandığı otomotiv sektöründen geldikleri için rakipleri arasından sıyrılacaklarını ifade ederek, "(Büyük üreticiler satın alma yaparken) otomotiv sektörünün alıştığı standartların dışında üretim yapanlar o filtrede elenirler. Biz ise tedarikçi konumunda bir üretici olarak kalıcı oluruz" dedi. (REUTERS)