Âdet hali... Kadınlara özgü ergenlik dönemi ile menapoz arasında yaşanan ve aylık döngüler halinde gerçekleşen vajinal kanama.

Müslümanlar arasındaki yaygın kanıya göre, âdet gören kadınlar bu süre içinde oruç tutmaz, namaz kılmaz, tavaf etmez ama rahmetli din alimi Yaşar Nuri Öztürk bu düşünceye katılmadığını, “İslam Nasıl Yozlaştırıldı” kitabında anlatır, şunu der: “Kur’an kadınların hayz halini bir ‘hastalık ve sıkıntı hali’ (eza) olarak nitelendirmektedir. Eza, kesinlikle pislik demek değildir...”

Âdet dönemlerinde kadınlar o hale gelebilir ki, komedi filmlerinde bile ağlayabilirler. Sadece duygusal değil, fiziksel olarak da zorlanıp aşırı ağrılar, kramplar, mide bulantısı gibi sorunlar yaşarlar...

Amerikan Psikiyatri Birliği, âdet öncesi memnuniyetsizlik bozukluğunun tanımını yaparken ana belirtiyi şöyle özetledi: Üzüntülü, ağlamaklı hissetme ya da kabul görmemeye karşı artmış duyarlılık!

Aynı birlik, âdet gören kadınların duygu durumuyla mücadelede erkeklere şu öneriyi yapıyor: “Eşlerinin, sevgililerinin, kızlarının yemekten hoşlandıkları şeyleri onlara sağlayabilirler. Çünkü ilgi görmek her insana olduğu gibi özel bir dönem geçiren kadınların ruh haline de iyi gelir...”

Türkiye’de ‘âdet izni’ yasal değil. Fakat, örneğin Tunceli Belediyesi gibi bazı kurum ve kuruluşlar inisiyatif kullanarak kadın çalışanlarına bu dönemlerde izin veriyor.

Bazı ülkelerde ise kadınlar bu dönemlerde yasal izinli sayılıyor.

Çin’de mesela, o dönemde kadın işçilerin düşük sıcaklık ya da yüksek performans gerektiren işlerde çalıştırılması yasak. Güney Kore’de ücretsiz izin var. Endonezya’da kadınlar 1997’de greve giderek bu dönemlerde 2 günlük izin hakkını söke söke aldı. İtalya’da kadın milletvekillerinin verdiği öneriye uyularak doktor kontrolünde 3 gün yasal izin hakkı kabul edildi. Tayvan’da 3 gün izin hakkı, Filipinler’de de Kadın İşçiler Hareketi’nin direnişi sayesinde elde edilen yılda 3 gün adet izni bulunuyor.

Bu arada İskoçya, bir ilki gerçekleştirdi. Âdet hali ürünlerine, kadın pedlerine ücretsiz erişim sağlayan ülke oldu!

İskoçya’da bu olurken, bizde pandeminin ilk zamanlarında İçişleri Bakanlığı’nın genelgesi ile hijyenik pedler marketlerde satılamayacak ürünler arasında sayıldığı için satışı yasaklandı!

Kadınların yaşamları boyunca ortalama 2 bin 535 günde âdet gördüğü kabul ediliyor. Bir kadın yaşamı boyunca 11 bine yakın hijyenik ürün kullanıyor.

Hakkaniyetli memleketimizde pırlanta, gemi ve yatlarda bile KDV yüzde 1 iken, kadın pedlerinde bu oran yüzde 18!

Kadın örgütleri yıllardır KDV’nin indirilmesi için mücadele veriyor. Hatta, ‘temel ihtiyaç kapsamına alınıp’ vergi oranının yüzde 1’e düşürülmesi için yasa önerisi bile verildi...

Sonuç? Erkek ağırlıklı Meclis’imizde ‘âdet olduğu üzere’ kadınların haklı isteği 10 milyonuncu sıraya atıldı!

İğneden ipliğe binen zamlardan hijyen ürünleri de nasibini aldı tabi. Zaten pahalıydı, üstüne yüzde 50 de zam gelince bir grup kadın bir oldu, seslerini duyurmak için Meclis’e gitmek istedi.

Biz de âdetti, âdet hali falan dinlenmezdi! Etraflarını onlarca polis sardı! Kadınlar, “Susmuyoruz korkmuyoruz, ped, tampon lüks değil temel ihtiyaç” sloganları attı...

Slogandı, eylemdi kabul edilemezdi!

Ped, tampon lüks değil temel ihtiyaç, sloganı devlet için beka sorunu, halkı kin ve düşmanlığa sevk etmek sayıldı! Hijyenik ped isteyenler azılı birer terörist olabilirdi! Polis, Meclis önündeki kadınları ‘ruh hali’ falan demeden âdet olduğu üzere önce ağızlarını kapatıp susturdu, sonra yaka paça gözaltına alıp içeri attı!

İçişleri Bakanı, Emniyet Genel Müdürü, Saray’ın ve hükümetin sözcülerinden, iktidarın kadın vekillerinden, kadın bakanlardan tek kelime duyulmadı! Milletten gık bile çıkmadı, herkes işine baktı!

Çünkü gayet normaldi, bizde böyle şeyler âdettendi...

Öğrencisine, işçisine, işsizine, emeklisine, şehirlisine, köylüsüne, atanan ve atanamayan öğretmenine, YAŞ’a takılanına, KPSS mağduruna, soru soranına, doktoruna, hemşiresine, çevrecisine, yönetenler gibi düşünmeyen sanatçısına, hak hukuk adalet isteyenlere karşı memlekette değişmez âdetti; ‘kim ki hakkını istiyor’ istediği şey hijyenik ped olsa bile tepesine binilirdi!