Nerede oy kullanacağım?
Seçmenlerin oy kullanacakları sandıkları öğrenmesinin üç ayrı yolu var.
Bunlardan biri, Yüksek Seçim Kurulu'nun sitesinde yer alan Nerede Oy Kullanacağım sayfası.
Bu adreste T.C. kimlik numarası, nüfusa kayıtlı olunan il ve eski nüfus cüzdanlarında nüfus sıra numarası, çipli nüfus cüzdanlarında ise seri numarası bilgisini girerek oy verilecek sandığı öğrenmek mümkün.
YSK verilerine göre 5-19 Şubat tarihleri arasında 532 binden fazla seçmen bu sistemi kullanarak oy verecekleri sandığı öğrendi.
Bu sayfanın dışında e-devlet portalından ve YSK'nın Seçmen Sorgulama iOS ve Android mobil uygulamalarından da sorgulama yapmak mümkün.
YSK SEÇMEN SORGULAMA EKRANI
Oy kullanma saatleri
Seçmenlerin oy kullanabileceği saatler yaşadıkları illere göre değişiyor.
Çoğu ilde bu saat 08:00 - 17:00 arası.
Fakat İç Anadolu, Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde bulunan bazı illerde sandık açılış ve kapanış saatleri bundan birer saat önce.
07:00 - 16:00 arası oy kullanılacak iller şöyle:
Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Antep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Dersim, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis.
Nasıl oy kullanacağım?
Seçmenlerin oy kullanmaya giderken yanlarında kimlik, ehliyet veya pasaportlarını götürmesi gerekiyor.
Seçmen kağıtlarını sandığa götürmek ise gerekli değil.
Kullanılan oyun geçerli sayılması için 'evet' veya 'tercih' yazılı mührün ilgili alana basılması ve pusulaların zarflara koyularak sandığa atılması gerekiyor.
Seçimde kaç pusula olacak?
Yerel seçimler 30 büyükşehir belediyesi, 51 il belediyesi, 922 ilçe, 32 bin 105 mahalle, 18 bin 306 köyde yapılacak. Seçmenlerin kullanacağı oylar, yaşadıkları yerleşim yerinin türüne göre değişecek.
Büyükşehirlerde seçmenler Büyükşehir Belediye Başkanı, İlçe Belediye Başkanı, Belediye Meclisi Üyeliği, Muhtarlık ve İhtiyar Heyeti için oy kullanacak.
Büyükşehir olmayan illerde İl Genel Meclisi Üyeliği, İlçe Belediye Başkanı, Belediye Meclisi Üyeliği, Muhtarlık ve İhtiyar Heyeti için oy kullanılacak.
Köylerde yaşayanlarsa İl Genel Meclisi Üyeliği ve Muhtarlık ve İhtiyar Heyeti için oy verecek.
Pusula ve zarflar renklerine göre ayrılacak
Oy pusulaları İl Genel Meclisi Üyeliği için turuncu, İlçe Belediye Başkanlığı için mavi, Belediye Meclisi Üyeliği için sarı, Büyükşehir Belediye Başkanlığı için de beyaz renkli olacak.
Köy ve mahallelerde muhtar ve ihtiyar heyeti seçimi için de muhtar tarafından beyaz kağıda hazırlanan, üzerinde muhtar ve ihtiyar heyeti üyelerinin isimlerinin birlikte yazdığı pusulalar bulunuyor. Seçmenler istedikleri adayın oy pusulasını alıp zarfla sandığa atacak.
Pusulada partiler hangi sırada?
Yüksek Seçim Kurulu 27 Ocak tarihinde yerel seçimlerde kullanılacak oy pusulalarında partilerin yerlerini belirlemek için kura çekti.
Partilerin oy pusulasındaki kura sonucuyla belirlenen yerleri
1 Saadet Partisi (pusulanın en solunda)
2 Bağımsız Türkiye Partisi
3 Türkiye Komünist Partisi
4 Vatan Partisi
5 Büyük Birlik Partisi
6 Hür Dava Partisi
7 Cumhuriyet Halk Partisi
8 Adalet ve Kalkınma Partisi
9 Demokrat Parti
10 Milliyetçi Hareket Partisi
11 İYİ Parti
12 Halkların Demokratik Partisi
13 Demokratik Sol Parti (pusulanın en sağında)
Seçim ittifakları
16 Nisan 2017'deki referandumla kabul edilen anayasa değişikliği genel seçimlerde ittifak yapmaya olanak sağlasa da yerel seçimlerde benzer bir ittifak sistemi bulunmuyor.
