sozcu.com.tr / EKONOMİ SERVİSİ

Çin öncülüğünde yaşanabilecek küresel yavaşlama endişesiyle piyasalar bugün deprem yaşadı.

Yeni haftanın ilk seansına yüzde 4 dolayında düşüşle başlayan Çin borsası, gün boyu ardı arkası kesilmeyen satışların etkisiyle günü yüzde 9'a yakın kayıpla kapattı. Şanghay Bileşik Endeksi, günü yüzde 8.49 düşüşle 3,209.91 puandan kapandı.

Japonya'da ise haziran ayına ilişkin öncü göstergeler endeksi 106,5 ile beklentilerin gerisinde kalırken, Nikkei endeksi günü yüzde 4,6 düşüşle 18.540,68 puandan kapattı.

Güney Kore'de Kospi endeksi haftanın ilk işlem gününü yüzde 2,5 gerilemeyle 1.829,81 puandan tamamladı.

Avrupa borsaları da Çin etkisiyle haftaya yoğun satışlarla başladı. Açılışta gösterge endeks Stoxx Europe 600 yüzde 3,1 azalarak 349,98 puan, Londra'da FTSE-100 endeksi yüzde 5,2 değer kaybederek 6.034,43 puan oldu.

Frankfurt'ta DAX endeksi yüzde 3,2 azalışla 9.797,90 puana, İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 3,2 kayıpla 21.037,97 puana, Paris'te CAC 40 endeksi yüzde 3,1 düşerek 4.487,44 puana, İspanya'da IBEX 35 endeksi yüzde 2,7 azalarak 9.992,90 puana geriledi.

EURO REKOR KIRDI

Döviz piyasası da Çin etkisiyle haftaya hareketli bir başlangıç yaptı. Küresel piyasalarda 1.15 doları aşan euro, bankalararası piyasada da 3.4270 liraya kadar yükselerek yeni tarihi rekor düzeye çıktı.

Dolar karşısında bugün yüzde 1.0 dolayında yükselen euronun lira karşısındaki artışı ise yüzde 2.5'e yaklaştı.

Euro hızlı tırmanışın ardından 3.39 - 3.40 lira aralığında hareket ederken, güne 2.92 lira dolayında başlayan dolar da 2.9858 liraya kadar çıktıktan sonra 2.96 lira düzeyine çekildi.

PETROL FİYATLARI GERİLEDİ

Çin ekonomisine ilişkin kaygıların artması, petrol piyasalarını da vurdu. Petrol fiyatları son altı yılın en düşük düzeyine geriledi.

ABD hafif hampetrolünün varil fiyatı uzun aradan sonra ilk kez 40 doların da altına inerek, 38.69 doları gördü. Türkiye'nin de akaryakıt fiyatlarını belirlemede ölçüt olarak kullandığı Brent tipi hampetrolün varil fiyatı da 45 doların altına gerileyerek 2009 yılından bu yana ilk kez 43.28 dolara kadar indi.

Küresel borsalardaki satışlar ve yurtiçi siyasi belirsizliğin baskıladığı BİST-100’deki düşüş yüzde 3’ü geçti.

"DÜNYA TEHLİKELİ BİR ÇIKMAZA DOĞRU İLERLİYOR"

Bugün yaşanan gelişmeleri değerlendiren HSBC Hazine Direktörü Fatih Keresteci, Çin’deki durumun yeni olmadığını belirterek, “Çin ekonomisi hızlı bir şekilde yavaşlıyor. Çin otoriteleri bu yavaşlamayı engellemek adına para birimini devalüe etti. Çin parasındaki devalüasyon Çin dışındaki ülkelerin ekonomilerini de etkileme potansiyeline sahip. Çin’in devalüasyon kararı sonrası dünya borsalarındaki erime 5 trilyon doları aştı” diye konuştu. Bu sorunun ne yazık ki yapısal olduğunu anlatan Keresteci, “Kısa sürede çözüm beklenmemeli. Dünya ekonomisi tehlikeli bir çıkmaza doğru ilerliyor” dedi.

"GLOBAL BİR TÜRBÜLANS YAŞIYORUZ"

İntegral Menkul Değerler Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu ise bugün yaşananları “Çok kötü bir fırtınanın tam ortasında siyasi belirsizlikle birlikte yakalandık. Global bir türbülans yaşıyoruz” şeklinde değerlendirdi.

Şu anda esen rüzgarın gelişen ülkelerin aleyhine olduğunu, Türkiye’nin de bundan olumsuz bir şekilde etkilendiğini söyleyen Turşucu, “Türkiye’yi bundan pozitif ayrıştıracak bir hikayemiz maalesef mevcut değil. Biz de bu rüzgar içinde endeks ve lira olarak olumsuz bir şekilde etkileneceğiz” dedi.

Dünyada yeni kırılmalar olduğunu, ciddi bir şekilde algılamalarda değişiklikler olduğunu anlatan Turşucu, “Dünyada dolarda bir değer kaybı yaşandı. Çin’de olumsuz seyir var. Sanıyorum bu global rüzgar bir süre daha sürecek ve biz de bir süre daha negatif etkileneceğiz. Endekste 68 bin 800’ü görmek mümkün olabilir. Dolar/TL’de 3 lira tekrar zorlanabilir” diye konuştu.

Şu anda çok uygun bir yatırım ortamının mevcut olmadığını, beklemekte fayda olduğunu vurgulayan Turşucu, mininum miktarda hisse tutulması, hatta mümkünse hissede olmamanın daha iyi olduğunu söyledi.

AYI PİYASASINI BULDUK

Kayıpların yüzde 20’yi bulduğunda ayı piyasasına döndüğünü söyleyen Turşucu, şöyle devam etti: “Ayı piyasasına sokan bir rüzgar var. Ayı piyasasını bulduk. Çok kısa sürede toparlanmaların olduğunun zor olduğu bir süreç. Tepki olsa bile sınırlı olur. Çok etkili olmayabilir. Ardından yeniden satışlar devam edebilir. Borsada şu anda günün en düşüğündeyiz. Bu durum, satış baskısının önümüzdeki günlerde de devam edeceğini gösteriyor.”