Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre bütçe fazlası Kasım'da yüzde 72.7 artışla 13.4 milyar TL, faiz dışı fazla yüzde 50.4 artışla 22.9 milyar TL oldu.
Bütçe Ocak-Kasım döneminde 2.98 milyar TL faiz dışı açık verdi. 2019 Ocak-Kasım döneminde faiz dışı fazla 2.84 milyar TL olmuştu.
PANDEMİDEN DOLAYI VERGİ İNDİRİMLERİ UYGULANIYOR
Hükümet pandemide önceliğin istihdam piyasası olduğunu belirterek bazı sektörlerde vergi indirimleri bazılarında ise vergi tahsilatlarının ötelenmesini de içeren bir çok uygulamayı pandemi başlangıcından beri dönem dönem uyguluyor.
Ancak hükümetin pandemi desteklerinin bütçeye yansımasının sınırlı kalmasındaki bir etken ise desteklerin farklı kanallardan uygulanması. İstihdam piyasasını desteklemek için atılan adımların büyük bir bölümü, bütçe dışından İşsizlik Sigortası Fonu'ndan finanse ediliyor.
Corona virüsle birlikte güncellenen OVP'de bu yıl için bütçe açığının GSYH'ya oranı tahmini yüzde 2.9'dan yüzde 4.9'e revize edildi. OVP'de 2021 için yüzde 4.3, 2022 için yüzde 3.9, 2023 için yüzde 3.5 açık öngörüldü.
Ekonomistlerin hesaplamalarına göre son 12 aylık bütçe açığının GSYH'ya oranı yüzde 3.4 seviyesinde. Aralık ise her yıl yüksek bütçe açıkların yaşandığı bir ay oluyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan bütçe açığının milli gelire oranını 2020 sonu için yüzde 4.9 olarak hedeflendiğini belirtirken gerçekleşmelerin ise yılın yüzde 4.5'in altında bir bütçe açığıyla tamamlanacağını gösterdiğini söyledi.
Benzer ülkelere bakıldığında Türkiye son dönemdeki artışa karşın hâlâ birçok ülkeden daha az bütçe açığı vermeye de devam ediyor. Buna rağmen bütçede yaşanan bozulma da hatırı sayılır seviyede.
YÜZDE 70 OLMUŞTU
Bütçe açığının GSYH'ya oranı 2013'ten 2016 yılına kadar yaklaşık yüzde 1 seviyesinde kalmıştı. Düşük kamu borcu bu dönemde Türkiye piyasalarını destekleyen önemli bir unsur oldu. 2017 yılında bütçe açığı/GSYH yüzde 1.5, 2018'de yüzde 1.9'a, 2019'da yüzde 2.9'a genişledi.
TCMB yedek akçesi, yapılandırmalar, bedelli askerlik gibi tek seferlik ve 2019'da büyüklüğü 70 milyar liraya yaklaşan gelirlere rağmen bütçe açığı yüzde 70 artmıştı.
