Serbest bölgelerde TL ile yapılacak işlemleri düzenleyen karar ilk olarak 1985 yılında yayımlandı. Bu kararla, serbest bölgelerden Türkiye’ye ya da yurtdışına yapılan her türlü ihracat ve ithalat işleminde döviz kullanılması zorunlu hale geldi, TL kullanımı yasaklandı. Buna karşılık bölgede yatırım sırasındaki mal ve hizmet bedelleri ile işçi ücretleri ve kiraların dövizin yanı sıra TL üzerinden de ödenebileceği yönünde istisna sağlanırken, Bölge Müdürlüğü ile bu bölgelerdeki diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memur ve işçilere yapılacak ödemelerin sadece TL ile yapılması kararlaştırıldı. Yani kamuda çalışanlara dövizle ücret ya da maaş ödenemeyeceği hükme bağlandı. Bu düzenleme hükümetin geçtiğimiz mayıs ayında yayımladığı yeni bir kararla sil baştan değiştirildi. Yeni kararla serbest bölgelerden yurtdışına yapılan ihracat ve ithalatta dövizin yanı sıra TL’nin de kullanılmasına izin verilirken, bu bölgelerden Türkiye’ye yapılacak ihracat ve ithalatta döviz tamamen yasaklandı, sadece TL ile ödeme şartı getirildi. Ayrıca kira, ruhsat, izin, belgeler ile işleticiler tarafından sağlanan hizmet ve faaliyetlere ilişkin tarife ve ücretlerin dövizle ödenmesine de yasak getirildi, ödemelerde TL’ye geçildi.
YASAK 4 AY SÜRDÜ
Hükümet bu değişikliğin üzerinden daha 4 ay geçmeden dün aldığı yeni bir kararla serbest bölgelerdeki ücret ve maaşlar ile kiralar da dahil her türlü faaliyet ve işlemin döviz veya TL ile yapılmasını serbest hale getirdi. Buna göre kamu kurumları İstanbul, İzmir, Bursa, Mardin, Mersin, Antalya gibi iller başta olmak üzere çok sayıda ilde faaliyet gösteren serbest bölgelerde çalıştırdığı işçi ve memurlara dilerse TL dilerse döviz üzerinden maaş verebilecek. Ayrıca mağduriyetlere neden olduğu gerekçesiyle kaldırılan kiraların döviz üzerinden belirlenmesi ve ödenmesi uygulaması da geri dönmüş oldu.
