Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2022’de hayata geçirilmek üzere  “Tamamlayıcı Sigorta” sistemi üzerinde çalışıldığını açıklamasının ardından, tekrar gündeme giren “kıdem tazminatı” konusu bir haftayı aşkın süredir kamuoyunda tartışılıyor.

2019 Nisan ayındaki en son tartışmalar “kıdem tazminatı fonunun bireysel emeklilik sistemi (BES) ile entegre edilerek hayata geçirilmesi” modeli üzerinden gerçekleşmişti.

Bu defaki tartışmalar “Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi” başlığı altında yapılıyor. Ancak ortada yine öngörülen düzenleme ile ilgili kamuoyuyla paylaşılan yazılı bir metin yok.

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un yaptığı “gizemli” açıklamalar var.

Bakan, “Hazine ve Maliye Bakanlığı ile bir çalışma yürüttüklerini, masada birden çok modelin olduğunu, öngörülen modellerle ilgili tarafların görüş ve önerilerinin alındığını, kazanılmış hakların kesinlikle korunacağını” belirtip, “detay veremeyeceğini” söylüyor.

Bir de yazılı ve görsel medyada yer alan kaynağı belirsiz bilgiler var.

Cumhurbaşkanının açıklamasına göre yeni sistem 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.

Bakanın kısa açıklamasına göre, kıdem tazminatı fonu ile entegre karma bir “Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi” öngörülüyor. Bunun biri gönüllü diğeri ihtiyari, iki kısmı olacak.

★★★

Zorunlu olacak olan birinci formüle göre; her bir çalışma yılı için 30 günlük ücret tutarında ödenen kıdem tazminatının 19 günlük kısmı mevcut sisteme göre işveren tarafından ödenecek. 11 günlük kısmi için ise çalışan adına bireysel fon oluşturulacak ve ödeme fondan yapılacak. Fondan ödenecek 11 günlük kısım için işveren fona aylık yüzde 3 prim ödeyecek.

İşveren hem 19 günlük kıdem tazminatından sorumlu olmayı hem de 11 gün karşılığı olarak her ay peşin peşin yüzde 3 oranında prim ödemeyi kabul eder mi bilinmez!

★★★

İsteğe bağlı olacak ikinci formüle göre ise;  işçi, işveren ve devletin katkı sağlayacağı bir fon oluşturulacak. Oluşturulacak fona yüzde 6 oranında prim ödenmesi öngörülüyor. Bunun 4 puanı işveren tarafından karşılanacak, 0.5 puanı çalışandan kesilecek, devlet de 1 puan katkıda bulunacak. Vergi indirimi yoluyla da 0.5 puanlık ilave prim katkısı yapılarak yüzde 6 oranı tamamlanacak.

Çalışanın katkı oranı, ücret tutarına (asgari ücretin katlarına) göre kademeli olarak artarak yüzde 2.5’e kadar çıkabilecek.

★★★

Birinci modeldeki 11 günlük kısmın ve gönüllü modeldeki çalışan, işveren ve devlet katkısıyla oluşacak bireysel fonda birikecek paranın hangi şartlarda, nasıl ödeneceğine ilişkin de net bilgi yok.

Her iki modelde de bir defaya mahsus olmak üzere evlilik, ev alma, işsizlik ve ağır hastalık halinde bir miktar toplu ödeme yapılması mümkün olabilecek. Biriken paranın yüzde 25’inin 60 yaşında, kalan kısmın emekli aylığına ek olarak aylık ödenmesi (bitene kadar) gibi bir durum söz konusu.

Tüm bunlar, yeni düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarihten sonraki çalışma süreleri için söz konusu olacak. Yeni düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarihe kadarki çalışma süresine ilişkin kıdem tazminatında ise mevcut hükümler uygulanacak.