Bu yüzden AKP-MHP'den oluşan Cumhur İttifakı ile CHP-İYİ Parti'den oluşan Millet İttifakı genel seçimdekinden daha farklı işleyecek.
Partiler kendi aralarında yaptıkları pazarlıklarla belli il ve ilçelerde ortak aday çıkarmaya karar verdi.
Cumhur İttifakı
AKP ve MHP 51 ilde ittifak yapıyor. 30 büyükşehirin 27'sinde AKP; Mersin, Adana ve Manisa'da ise MHP adayları ittifak adına yarışacak.
Basında yer alan haberlere göre büyükşehirler dışında anlaşma sağlanan 21 ilin 17'sinde AKP, 4'ünde MHP adaylarıyla seçime gidilecek.
Millet İttifakı
CHP ve İYİ Parti 23'ü büyükşehir, toplam 50 ilde ittifak yapma kararı aldı.
Uzlaşılan 23 büyükşehirden 13'ünde CHP, 10'unda ise İYİ Parti'nin adayları ile seçime gidilecek.
CHP ve İYİ Parti, 23 büyükşehir dışında 27 ilde daha işbirliğine gitti. Bunlardan 16'sında CHP, 11'inde ise İYİ Parti aday gösterdi.
Bu ittifakların dışında kalan partilerden Büyük Birlik Partisi, 30 büyükşehirde Cumhur İttifakı'nı destekleyeceğini açıkladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan neden HDP'nin Millet İttifakı'nı desteklediğini söylüyor?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, seçim konuşmalarında Millet İttifakı'nın adını anmadan HDP'nin "illet ve zillet ittifakını" desteklediğini söylüyor.
Fakat HDP Millet İttifakı'na yönelik bir destek açıklamadı. İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener Iğdır'da Cumhur İttifakı'ndan alacakları oyun HDP'nin kazanmasına yol açabileceğini, HDP'nin kazanmaması için aday çıkarmayacaklarını açıkladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sözlerinin arkasındaki neden ise HDP'nin bazı yerlerde aday çıkarmama kararı oldu.
HDP Eş Başkanı Sezai Temelli, İYİ Parti'nin aday çıkardığı her ilde aday çıkaracaklarını açıkladı. Fakat Millet İttifakı'nın adayının CHP'li olduğu bazı il ve ilçelerde HDP'nin adayı olmayacak. HDP, İzmir ve Beyoğlu gibi il ve ilçelerin bir kısmında CHP adaylarını destekleyeceğini açıklarken diğer kısmında ise bu tür bir açıklama yapmadı.
Bazıları HDP'nin bu kararını CHP'ye örtülü bir destek olarak yorumlarken bazıları da HDP'nin kadrolarının önemli bir kısmının tutuklanması nedeniyle partinin bazı illerde aday çıkaramayacak hale geldiği şeklinde yorumladı.
Kayyum belediyelerine ne olacak?
Demokratik Bölgeler Partisi'nin 2017 sonunda açıkladığı Kayyum Raporu'na göre partinin kazandığı 102 belediyenin 94'üne "terör örgütlerine yardım etme" suçlamasıyla kayyum atandı, 68 belediye başkanı da tutuklandı. Atanan kayyumlardan bir kısmı yerel seçimde de AKP'nin adayı oldu. HDP ise, kayyum atanan tüm belediyelerini geri almak istediğini açıkladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise HDP'nin kazanacağı belediyelere tekrar kayyum atayabileceğini söyledi: "Bu seçimlerde teröre bulaşmış olanlar, sandıktan çıkacak olurlarsa kayyum tayinleriyle yolumuza devam edeceğiz."
Önceki sonuçlar nasıldı?
Bir önceki yerel seçim 2014 yılında yapılmıştı.
Belediye meclis üyeliklerinde AKP yüzde 42, CHP yüzde 26, MHP yüzde 17 oy almıştı.
O dönem yeni kurulmuş olan HDP, Doğu ve Güneydoğu'da BDP, diğer kentlerde ise HDP adıyla seçime girmiş, BDP yüzde 4 ve HDP yüzde 2 almıştı.
Resmi sonuçlara göre 30 büyükşehirden 18'ini AKP, 6'sını CHP, 3'ünü MHP, 2'sini BDP kazanmıştı.
Mardin'de ise seçimin galibi bağımsız aday Ahmet Türk olmuştu.
