Türkiye’yi yakından bilen ABD’nin önceki büyükelçilerinden Morton Abromovitz ve Eric Edelman imzasını taşıyan “gölgeler ve kuşkular” adlı raporda 30 Mart yerel seçimlerinin analizi yapılıyor, yapılan hilelerden söz ediliyor. İki eski büyükelçinin ülkemizdeki seçimlerle ilgili raporunun sonuç bölümünü okuyalım:
Yerel seçimler sırasında ülke çapında hileler yapıldı.
Hileler hem oy kullanılırken, hem de oy sayımında yapıldı.
Oy sayımı sırasında 21 ilde elektrik kesintileri yaşandı.
Geçersiz oy oranı 2011 seçiminde yüzde 2,22 iken oran 4,19’a yükseldi.
CHP’nin az farkla kaybettiği illerde geçersiz oy oranları, AKP’nin seçim kazandığı illere göre iki-üç kat fazla oldu. Ankara’da sonucu değiştirecek kadar çok sayıda mühürsüz-imzasız sayım tutanağı geçerli kabul edildi. Bu tutanaklarla Melih Gökçek seçimi kazandı.
YSK sadece AKP’nin itirazlarını kabul etti.
YSK sözde özerk ancak ileri düzeyde politize olmuş.
Raporun vardığı en önemli sonuç ise seçim hilelerinin bireysel değil, merkezi planlamayla yapılır olması gösterildi. Eski milletvekili Prof. Dr. Mehmet Tomanbay, Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde “Temiz ve güvenilir bir seçim ortamı yaratılmadan yapılacak seçimde, seçilecek Cumhurbaşkanı herkesin Cumhurbaşkanı olmayacak ve hep tartışılacaktır” diyordu. Bugün, o noktadayız.
DEVLETİN YAPTIĞI YARDIMLAR
CHP ve MHP’nin belki de en büyük yanlışlarından biri, vatandaşa yapılan yardımları eleştirmeleri olmuştu. Bugün o noktada olmadıkları gibi yapılan yardımların kesilmeyeceğini, dahası yardımların iki katına çıkarılacağını açıklıyorlar.
Temel gereksinimlerini karşılayamayan ve yaşamlarını en alt düzeyde dahi sürdürmekte zorluk çeken kişi ve ailelere, karşılıksız ayni ya da nakdi olarak verilen sosyal yardımlar için geçen yıl 20 milyar 393 milyon lira harcandı. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB) 2015 bütçesi sunum kitapçığına göre, nüfusun yüzde 39’unun muhtaçlar kategorisinde yer alıyor.
Aynı kitapçıkta toplam nüfusun yüzde 40’ı, bir başka deyişle YSK tarafından açıklanan 53,765,231 kayıtlı seçmenin yaklaşık 10 milyonu çeşitli kategorilerden devletten yardım alıyor. Aylık geliri 270 liranın altında olan muhtaçlar, nüfusun her 10 kişiden dördünü oluşturuyor. 2012’de devletten yardım alan 6,7 milyon hane ve 23,7 milyon kişi bulunurken; bu sayılar 2015 yılı başında 8 milyon hane ve 30,5 milyon kişiye ulaştı.
RÜŞVETİ KABUL ETMEYENLER DE VAR
AKP milletvekilleri, il yöneticileriyle, muhtarlarla toplantılar yapıyor, “İlimize şu kadar tahsisat gönderildi. 6 Haziran akşamına kadar bunları harcayın” deniliyor. Ne plan, ne proje hiçbir şey yok ortada. Örneğin köyün sulama kanalı harap olduysa onu 15 gün içinde, köy odası ihtiyacı varsa 15 gün içinde tamamlamaları isteniyor. Böyle bir rezalet olabilir mi?
Yozgat’ta da böyle olaylar yaşandı. Kimi köye 50 bin lira, kimisine 3 bin, 5 bin lira yardım yapılıyor. Bazı köylüler bunun bir “seçim rüşveti” olduğunu biliyor. Örneğin Yozgat’ın Çekerek İlçesi’ne bağlı Kamışçık Köyü, “Biz böyle bir yardımı kabul etmiyoruz” dedi. Kendileri için ayrılan 5 bin liralık harcamayı yapmayacaklarını da kaymakamlığa bildireceklerini söylediler. Muhtar Rıza Taşkın’a sordum, insanların inançlarına göre yardım miktarlarının da farklı olduğunu anlattı, “Bizim köyümüz rüşveti kabul etmez. Böyle bir parayı alsam beni köyüme bile sokmazlar” dedi.
İşte böyleleri de var. Hele, AKP milletvekilinin gidip “Valiye talimat verdim, köyünüze şu kadar yardım yapılacak” diye nutuklar atması artık kirliliğin boyutlarını göstermeye yetiyor...
GELELİM “ÖRTÜLÜ” HARCAMALARA
Yoksul vatandaşlara bu yardımlar yapılırken, Recep Tayyip Erdoğan döneminde örtülü ödenek harcamalarındaki müthiş artış da dikkat çekici boyutlarda. İşte yıl yıl harcamalar:
Yıl Harcama miktarı
2003 103,0 milyon lira
2004 107,0 milyon lira
2005 85,0 milyon lira
2006 327,4 milyon lira
2007 436,4 milyon lira
2008 510,7 milyon lira
2009 634,4 milyon lira
2010 706,0 milyon lira
2011 951,0 milyon lira
2012 1,175,3 milyon lira
2013 1,243,1 milyon lira
2014 2,200,0 milyon lira
İşte bir taraftan yardımlar, bir taraftan “örtülü” harcamalar. Türkiye “seçim hilelerinin” öne çıktığı bir seçime doğru hızla gidiyor.
10 milyon seçmene yardım
Saygı Öztürk
Yayınlanma: