Danıştay, Covid-19 salgını sonrasında CHP’li İstanbul, Ankara ve İzmir Büyükşehir Belediyelerinin düzenlediği yardım kampanyalarının İçişleri Bakanlığı tarafından durdurulması sonrasında başlayan tartışmalarla ilgili önemli bir karar verdi. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, İçişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan, belediyelerin yardım kampanyası düzenleyerek para toplayamayacağına dair genelgenin yürütmesinin durdurulması talebiyle yapılan başvuruyu reddetti. Karara muhalif kalan üç üye ise, belediyelerin başka bir idareden izin almadan bağış kampanyası düzenleyebileceğini belirterek, “bağışların ‘yardım toplama’ faaliyeti olarak nitelendirilmesinin ve yayınlanan genelge ile bağış toplama yetkilerinin kısıtlanmasının hukuka aykırı olduğunu” belirtti.

İÇİŞLERİ YASAKLADI: CHP’li İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediyelerinin başını çektiği bazı belediyeler, geçen yıl koronavirüs salgını nedeniyle zor durumdaki vatandaşlara yardım amacıyla “birlikte başaracağız” adlı bir kampanya başlatmıştı. Kampanyaya yoğun ilgi gösterilmiş ancak bir süre sonra İçişleri Bakanlığı, 81 il valiliğine gönderdiği genelge ile “belediyelerin valilikten izinsiz yardım toplamasını” yasaklamıştı. Belediyelerin yardım hesapları da dondurulmuştu.

İBB VE ABB İTİRAZ ETTİ: Bunun üzerine İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, yardım toplanmasını yasaklayan İçişleri Bakanlığı genelgesinin iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle Danıştay’da dava açtı. Ancak Danıştay 10. Dairesi, yürütmeyi durdurma talebini reddetti. İBB de, Daire kararını temyiz etti.

BAĞIŞ DEĞİL YARDIMMIŞ: Bunun üzerine dosya Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na geldi. Kurul da dosyayı inceleyerek, İçişleri Bakanlığı genelgesinin yürütmesinin durdurulması talebini geri çevirdi. Kararda, salgın sırasındaki yardım çağrıları ile ‘yardım toplama’ faaliyetinde bulunulduğu, bunun belediyelerin gelirleri arasında sayılan ‘bağış kabul etme’ olarak nitelendirilemeyeceği belirtildi.

İZİN ALINMALI: Mevzuat gereği belediyelerin yardım toplama yetkisinin olmadığı ve izin almaksızın yardım toplamasının mümkün olmadığına dikkat çekilen kararda, “İçişleri Bakanlığı genelgesinde ve bu genelgeye dayanak alınarak tesis edilen İstanbul Valiliği’nin işleminde hukuka aykırılık bulunmamaktadır” denildi.

ÜÇ ÜYE MUHALİF: Danıştay’ın bu kararına üç üye muhalif kalarak, karşı oy yazdı. Yazıda, belediyelerin görevleri arasında doğal afetlerle ilgili çalışmalar yapmak, sosyal yardım ve destek sağlamak olduğuna da dikkat çekilerek, “belediyeler bu görevlerini yerine getirirken bağış/yardım yapılması çağrısında bulunabilirler” denildi.

TAKDİR YETKİSİ VAR: Bağış kabul etme yetkisi bulunan belediyelerin, bu yolla elde ettiği geliri nerede harcayacağı konusunda takdir yetkisi olduğu da ifade edilen karşı oy yazısında, “Belediyenin bağış yoluyla elde ettiği gelirleri nerede harcayacağının önceden beyan etmesinden hareketle bu faaliyetin 2860 sayılı Kanun kapsamında bir yardım toplama niteliğine dönüştüğü ileri sürülemez” ifadeleri kullanıldı.

YETKİ KISITLAMASI HUKUKA AYKIRI: Yazıda, “belediyelerin bağış kabul etme yetkisinin başka bir idarenin iznine bağlı olmadan, belirli bir amaç ve süre şartı olmaksızın sürekli kullanılabilen genel bir yetki olduğuna dikkat çekilerek, bağışların ‘yardım toplama’ faaliyeti olarak nitelendirilmesinin ve yayınlanan genelge ile bağış toplama yetkilerinin kısıtlanmasının hukuka aykırı olduğu” kaydedildi.

ESASTAN GÖRÜŞÜLECEK: Genelgenin yürütmesinin durdurulması talebinin reddedilmesinin ardından Danıştay, davayı esastan görüşecek. Danıştay 10. Dairesi, belediyelerin yardım toplamasını yasaklayan İçişleri Bakanlığı genelgesinin iptali talebini karara bağlayacak.