Önümüzdeki günlerde Halkbank nedeniyle çok sorunlu gelişmeler yaşanabilir.
Şöyle ki; Birleşmiş Milletler’de 31 Aralık 2011’de petrol gelirlerinin toplandığı İran Merkez Bankası’yla iş yapan finansal kurumlara yaptırım uygulamaya imkan veren bir yasa yürürlüğe girdi.
ABD istihbaratı, aralarında Halk Bankası’nın da bulunduğu birçok finansal kuruluşa adamlarını gönderdi. İşte bu istihbarat çalışmaları Birleşmiş Milletler Ambargosu adı altında sonuçlandırılmaya başlandı.
Suçu ambargoyu delmek!
ABD, İran’ın ambargoyu delmesine yardımcı olduğu gerekçesiyle Fransız Bankası BNP Paribas’a tam 10 milyar dolar ceza kesti. Daha önce de HSBC ve Standard Chartered’a 2.5 milyar dolar ceza kesmiş ve kuzu kuzu ödetmişti. Lloyds Bank, Credit Suisse, Barclays Bank toplam 1 milyar dolar ceza ödemişti.
İtalya’dan Unicredit, İngiltere’den Royal Bank of Scotland, Almanya’dan Commerzbank ve Deutsche Bank, İran’a yönelik yaptırımları delme suçlamasıyla ABD Hazinesi ve Adalet Bakanlığı tarafından halen soruşturuluyor.
Bizi bağlamaz!
Gelelim bize... İran ile ticaretimizin neredeyse tamamı Halkbank vasıtasıyla gerçekleştiriliyordu. 17 Aralık rüşvet ve yolsuzluk operasyonundan önce ABD Kongresi’nden Halkbank’a uyarı geldiği, bazı senatörlerin kara para aklandığı ve İran’a yapılan ambargonun delindiği yönünde şikayetleri olduğu söylendi.
Amerika’nın uyarılarına, zamanın Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın “ABD’nin yaptığı kendisini bağlar, bizim çok sayıda uluslararası anlaşmamız var” diyerek karşılık verdi. Halkbank’ın uluslararası işlemlerini gizlemek amacıyla önce dolardan çıkıp Euro bazında işlem yaptığı, böylece Swift mekanizmasının dışına çıktığı suçlamaları yapıldı.
Soruşturmalar sonuçlanıyor
Durum, Birleşmiş Milletler tarafından da mercek altına alındı. Bu konuda Türkiye’ye diplomatik heyetler geldi, görüşmeler istendi. Yolsuzluk ve rüşvet davasına fezlekelerde yer aldığı iddia edilen Reza Zarrab öncülüğündeki rüşvet ağına ilişkin bölümler, Halkbank’ın İran’ın yeni aracısı olduğu izlenimini pekiştirdi.
Dört yıllık altın ihracatının rakamı 87 milyar Euro olunca, iki Amerikalı denetçi Halkbank işlemlerine ilişkin denetim ve sorgulama yaptı.
Şimdi bu soruşturmalar sonuçlandırılıyor. Örnek kararlar işin ucunun bize dokunabileceğini gösteriyor. Olası cezanın büyüklüğü ve ödenmesi hayli tartışma yaratacak gibi görünüyor.