Amerikan Kongresi 6 Nisan 1917’de Osmanlı’nın da içinde yer aldığı İttifak devletlerine savaş ilan etti.

Tarih: 28 Temmuz 1917.

ABD, silah satın alımını-üretimini koordine etmek için Savaş Endüstrileri Konseyi (WIB) kurdu.

WIB gözetimindeki savaş seferberliğiyle, silah üreticileri, hammaddeciler, patent sahipleri, -JP Morgan Co gibi- bankacılar vs. eşi benzeri görülmemiş servete kavuştu.

-Ailece gazeteci- Amerikan Senatör Gerald P. Nye, savaşa girilme amacının bazı zenginlere çok para kazandırmak olduğunu belirterek, 1934’te senatoda “Mühimmat Endüstrisinin Soruşturulması Özel Komitesi” kurulmasını sağladı. (Mesela: Hollywood’u “savaş ateşi uyandırmaya” çalışmak ile suçladı.) Ama hiçbir sonuç elde edemedi. “Başkan Wilson’un mezarını kirletiyorsun” diye öfkeli tepkiler aldı! Dosya kapatıldı.

★★★

Başkan Wilson’un oluşturduğu WIB/savaş konseyinde silah alımlarından sorumlu isim Robert S. Brookings idi. Kimdi bu kişi ve bizimle ne alakası vardı?

Amerikalı işadamıydı. Vergi vermemek için her Amerikalı zengin gibi hayır işleri yaptı. Entelektüel görünmek de hedefleri arasındaydı. Washington Üniversitesi’ne milyon dolarlık yardımda bulunarak mütevelli heyeti başkanı seçildi.

İşadamı Brookings’un, “üniversiteli kimliği” ile savaş konseyinde yer alması kolay oldu!

Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Brookings, çalışmalarından dolayı Amerikan Üstün Hizmet Madalyası, Fransız Onur Lejyonu ve İtalya Kraliyet Nişanı ile ödüllendirildi...

1932 yılında vefat ettiği için savaş zenginlerini soruşturan komitede ifade veremedi. Bazı savaş sırları onunla birlikte toprağa gömüldü...

“Entelektüel” görünümlü savaş baronu başka neler yaptı?

★★★

Birinci Dünya Savaşı, Amerikan emperyalizminin salt arka bahçesi ile yetinmeyip küreselleşme dönemini başlattı.

Bu saldırganlık - işgal sadece silahla olmayacaktı...

Rockefeller, Carnegie, Ford gibi Robert S. Brookings de insanlığı etkileyecek “düşünce kuruluşları” kurdu...

Halen dünyanın en etkili “think tank” kuruluşu olan Brookings Enstitüsü, -Washington Üniversitesi Hukuk Fakültesi binasında- 1928 yılında kuruldu.

Bunun öncesi vardı; işadamı Brookings 1916 yılında siyasi araştırmalar yapan bağımsız “Hükümet Araştırmaları Enstitüsü/ IGR” kurup, yönetim kurulu başkanı oldu. Ama artık dönem yerel değil, global idi ve tüm insanlığın (küresel ekonomi, dış politika gibi) siyasi düşüncesini etkilemek gerekiyordu!

Enstitü, Rockefeller Vakfı, Carnegie Vakfı ve  Ford Vakfı’ndan nasıl yüklü hibeler aldıysa, günümüzde de  Bill & Melinda Gates Vakfı, JPMorgan Chase, -en büyük yabancı bağışçı olarak- Katar devletinden para almayı sürdürüyor. (Bağış bütçesi 2020’de 355,2 milyon dolar.)

★★★

Brookings Enstitüsü’nün ilk çalışmalarından biri, 1929 ekonomik krizine karşı Başkan Roosevelt’in kamucu/Keynesyen Ulusal İyileştirme İdaresi’ne karşı çıkmak oldu...

Başka örnekler vereyim:

-İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa Kurtarma Programını yönetmek için plan hazırladı ve bu Marshall Planı’nın temelini oluşturdu...

-Booking’in dış politika akademisyenlerinin, Başkan Bush’un savaş yanlısı politikalarını aşırı derecede desteklemeleri çok tepki aldı. Zaten:

Brookings Enstitüsü, “Orta Doğu’da Amerikan politikaların iyi anlaşılmasını teşvik etmek için” 2002’de Orta Doğu Politikası Merkezi kurdu.

Ah bu tesadüfler:

Rusya uzmanı Strobe Talbott, 1994’ten 2001’e kadar Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. 2002’de Brookings Enstitüsü başına geçti. Yardımcısı olarak yanına 2009’da kimi aldı; Kemal Derviş...

Makale bu kadar!

Ah benim uslanmaz kafam; güruha kapılıp Kemal Derviş övgüsü yapacağıma neler yazıyorum...