CHP, partinin Anayasası olarak bilinen tüzükte çok önemli değişikliklere gidiyor. Milletvekili ve belediye başkan adaylarının partiye kayıtlı üyelerle, hakim denetiminde değil, partililerin gözetiminde ön seçim yapılması öneriliyor. Milletvekilliğinin 3 dönemle sınırlandırılması önerisi çok ama Tüzük Komisyonunda buna pek sıcak bakılmıyor.
CHP, yalnız partililerden, sivil toplum kuruluşlarından, sendikalardan gelen önerilerle yetinmedi. 16 batı ülkesinde uygulanan aday belirleme sistemini de inceledi. Milletvekilliğinin üç dönemle ya da herhangi bir dönemle sınırlandırılması, araştırma yapılan demokratik 16 ülkede olmadığı anlaşıldı. Yani, milletvekillerinin, senatörlerin “Şu kadar dönem seçilebilir” hükmü bulunmuyor. Yürütme ile ilgili sınırlama gelmiş. Örneğin ABD’de başkanlık, valilik 2 dönemle sınırlı. Dönem sınırlaması otoriter yönetimlerin işine gelen bir yöntem olarak yorumlanıyor. Şu da bir gerçek, ülkemizde çok uzun süreli kontenjanlığa delege de, seçmen de tepkili. Örneğin, gelen her 10 öneriden 9’unda bu konu mutlaka yer alıyor. Ön seçimi kalıcılaştırmak üyelerden destek görüyor.
Ensar Aytekin, SÖZCÜ Medya Grubu Ankara Temsilcisi Saygı Öztürk’ün sorularını yanıtladı.
HAZIRLIĞI 85 ÜYE YAPIYOR
CHP’nin Örgütlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Balıkesir Milletvekili Ensar Aytekin’le Kurultay öncesinde yapılan çalışmaları ve kurultaya sunulacak önerileri konuştuk. Değişiklikte hangi konuların nasıl yer alması gerektiği üzerinde parti ve kitle örgütlerinden görüş istendi. Vatandaşlardan da görüşler geldi. Bugüne kadar 8 bin kişiden tüzük önerisi ulaştı.
Parti Genel Merkezinde Tüzük Komisyonu oluşturuldu. Komisyonda her ilden birer temsilci var. Parti Grubundan Zeynel Emre, Gizem Özcan, Genel Başkan Yardımcısı Gül Çiftçi, Parti Meclisi Üyesi Hikmet Erbilgin komisyonda yer aldı. Böylece, Tüzük Komisyonu toplam 85 üyeden oluştu.
Genel Merkezin önerisi olmadan illerden alınan öneriler değerlendirildi. CHP’nin ilk kurultayı Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarının 4 Eylül 1919’da yaptığı Sivas Kongresi olarak kabul ediliyor. Bu önemli ve tarihi gün nedeniyle, Sivas’ta toplanılacak. 5 Eylül’de Tüzük Hazırlama Komisyonu, 6 Eylül’de başlayacak olan Tüzük Kurultayı için önerilerine son şeklini verecek. Bununla yetinilmeyecek. 8 Eylül’de Program Kurultayı gerçekleştirilecek.
ÜYELİK-ADAYLIK-DÖNEM
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ensar Aytekin, tüzük değişikliği çalışmasının mahallelerden, köylerden başladığını, önerilerin ilçelerde toplanıp değerlendirildiğini, daha sonra İl Başkanlığı’na ulaştırıldığını belirtti. İl Başkanlığı da gelen önerileri, kendi önerileriyle harmanlayıp Genel Merkez Tüzük Komisyonuna “İl görüşü” olarak sundu. CHP Genel Başkan Yardımcısı Ensar Aytekin, tüzük değişikliğinde yer alması beklenen bazı konuları şöyle sıraladı:
“- Üyeliğin tanımı yapılacak. Üyelik için başvuranların 6 ay ile bir yıl arasında “aday üyeliği” olacak. Üyelik için etkinliklere katılma, eğitimlere katılma, aidat ödeme zorunluluğu olacak. Bunları yerine getirdiği anlaşılanlar aday üyelikten çıkıp parti üyesi olacak.
- Gelen önerilerin hemen çok büyük bir bölümü adaylıklarla ilgili. Milletvekili, belediye başkanlığı, il genel meclisi üyeliği gibi görevlere aday olmak isteyenler partinin denetiminde kuralları önceden belirlenmiş, üyelerle yapılan eğilim yoklamasına katılacak. O kuralların neler olması gerektiği de komisyon tarafından saptanacak.
SANDIKTAN ÇIKIYORSA
- Aday belirlemede cinsiyet, gençlik, meslek kotaları öne çıkıyor. Örneğin, parlamentoda doktor çok ama bir tane bile veteriner hekimimiz yok. Meslek kotaları üzerinde titizlikle durulacak. Kontrollü eğilim yoklaması önerilerde öne çıkıyor. ‘Yargıç gözetiminde ön seçim yapılması’ yerine partililerimizin gözetiminde ön seçim isteniyor. Gerekçe olarak, ‘Biz hakime güveniyoruz da, neden kendi partililerimize güvenmiyoruz’ deniliyor.
- Milletvekilliği, belediye başkanlığı sürelerinin üç dönemle sınırlanması yönünde çok sayıda öneri ulaştı. Bu konuda yapılan öneriler arasında, ‘Ön seçime katılan, sandıktan çıkan’ isimler için dönem kuralının uygulanmaması da isteniyor. Bu konuda seçim sistemi incelenen 16 batı ülkesindeki durum da komisyon tarafından ele alındı. Cumhurbaşkanı adayının belirlenmesinde de parti içinde eğilim yoklaması yapılması da önerildi.
KONGRELER ÜÇ YILDA BİR
- İlçe ve il kongreleri iki yılda bir yapılırken bunun üç yılda bir yapılması yönünde de parti örgütümüzün önerileri var. Kadın, Gençlik kolları ile ana kademe kongrelerinin eş zamanlı olarak yapılması da istendi.
Yapılacak çalışmalar şeffaf, adaletli ve örgütümüzün görüş ve önerileri dikkate alınarak tüzük değişikliği yapılacak. Örgütümüzden gelen, kurultayımızın kabul edeceği değişiklikler bizim de kabulümüzdür.”
CHP’nin oylarında artış olduğunu hemen her parti yöneticisi belirtiyor. Ensar Aytekin de, “Beş farklı kamuoyu araştırma şirketi sunum yaptı. Beşinde de partimiz birinci parti çıkıyor. Bu durum bizi son derece mutlu ediyor ve daha çok çalışmamız gerektiğini de ortaya koyuyor” diyor.
6 -7 Eylül’de Ankara’da yapılacak Tüzük Kurultayı ile ilgili çok somut görünen, özellikle mevcut milletvekillerini de yakından ilgilendiren konu şu: Sandıktan çıkana, yani ön seçimi kazanana dönem sınırı olmayacak. Ancak, hemen belirtelim, bunlar öneri. Tüm bu konularda kararı Tüzük Kurultayı verecek. Genel Başkana da yüzde beş civarında kontenjan tanınması da sürpriz olmaz.
