Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi 2020 Dünya Raporu’nu açıkladı. 2005-2010 ile 2015-2022 dönemleri BM Uyuşturucu Kontrol Kurulu Üyesi ve önceki Başkanı Prof. Dr. Sevil Atasoy, 2019 verilerinin yanı sıra, COVID-19 salgınının uyuşturucu arz ve talebini nasıl etkilediği hakkında önemli bilgiler içeren raporu dünya ile aynı anda duyurdu.

26 Haziran Birleşmiş Milletlerin Uluslararası Uyuşturucu Kullanımı ve Kaçakçılığı ile Mücadele günü olduğunu hatırlatan Üsküdar Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Atasoy rapordaki verileri ve değerlendirmelerini şöyle özetledi:

MADDE KULLANIMI TÜM DÜNYADA ARTTI

2020 raporu, madde kullanımının dünyanın her coğrafyasında arttığını gösteriyor. 2009’da 15 ila 64 yaş aralığındaki dünya nüfusunun yüzde 4.8’i madde kullanırken, 2018’de bu oran yüzde 5.3’e ulaştı.

269 MİLYON KULLANICI

269 milyon kullanıcı arasından 35 milyon 600 bini madde kullanım bozukluğunun pençesinde acı çekiyor.

UYUŞTURUCUYA ERİŞİM KOLAYLAŞTI

Her türlü uyuşturucu maddeye, opioidlere, kokaine, metamfetamin ve daha onlarca bağımlılık yapan maddeye erişim daha kolaylaştı.

UYUŞTURUCU ÇEŞİTLENDİ, ZARARI ARTTI

Maddeler on yıl öncesine göre çeşitlendi, çok daha etkili bir hale geldi, kaçakçılık yolları ve zula olarak tanımladığımız gizleme yöntemleri çeşitlendi. İnsan sağlığına verdiği zarar büyüdü.

EN YAYGIN GRUP ERGENLER

Ergenler ve genç yetişkinler en büyük bölümünü oluşturuyor. Damar içi yolla madde kullanan 11 milyon kişinin yarısı hepatit C ile ve 1 milyon 400 bini HIV ile yaşıyor.

8 BAĞIMLIDAN 7’Sİ TEDAVİ ALAMIYOR

Tedaviye ihtiyacı olan 8 bağımlıdan sadece biri bu imkana erişebiliyor. Mahkumlar, azınlıklar, göçmenler, kısacası dezavantajlı gruplar tedavi engelleri ile karşılaştı.

COVID-19 SAĞLIK HİZMETİNİ KISITLADI

Covid-19 işlerini kaybeden ya da düşük ücretle evden çalışanların kişisel gelirlerini de azalttığından, madde kullanıcıların aldıkları sağlık hizmetlerinde düşme gözlendi.

12 YILDA ÖLÜMLER YÜZDE 25 ARTTI

Geçtiğimiz yıl 585 bin kişi madde kullandığı için hayatını kaybetti. 2008’den bu yana madde bağlantılı ölümlerde yüzde 25 artış oldu.

TÜRKİYE’DE ÖLÜMLER AZALDI

Türkiye’de 2017 yılında 941 vatandaşımız madde yüzünden hayatını kaybederken bu sayı 2018’de 657’ye, 2019’da 342’ye düşürülebildi.

SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI ESRAR KULLANIMINI ARTIRDI

Avrupa Uyuşturucu İzleme Merkezi’ne göre sokağa çıkma kıstılrından öne depolandığı için esrar kullanımı arttı. Alkol, benzodiyazepinler ve diğer bazı ilaçların kötüye kullanımı izlendi.

KOKAİN VE EKSTAZİ KULLANIMI AZALDI

İnsanlar evde kaldığından genellikle kalabalık ve eğlence mekanlarında kullanılan kokain ve ekstazi kullanımında azalma gözlendi.

ORGANİZE SUÇ ÖRGÜTLERİ HIZLA UYUM SAĞLADI

Bütün organize suç örgütleri aktifliğini sürdürdü ve yeni koşullara hızla uyum sağladı. Balkan ülkelerindeki örgütler uyuşturucu kaçakçılığını bırakıp, siber suçlara ve sahte ilaç kaçakçılığına yöneldi.

PANDEMİ DOLAYISIYLA FİYAT YÜKSELDİ

Europol’e göre uyuşturucu arz zincirinde sosyal mesafe kuralları nedeniyle dağıtım seviyesinde bir aksama yaşandı. Bu da kısa süreli fiyat yükselmelerine yol açtı.

SOSYAL MEDYADAN ŞİFRELİ SİPARİŞ

Torbacı adını verdiğimiz sokak satıcıları hareket kısıtlılığı nedeniyle geleneksel webin yanısıra darknet piyasalarının, sosyal medya ve şifreli iletişim uygulamalarının kullanıcı düzeyinde madde sunumu için daha yaygın biçimde kullanıldığını gördük.

EVLERE SERVİS

Evlere uyuşturucu servisinin, daha az yüz yüze iletişimin ve daha az nakit paranın kullanıldığı bir süreçten geçtik, aynı uygulamanın devam edeceği düşünülüyor.

KAYNAK ÜLKE TÜRKİYE

Çek Cumhuriyetindeki yasadışı laboratuvarların çıkış maddesi olarak kullandığı psödoefedrinin Türkiye ve Polonya piyasalarından elde edilen ilaçlardan ekstre edildiğinin yer alması bizi üzmüştür.

Güney-Doğu Avrupa’daki amfetaminin menşeinin Bulgaristan ve Türkiye olduğunun kaydedilmesi bizim için ayrı bir sorundur. Avustralya, ele geçirdiği Batı Avrupa menşeili ekstazinin yüzde 30’unun Türkiye üzerinden geldiğini bildirmiştir.

İRAN’DAN SONRA TÜRKİYE

Bu arada 2019 yılında ülkemiz İran'dan sonra 19 ton ile dünyada en fazla eroin ele geçiren ülke oldu. İran'ın yakaladığı eroin miktarı 25 tondur.

Bu arada Türkiye dünyanın en fazla amfetamin ve ekstazi yakalayan ülkeleri arasındadır. Kuzey yolu ile Kafkas yolu üzerinde eroin kaçakçılığının da virüs salgınından fazla etkilenmediğine ilişkin bulgular var.