Market raflarında 40 TL’ye dayanan et fiyatları, tavan fiyat düzenlemesi ve açılan ithalat kapısı ile 7 yıl aradan sonra yeniden ekonominin gündeminde. 2009 yılında 20.4 TL’lik fiyatın görülmesinin ardından, alınan ithalat kararı doğrultusunda 3 yıl içinde 3 milyar dolarlık canlı hayvan ve et ithalatı yapıldı.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ise 2002-2014 yılları içinde hayvancılığa yaklaşık 15 milyar TL’lik nakit destek verildiğini açıkladı. Tüm bu önlemlere rağmen et ithalatı 4 milyar dolara ulaşırken, hayvancılık ise neredeyse bitme noktasına geldi.DÜNYADA ET 4.5 DOLAR
Tavan fiyat uygulamasına rağmen market raflarında kuşbaşı etin fiyatları halen 34 TL-49 TL aralığından satışa sunuluyor. 34 TL’lik fiyat baz alındığında bugünkü kur üzerinden Türkiye’deki et fiyatı 11.5 doları buluyor. Et fiyatlarının dünya ortalaması ise yaklaşık 4.5 dolar. Avrupa Birliği’inde (AB) ise dana eti fiyatları 2.73 Euro (9 TL) ile 4.12 Euro (13 TL) arasında değişiyor. Yani, Türkiye’de et, dünyanın 3 katı fiyatla satılırken, AB’nin ise neredeyse 4 katını buluyor.
DESTEK YARI YARIYA AZALDI
Geçen hafta Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğ, halen et ithalat lisansı bulunan firmalara 2016 Aralık ayına kadar ithalat için izin verildi. Konunun tarafları, her ne kadar ithalata karşı çıksa da bir önceki yıla göre 300 bin azalarak 2015 sonunda 13.9 milyona ulaşan canlı sığır sayısının, talebi karşılamaya yetmeyeceği konusunda hem fikir.
Verimli et hayvanı ırkı bulunmayan Türkiye’nin besicilik için canlı hayvan ithalatına mahkum olduğu dile getiriliyor. Ancak 2010 yılında, besi hayvanı başına 300 TL alan çiftçiye desteğin 150 TL’ye düşürülmesi, sektöre yeni üreticinin girmesini engellemeye başladı.
Öte yandan dün bir açıklama yaparak, Türkiye’de yerli üretimin ithalata kurban edilmemesi gerektiğini dile getiren Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “Kırmızı et üretimi, 2015 yılında bir önceki yıla göre, yüzde 14 artarak 1 milyon 8 bin 272 tondan 1 milyon 149 bin 262 tona çıktı” diye konuştu.
Tebdir sözü aldık, kabul ettik
Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkan Yardımcısı Nazif Karabulut, Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş ile yapılan toplantıda önümüzdeki 10 gün içinde hayvan başına 500 TL’lik destek ile ithalat vergisinin kaldırılmasını içeren bir tedbir paketinin devreye gireceğinin sözünü aldıklarını söyledi.
Karabulut, üreticinin besilik ithalatında hayvan başına 4 bin TL ödediğini, yem maliyetlerinin toplam maliyetler içinde yüzde 60’lara ulaştığını ve enerji giderlerinin ciddi bir şekilde kâr baskısı yarattığını söyledi. Üreticinin piyasaya 23.5 TL’den et verdiğini kaydeden Karabulut, “2009’da ithalat döneminde 3 dolara yurtdışından getirilen etler iç pazarda 25 TL’ye satıldı. Et üzerinden para kazanmak isteyenler büyük illerde 40-60 TL’ye et sattırıyor. İthalat kararı alınmışken bizim kâr edecek fiyata satmamız mümkün değil. Destek sözü aldık, bu nedenle tavan fiyatı kabul ettik” diye konuştu.
İthal et yazın giriş yapabilir
Et sanayicileri de kararı destekleyen kesimler arasında yer alıyor. Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Başkanı Mustafa Bılıkçı, piyasada istikrar sağlanması için tavan fiyat uygulamasına ihtiyaç duyulduğuna işaret etti. Bılıkçı, sektörün tekrar ithalata yönelmesini bir türlü tedbir alınmayan ve talebi karşılamayan canlı hayvan sayısındaki yetersizliğe bağladı. Uygulama kapsamında sadece kasapların et satışında zorlanabileceğini anlatan Bılıkçı, yaz aylarında artan kırmızı et tüketimi ile birlikte ithalata ihtiyaç duyulacağını da sözlerine ekledi.
Bakanlar Kurulu’na anahtarı bırakırız
TAVAN fiyat kararında en çok zorlanacak kesim ise kasaplar olacak. Kasaplar Federasyonu Başkanı Fazlı Yalçındağ, üyelerinden et alımlarına ilişkin fatura istediklerini, bu konuda maliyetleri ortaya koyacak bir çalışma yaptıklarını kaydetti. Yalçındağ, özellikle İstanbul’da yapılan denetimlerle il tarım müdürlüklerinin esnafı baskı altına aldığına dikkat çekerek, esnaf ve halkın karşı karşıya getirilmek istendiğini belirtti. 1 kilogramlık kemiksiz etin kasaplara 35 TL’ye mal olduğunu anlatan Yalçındağ, “Problem çözülemezse bir Bakanlar Kurulu kararı çıkarılır biz de gider anahtarı teslim ederiz” dedi.
