Cumhuriyet’in ilk 15 yılında ülkenin birçok ilinde yapımı tamamlanan demiryolu ve garlar, tarihi dokularıyla hâlâ ayakta duruyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan derlenen bilgiye göre, Türkiye’de Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında birçok ilde demiryolu ve gar inşa edildi. Bu kapsamda, Bilecik-Kütahya-Eskişehir hattında 1923’te yapılan ahşap köprü, yangın tehlikesi nedeniyle 1924’te yıkıldı. Yeniden inşa edilen ve 2 Aralık 1926’da tekrar hizmete alınan köprü hâlen yük taşımacılığında kullanılıyor.

İstasyonlar dimdik ayakta duruyor


Kütahya-Balıkesir tren yolu hattı ise 1929-1932 döneminde inşa edildi. Söz konusu hatta “Nusrat-Mezitler-Gazalidere-Dursunbey-Sindirler-Piribeyler-Gökçedağ-Balıköy-Değirmisaz-Demirli-Emirler-Tavşanlı” istasyonları yer alıyor. Bu tarihi yapılar yolcu bekleme salonu olarak kullanılıyor. Bursa’nın Büyükorhan ilçesinde 1935’te inşa edilen Piribeyler Tren İstasyonu hizmete açıldı. İstasyon, Balıkesir-Kütahya tren seferlerinde uğrak yeri olarak halen aynı binada varlığını koruyor.


Cumhuriyet’in 10’uncu yılında temeli atıldı


Sivas-Erzurum Hattı’nın inşasına Cumhuriyet’in 10. yılı olan 29 Ekim 1933’te başlandı, hattın tamamı 16 Ağustos 1937’de işletmeye açıldı. Erzincan Tren Garı’nın yapımı 1938’de tamamlandı. Restore edilen gar hâlen kullanılıyor. İçerisinde müze de bulunuyor. Erzurum Tren Garı’nın inşasına ise 1936’da başlandı, garın yapımı 1939’da tamamlanarak hizmet açıldı.


1927’den beri Kayseri’ye hizmet ediyor


Kayseri’deki tren garı 1927’de hizmete girdi. Söz konusu gar üzerinden hâlen Ankara-Kayseri-Sivas güzergahında seferler düzenleniyor. Cumhuriyet’in ilk yıllarında hizmete alınan Sivas-Samsun Tren Yolu Hattı’nda da yaklaşık 6 ay önce modernizasyon çalışmaları yapıldı. Kırıkkale’nin Yahşihan ilçesindeki tren garı da 1937’de hizmete açıldı, gar hizmetini sürdürüyor.


Atatürk 1937’de burada konakladı


Elazığ’ın Baskil ilçesi Kuşsarayı köyü ve Malatya-Battalgazi’de 1932’de inşa edilen istasyonlar hizmet vermeyi sürdürüyor. Elazığ Gar binası, 10 Ağustos 1934’te hizmet vermeye başladı. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 17 Kasım 1937’de kenti ziyaret ettiğinde bu binada konakladı. Yolçatı-Elazığ Hattı, Elazığ’ı da demir yolları ağına bağlamak amacıyla yapıldı ve 1934’te işletmeye alındı.


Türk sermayesiyle döşenen ilk hat


Samsun Sahil Demiryolları Projesi’nin yapımına 1924’te başlandı. Samsun-Tekkeköy-Dikbıyık-Çarşamba istasyonları arasında ilk seferler 1926’da yapıldı. Samsun-Çarşamba demiryolu hattında Samsun’un Tekkeköy ilçesinde bulunan gar binası, bugün kafe olarak kullanılıyor. 1926’da işletilmeye başlanan Samsun-Çarşamba demir yolu Türk sermayesi ile döşenen ilk hat olma özelliğini taşıyor.