Cumhurbaşkanı Erdoğan G20’de, Türkiye’deki faiz oranlarının yatırımları ve girişimcileri teşvik edemeyecek kadar yüksek olduğunu belirterek, faiz oranlarının düşürülmesi gerektiğini söyledi. Doğru mu? Doğru... Bunu muhtarlarla yaptığı toplantıda da söylemişti. O zaman da doğruydu.
Türkiye’de işsizlik oranları çok yüksektir. Düşürülmesi gerekir. Doğru mu? Doğru... Hatta Türkiye’nin büyümesi düşük, enflasyonu yüksek... Bunlar da doğru... Küresel ısınmaya önlem alınmalı. Kesin doğru...
Zaten sorunumuz teşhis koymak değil, problemi çözebilmek. Erdoğan’ın tespitinin doğru olması, sonuçları değiştirmiyor. Faizler yüksek ve düşmüyor. Nitekim faizleri düşürecek olan da 13 yıldır bizzat ülkeyi yöneten muhteremler değil mi? Demek yapamıyorlar!

Kim takar Merkez Bankası’nı?


Merkez Bankası uzunca bir süredir kendileri tarafından günah keçisi ilan edilmiş durumda... Erdoğan dünyanın öbür ucuna bile gitse TCMB’ye çatarak faizlerde anlamlı bir indirim yapma talimatı veriyor. Nitekim AKP kurmayları da ilk taşı Merkez Bankası’na atıyorlar.
Hadi Merkez Bankası faizleri düşürdü diyelim... Ne olacak? Piyasa açısından hiçbir şey... Hazine önceki gün 2 yıllık tahvil ihalesinde yüzde 10.36 faizle borçlandı. Oysa Merkez Bankası faiz oranları yüzde 7.25 seviyesinde...
AKP’nin baskıları işe yaramış olmalı ki Türkiye’nin gerçekleri ile Merkez Bankası iki ayrı kutupta... İstenildiği gibi olduğundan düşük açıklanıyor. Merkez Bankası’nın faiz oranları uzun süredir piyasa üzerindeki belirleyici özelliğini kaybetti. Gerçeklerden koptu. Kimse Merkez Bankası’nın açıkladığı oranları takmıyor.

Faizi beklentiler belirler


Faiz sebep değil bir sonuçtur. Sebepler ortadan kalkmadıkça yüksek seyretmeye devam eder. İşin kötüsü başka sorunların da sebebi haline gelir.
Tek başına faizleri indirmek ne işe yarar? Türkiye’de düşük büyüme ve artan işsizliğin faizlerden çok daha önemli nedenleri var. Sanayileşme para getirmiyor. İnsanlar risk alıyor, yatırım yapıyor, para kazanmıyor. Desteklenmiyor.
Faiz düştükçe tasarruflarda düşüş olur, yatırımlarda ise artış olur. Türkiye’de tasarruf yok ki yatırıma yönlendirilsin.
Faizleri beklentiler belirler. Bu beklentileri emir komuta yöntemi ile değiştiremezsiniz. İyi işlerin yapıldığı görülürse faizler kendiliğinden düşer. Faizler ülkeyi yönetenlere bir mesajdır. Düşmediğine göre mesajı hâlâ anlamamışlar!