Pi­ya­sa­lar­da ne­ler ol­du, ön­ce ona bir ba­ka­lım... İki yıl­lık gös­ter­ge tah­vi­lin fai­zi yüz­de 10,17 ile ye­ni­den iki ha­ne­li ra­kam­la­ra tır­man­dı. Bu, ha­zi­ran or­ta­la­rın­dan bu ya­na en yük­sek fa­iz.
TL’­de­ki de­ğer kay­bı haf­ta­lık baz­da yüz­de 4’e yak­laş­tı. Bu da 7 Ha­zi­ran se­çim dö­ne­mi ar­dın­dan en yük­sek oran­lı ge­ri­le­me...Ne­den ol­du bü­tün bun­lar? Ça­tış­ma or­ta­mı ve be­lir­siz­lik ne­de­niy­le... Baş­ba­kan Da­vu­toğ­lu; “Baş­la­yan ope­ras­yon bir nok­ta­sal ope­ras­yon de­ğil­dir, bir sü­reç­ti­r” de­me­siy­le... Tür­ki­ye’nin IŞİD ile pla­to­nik bir sa­va­şa gir­di­ği tes­cil­len­di. Ne­re­ye doğ­ru gi­di­yo­ruz, he­nüz bi­len yok!


ALIŞIN BUNLARA



Emin olun bu ye­me­ğin üze­ri­ne bir tu­tam er­ken se­çim, bi­raz Yu­na­nis­tan so­su ek­le­yip, ya­rım Ame­ri­ka­’nın fa­iz ar­tı­rı­mı­nı ren­de­ler­sek ma­sa­dan eko­no­mik sar­sın­tı­la­ra doy­ma­dan kalk­ma­yız.
Bu sa­at­ten son­ra ani ser­ma­ye ka­çış­la­rı, TL’­ye ge­le­cek sa­tış­lar, ban­ka­la­rın sen­di­kas­yon kre­di­le­rin­de zor­lan­ma­sı, kre­di ma­li­yet­le­ri­nin art­ma­sı ola­ğan ge­liş­me­ler­den sa­yıl­ma­lı­dır.
Gü­ven de dip­ler­de... Ha­liy­le tü­ke­ti­ci nab­zı­nı ve do­la­yı­sıy­la ha­ne hal­kı tü­ke­tim eği­li­mi­ni ve­ri­len kre­di­ler ile ta­kip edi­yo­ruz. Son dö­nem­de tü­ke­ti­ci kre­di­le­ri­ne bak­tı­ğı­mız­da cid­di an­lam­da dü­şüş var.

İKİ KAMU BANKASI ÇOŞMUŞ...
Ha­zır kre­di­ler de­miş­ken, iki ka­mu ban­ka­sı­na de­ğin­me­den geç­mek ol­maz. Halk Ban­ka­sı ve Zi­ra­at Ban­ka­sı...Mev­cut du­rum­da ge­rek Mer­kez Ban­ka­sı­’nın pa­ra po­li­ti­ka­la­rı ge­rek­se ya­şa­nan eko­no­mik sı­kın­tı­lar ne­de­niy­le pi­ya­sa­lar na­kit pa­ra­ya sı­kış­tı.
Ban­ka­lar, bı­ra­kın bü­yük ya­tı­rım­la­rı fon­la­ma­yı, tü­ke­ti­ci kre­di­le­ri­ni bi­le ne­re­dey­se kes­ti­ler. Şu işe ba­kın ki Tür­ki­ye’­de­ki bank­la­rın son bir yıl­da kre­di bü­yü­me ora­nı sa­de­ce yüz­de 15’te ka­lır­ken, iki ka­mu ban­ka­sın­da bu oran yüz­de 45’e çık­mış.
Hem de bu iki ban­ka­nın tü­ke­ti­ci­ye ver­di­ği kre­di­de­ki bü­yü­me sa­de­ce yüz­de 6’da ka­lır­ken. İl­ginç de­ğil mi?


FAİZLER ARTACAK



Ha­zır kre­di de­dim, 2002’de va­tan­daş ba­şı­na dü­şen dış borç, 2015’te 9,5 kat art­mış. Ki­şi ba­şı­na 5800 do­lar dü­ze­yin­de bor­cu­muz var. Bu top­lam mil­li ge­li­ri­mi­zin yüz­de 49’u­na denk... Pe­ki, ne ola­cak? Biz dâ­hil he­men he­men bü­tün Ge­liş­mek­te Olan Pi­ya­sa­lar ’da Ame­ri­-ka­’nın pa­ra­sal sı­kı­laş­tır­ma ve fa­iz ar­tı­rım sü­re­ci sa­tıl­ma­ya de­vam ede­cek.
Tür­ki­ye gi­bi eks­tra risk­li ül­ke­ler­den sı­cak pa­ra zen­gin kal­kı­şı ya­pa­cak. TL’­de­ki oy­nak­lık enf­las­yo­na ek yük ge­ti­re­cek. Ha­ni “dü­şür ar­tı­k” di­yor­lar ya; son­ba­har­da bi­zim Mer­kez Ban­ka­sı da­ha faz­la da­ya­na­ma­yıp fa­iz­le­ri ar­tı­ra­cak. Baş­ka? O da son­ra...