Bir ay geriye dönelim...
Orman yangınları, sel felaketi, Taliban, Diyanet’in Atatürk’ü anmadan yayımladığı mesajlar ya da ‘helal olmayan deniz ürünleri’ tartışması içinde 30 Temmuz günü Cumhurbaşkanı Erdoğan bir kararname yayımladı. Okuyalım:
Karar Sayı: 4321
Ekli, “Bosna Hersek Menşeli Bazı Ürünlerin İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanması Hakkında Karar”ın yürürlüğe konulmasına, 1567 sayılı Kanunu’nun 1’inci, 474 sayılı Kanunu’nun 2’nci, 3283 sayılı Kanunu’nun 2’nci, 4458 sayılı Kanunu’nun 16’ncı, 22’nci ve 55’inci maddeleri ile 2967 saylı Kanun ve 7310 sayılı Kanun hükümleri gereğince karar verilmiştir.
Ne anladınız? Hiçbir şey! Açalım...
GTİP ve armonize sistem...
Önce teknik bir bilgi... Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları (GTİP) ne demek? Hemen yanıtını verelim: GTİP, Dünya Gümrük Örgütü’nün standart hale getirdiği armonize sistemden alınan ve tüm dünyada ürünlerin tanımlanması ve sınıflandırılması için kullanılan 12 haneli bir kod. Bu kodun ilk 6 hanesi armonize sistem (uluslararası ticarete konu olan malların sınıflandırılması) tarafından belirlenir ve ülkeler tarafından herhangi bir değişiklik yapılmasına izin verilmez, sonraki 2 haneyle beraber ilk 8 hane aynı bölgedeki ülkeler için (örneğin tüm Avrupa Birliği üyesi ülkeler ve Türkiye’de) ortaktır. Sonraki 2 hane hangi ulusa ait olduğunu gösterirken son kalan iki haneyle beraber ürünün tam istatistik kodu belirlenmiş olur. Dünya Gümrük Örgütü’ne bağlı 170’ten fazla ülkede kullanılmakta olan ürün kodlama sistemine armonize sistem (Harmonized Commodity Description and Coding System, HS Code) denilmekte.
Devam edelim...
“Bu kadar hayvan Bosna’da yok”
Okan Gaytancıoğlu... CHP Edirne Milletvekili... Tarım Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Başdanışmanı... Geçen gün konuştuk ve Bosna Hersek kararnamesinin perde arkasını anlattı: “... Ciğerlerimiz yanıyorken, milletçe her saat kahrolup üzüntü içinde iken, 30 Temmuz 2021 Cuma günü Cumhurbaşkanı ithalat kararnamesi ile Türkiye, Bosna-Hersek menşeli 12 bin ton sığır, domuz, at, eşek, koyun ve keçi etlerinin taze ve dondurulmuş bölümleri ve sakatatlarını sıfır gümrük vergisi ile ithal edecek. Yine bin ton horoz ve tavuk dondurulmuş ve parçalanmış etleri ile 85 bin ton buğday unu, 75 bin ton ayçiçeği tohumu, 5 bin ton tereyağı ithalatı sıfır gümrük vergisi ile yapılabilecek.”
Bu neden önemli? CHP’li Gaytancıoğlu şu tespitleri yaptı:
“... Türkiye orman yangınlarıyla uğraşırken AKP yandaşları için ithalat kararnamesi yayınladı. Sıfır gümrükle Bosna Hersek’ten binlerce ton kırmızı et, balık, un, ayçiçeği ithal edilecek. AKP, Diyanet İşleri’nin açıklamasıyla deniz ürünlerinin haram mı helal mı olduğunu tartıştırırken, Bosna Hersek’ten domuz, eşek, at sakatatlarının ithaline izin verdi. Diyecekler ki ‘Hayır onları ithal etmeyeceğiz.’ Peki ithalat listenizde neden domuz, eşek, at sakatatları var? Hasat zamanı sıfır gümrükle ayçiçeği ithalatı ne iştir?
AKP son yıllarda Bosna Hersek’e yardımcı olmak için ithalat yaptığını söylüyor. Ama işin aslı öyle değil. Bu kadar hayvan Bosna Hersek’te yok. Hayvanlar yine Sirbistan’dan, Macaristan’dan Bosna Hersek’e oradan bize gelecek. Arada AKP’nin yandaşları kazanacak. İthal edilen bu etlerde daha önce zararlı bakterilere rastlanmıştı. Denetimlerinin nasıl yapıldığı konusunda ciddi şüpheler var. Özellikle kesim yerlerinin İslami usullere uygun olmadığına dair duyumlar geliyor. Bütün bunları yapan AKP, diğer yandan topluma deniz ürünlerinin haram olup olmadığını tartıştırıyor. Ekleyelim: Yayımlanan Cumhurbaşkanlığı ithalat kararnamesinde sadece Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları (GTİP) ve tarife kontenjan miktarları yazıyor, hayvansal ürünler ya da bitkisel ürünlerin neler olduğu ya da hangi ürünler olduğu bile yazmıyor.”
Yani... Kararnamade, Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) 02.06 yazıyor ve 2 bin ton ithal edileceği ifade ediliyor. 02.06 denilen kodun açıklaması şöyle: “Sığır, domuz, koyun, keçi, at, eşek, katır veya bardoların yenilen sakatatları...”
SONUÇ: Kararnameyi okuyunca anlamıyorsunuz... GTİP’e bakınca hiç anlamıyorsunuz... Çünkü sadece rakamlar var! Ancak... O rakamların karşılığını okuyunca... Diyanet İşler Başkanlığı, midye, karides, kalamar, yengeç, ıstakoz gibi deniz ürünlerinin ‘helal olmadığını’ açıklamıştı. Peki domuz eti helal mi? Bosna-Hersek’e yapılan ziyaretten bir ay önce çıkarılan kararname kim ya da kimler için çıktı?
