Vietnam ile ABD arasındaki dış ticaret (ihracat artı ithalat) toplamı 2020’nin sadece ilk 7 ayında 46.4 milyar dolara ulaşmış. Vietnam, ABD’ye 40.6 milyar dolarlık mal satmış, buna mukabil ABD’den 5.8 milyar dolarlık mal ithal etmiş. Sonuçta Vietnam, ABD ile yaptığı mal ticaretinde 2020’in ilk 7 ayında 34.8 milyar dolar fazla vermiş. Bu çok çarpıcı ve öğretici oluşumu daha iyi kavramak için geçmiş yıl sayılarına da bakmak gerekir. Vietnam 2019 yılının tamamında ABD’ye 66.6 milyar dolarlık mal ihraç edip, 10.9 milyar dolarlık mal ithal etmiş ve 55.8 milyar dolar mal ticareti fazlası vermiş. 2018’de ise ticaret fazlası 39.5 milyar dolar. 24 yıl öncesinde yani 1996 yılında ABD ile Vietnam arasındaki dış ticaret büyüklüğü (ithalat artı ihracat) sadece 950 milyon dolarmış. O yıl Vietnam, ABD’ye karşı 285 milyon dolar ticaret açığı vermiş. 1997’den itibaren iki ülke arasında hem dış ticaret hacmi artıyor hem de Vietnam her artan miktarlarda fazla vermeye başlıyor.

58 MİLYON NÜFUSLU VİETNAM 264 MİLYAR DOLAR İHRACAT YAPIYOR

IMF’nin tahminine göre Vietnam ekonomisi dünya ekonomisinin küçüldüğü 2020 yılında dahi % 2.7 büyüyecek. Büyümesinin motoru ise ihracatıdır. Vietnam’ın nüfusunun 2020 yılında 58 milyon olacağı hesaplanmış. Vietnam 1990’da sadece 33 milyon kişiymiş. O yıl, yani 1990’da gayri safi milli hasılası (GSMH/GDP) ise sadece 6.5 milyar dolarmış. Yani kişi başına 200 doların da altında. Gerçekten çok fakir bir toplummuş. GSMH, 2002’de 35, 2010’da 116 milyar dolara çıkmış. 2019’da ise 262 milyar dolara çıkmış. Dikkat edin, ihracatı, milli gelirden daha büyük. Bu mümkündür. Çünkü milli gelir “katma değerler toplamı” iken, ihracat “faturalar” toplamıdır. İhracatın içinde başka ülkelerde yaratılan katma değerler de vardır. Vietnam çok ihracat yapmasına ve ABD’ye karşı fazla vermesine rağmen önemli miktarda ne “dış ticaret” ne de “cari işlemler” fazlası veriyor. Bu da Vietnam’ın “ödemeler dengesi” rakamlarında görülüyor. Geçmişte az da olsa “cari işlemler açığı” veren Vietnam ekonomisinin 2019 yılı “cari işlemler fazlası” 4 milyardır. Kısaca dengeli durumdalar.

VİETNAM PARASINI DEĞERSİZ TUTUYOR, AMERİKA’YA ZARAR VERİYOR

Reuters’e göre Başkan Trump, ABD Ticaret Bakanına “Vietnam hükümetinin, parasının değerini yapay olarak düşük tutarak, Amerikan ekonomisine zarar verip vermediğini araştırma” direktifi vermiş. Bu haber üzerine Vietnam’ın ekonomik kalkınma modelini irdelemek istedim. Vietnam çok kadersiz bir ülkedir. 1955-1975 yılları arasında cereyan eden Vietnam iç savaşında 58.000’ni Amerikalı asker olmak üzere yaklaşık 3 milyon kişi ölmüştü. Pek tabii ülke de perişandı. Savaşı kazanan Komünist Kuzey Vietnam’ın hamisi ve akıl hocası Komünist Çin idi. Vietnam da “Çin” gibi siyasi olarak “tek parti rejimi”,  iktisadi olarak özel girişimciliğe de yer veren Singapur benzeri “ihracata dayalı bir sanayileşme” ile kalkınma modeli uygulamıştır. Bu modelin başarısı “ulusal para biriminin” değerinin düşük tutulmasına bağlıdır. Muhtemelen ABD ticaret bakanlığı da bu sonuca varacaktır. Düşük kurun bir başka ifadesi de “ücretlerin dolar bazında düşük” olmasıdır. Borçsuz kalkınmanın başka bir yolu da yoktur.

Son söz: Ulusal katma değer, alın ve akıl terinin toplamıdır.