Belarus'ta günlerdir yüksek olan gerilim, dün gerçekleşen seçimlerin ardından adeta patlama noktasına geldi... Ülkeyi 26 yıldır yöneten Devlet Başkanı Lukaşenko'nun altıncı dönem başkanlık için yarıştığı seçimlerde sandıkların kapanmasıyla birlikte sayım geçildi.

Fakat oyların sayılmasından önce sandıkların çalındığı iddiasının ortaya atılması ve Lukaşenko'nun sandık çıkış anketlerine göre yüzde 82'lik bir oyla kazandığının Seçim Komisyonu tarafından açıklanmasıyla birlikte binlerce insan sokağa döküldü.

[caption id="attachment_5978902" align="alignnone" width="880"] Gösterilerde 1300 insanın gözaltına alındığı belirtildi.[/caption]

Muhalefet lideri Svetlana Tikhanovskaya önderliğindeki göstericiler başta başkent Minsk olmak üzere 20 farklı şehirde gösteri düzenledi. Sovyetler Birliği döneminden beri ülkedeki en geniş katılımlı gösteri olduğu açıklandı. Polis ve çevik polis gücü, ağır silah ve araçlarla göstericilere müdahale etti.

Plastik mermi, tazyikli su ve ses bombası atarak göstericileri dağıtan polisin 1300'den fazla insanı gözaltına aldığı açıklandı. İnsan hakları örgütü Spring 96'dan Valentin Stefanoniç, "Yaşanan çatışmalarda en az 1 insan yaşamını yitirdi. Yaşamını yitiren kişiye polisin mahkum aracı çarptı" dedi.

Öte yandan Stefanoviç ilk belirlemelere göre en az 120 insanın da gözaltına alındığını söyledi.

[caption id="attachment_5978903" align="alignnone" width="880"] Başkent Minsk'te polis ile göstericiler arasında çatışma yaşandı.[/caption]

1994 yılından beri ülkeyi yöneten Lukaşenko, hem insan hakları ihlalleri, hem ekonominin kötü gidişatı hem de Covid-19 salgınına gerekli müdahaleyi yapamadığı için eleştiriliyordu.

Bir İngilizce öğretmeni olarak siyaset sahnesine atılan ve son dönemde yükselişe geçen muhalefet lideri Svetlana Tikhanouskaya'nın ise oyların yüzde 6.8'ini aldığı kaydedildi. Tikhanouskaya, seçime girmeyi planlayan eşi hükümet karşıtı blogger Sergei Tikhanovsky'nin gözaltına alınmasından sonra aday olmuştu.

[caption id="attachment_5978901" align="alignnone" width="880"] Ülkenin farklı bölgelerinde başlayan gösterilere Belarus polisi sert müdahale etti.[/caption]

Belarus'ta yabancı gözlemciler ve uluslararası kuruluşlar 1995 yılından beri ülkedeki seçimlerin özgür, adil ve demokratik yapılıp yapılmadığına dair gözlem yapmıyor.

"BİZE OY KULLANDIRILMADI"
Belarus'ta gerçekleşen seçimlerin yurt dışı ayağında ise kriz baş gösterdi. Başta Rusya olmak üzere birçok ülkedeki konsolosluklara kurulan 44 sandıkta Belaruslular oy kullandı. Belarusluların yoğun olarak yaşadığı ülkeler arasında olan Rusya ve Ukrayna'da ise oy kullanamayan vatandaşlar Lukaşenko'yu protesto etti.

[caption id="attachment_5978904" align="alignnone" width="880"] Seçimlere adaylığını koyan eşinin gözaltına alınmasının ardından seçimlerde Lukaşenko'nun karşısına çıkan Tikhanouskaya oyların yaklaşık yüzde 7'sini aldı.[/caption]

Oy kullanmaya yetişemediklerini veya kendilerine farklı gerekçelerle oy kullandırılmadığını iddia eden Belaruslular, Rusya'nın başkenti Moskova ve Ukrayna'nın başkenti Kiev'de protesto gösterileri düzenledi. Rus ve Ukrayna polisinin yoğun güvenlik önlemleri aldığı protestolarda eylemciler Lukaşenko'ya karşı “Yaşlı adam, yaşlı Belarus” gibi sloganlar attı. Moskova'da gerçekleşen protestolarda gözaltı olmazken Kiev'de bazı protestocuların gözaltına alındı.