İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 2008 ve 2011 yıllarında Bakırköy’deki Marmara Forum AVM’nin kaçak olan otopark ve ofis binalarını ikiz kez mühürledi ve ruhsatların iptali için dava açtı. Bu sırada 2013 yılında AVM’nin açılışı gerçekleştirildi. 2014 yılında İBB’nin kazandığı dava sonucunda 250 bin metrekarelik AVM’nin 60 bin metrekaresinin kaçak olduğu saptandı ve binanın iskanı iptal edildi. Kaçak durumdaki AVM’nin durumu 2016 yılının mayıs ayında İBB Meclisi’nin gündemi geldi ve tepki çeken skandal bir karar alındı. Marmara Forum AVM’nin kaçak kısımları İBB’ye yapılan şartlı bağış ile yasal hale getirildi. İBB ile AVM’nin sahibi Multi Emlak Geliştirme Yatırım Şirketi arasında tartışmalı bir protokol hazırlandı. Protokole göre; İBB, parsel üzerinde bulunan kaçak yapılar için ruhsat ve iskan düzenlenebilmesi için imar planı değişikliği yapacaktı. Multi Yatırım Şirketi de aynı parsel üzerinde kendi mülkiyetindeki 33 bin 136 metrekarelik ofis alanına denk gelen hissesini ve Osmaniye Mahallesi’nde Bakırköy Metro İstasyonu’nun yanındaki 16 bin metrekarelik arsayı, kaçak yapılara af getiren plan askıya çıktıktan sonra 15 gün içinde İBB’ye devredecekti. Plan yapıldıktan sonra arsalar 30 Haziran 2016’da İBB’ye devredildi. Ayrıca B Blok girişinde otoparkın en üst katında 100 araçlık otopark yeri İBB’ye ayrıldı. İBB, kiracılara tebligat göndererek boşalttığı binaya tabelasını asarak ek hizmet binası olarak kullanmaya başladı.

CHP DAVA AÇTI


Kaçak AVM’ye bağış karşılığı af getiren plan değişikliği, yapılan protokol ve protokole onay veren meclis kararına İBB Meclisi’nde “hayır” oyu veren CHP konuyu yargıya taşıdı. CHP’li İBB Meclis Üyeleri Nadir Ataman, Taner Kazanoğlu, Hüseyin Sağ tarafından açılan davayı, İstanbul 7. İdare Mahkemesi 16 Kasım 2018 tarihinde davayı reddetti. Bunun üzerine CHP’liler red kararına itiraz ederek davayı istinaf mahkemesine taşıdı. Dosyayı inceleyen İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Dördüncü İdare Dava Dairesi davayı 20 Haziran 2019 tarihinde karara bağlayarak İstanbul 7. İdare Mahkemesi’nin kararını kısmen kabul etti kısmen bozdu. Mahkeme, davanın plan değişikliğinin iptali için verilen red kararını kaldırarak planı iptal etti. İBB ile AVM yönetimi arasındaki protokole ilişkin kısmı ise reddetti. Yani protokol iptal edilmedi. Ancak, İBB’nin ek hizmet binası olarak kullandığı yapı ve AVM plansız kalmış oldu.

BİLİRKİŞİ: KAMU YARARI YOK


Mahkeme kararında yer verilen bilirkişi raporunda çarpıcı tespitler yapıldı. Plan değişikliği ile alandaki yapılaşma yoğunluğunu arttırdığı vurgulandı. Planda belirlenen “Belediye Hizmet Alanı”nda hangi fonksiyonların yer alacağının belirsiz olduğu ifade edildi. Plan notu ile belediye hizmet alanına ticari birimler yapılmasının önünün açıldığı bu durumun Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'ne aykırı olduğu belirtildi. Raporda plan ile “açık otopark alanının” sınırlandırıldığına da dikkat çekildi. Bilirkişi raporunda uyuşmazlık konusu plan değişikliğinin şehircilik ilkelerine ve ilgili mevzuat hükümlerine ve kamu yararına uygun olmadığı kanaatine varıldı.

MAHKEME: GİZLİ EMSAL FAZLALIĞI YAPI YOĞUNLUĞU YARATTI


Tarafların iddialarını ve bilirkişi raporunu birlikte değerlendiren mahkeme, plan paftası ile lejantının (harita işaret tablosu) birbiri ile uyumsuz olduğunu tespit etti. Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği ekinin lejantında yer almayan " A rumuzlu ortak alan" şeklinde yeni bir kullanım türüne yer verildiğine dikkat çekildi. Blok boyutları ve çekme mesafesinin uygulama imar planının konusunu oluşturduğu halde bunun avan projeye bırakılmasının planlama tekniğine aykırı olduğu vurgulandı. Plan notu ile gizli bir emsal fazlalığı getirilerek alanda yapı yoğunluğuna sebebiyet verildiğine dikkat çekildi. Önceki plandaki kamusal alana hizmet edecek olan "açık otopark alanı"nın kaldırılarak özel firmanın da yararlanacağı şekilde otopark alanı belirlendiği ve bunun da planlama tekniğine aykırı olduğu tespit edildi. Dava konusu nazım imar planının, mevzuata aykırı olarak planlama ve şehircilik ilkelerine uyulmadan yapıldığı tespit edildiğinden, iptal edilmesi gerektiğinin altını çizilerek, “Aksi yönde verilen mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir” denildi. Mahkeme söz konusu planı iptal etti. Davanın protokolün iptali ile ilgili kısmını ise “kesin ve yürütülmesi gereken işlemler kapsamında olmayıp hazırlayıcı işlemler kapsamında olduğundan” incelemeden reddetti. Bu karar sonrası tartışmalı protokol iptal edilmedi ancak kaçaklara af getiren imar planı değişikliği iptal edilmiş oldu. Böylece İBB’nin Bakırköy’deki ek hizmet binası da plansız kaldı. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun israf olarak nitelediği belediye başkanına tahsis edilmiş 18 lüks makam odasından biri de bu hizmet binasında bulunuyor. Yeni İBB yönetiminin bu karar sonrası nasıl bir yol izleyeceği merak konusu.