8 Kasım 2020’de Murat Uysal’ın yerine Merkez Bankasına başkan olarak atanan Naci Ağbal’ın, 20 Mart 2021 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile görevden alınmasıyla ilgili önemli bir iddia hâlâ tartışılıyor... İddiayı ilk kez, 22 Mart’ta, DEVA Partisi lideri Ali Babacan gündeme getirdi. Babacan, “Hatta bir rivayet vardır ki; ayrılan Merkez Bankası Başkanımız, gece görevden alınan... Demiş ki: ‘130 milyar nereye gitmiş’ diye sormuş. Bununla ilgili yapılan bir çalışma neticesinde bu kararın alındığıyla ilgili bir rivayet var. Doğru yanlış bilmeyiz, doğruysa şaşırmam” dedi. Sonra CHP,  24 Mart’ta, konuyla ilgili soru önergesi verdi. İki gün önce de Reuters, Ağbal’ın 130 milyar doların peşine düştüğü için görevden alındığını yazdı.

Bu iddianın peşine düştüm ve çarpıcı bir tutanak okudum.



Tarih 25 Aralık 2020... Günlerden cuma. Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu Toplantısı’nda yeni Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal milletvekillerine ‘yeni yol haritası’ konusunda brifing veriyor. Ağbal konuşmasında ‘şeffaflık’ vurgusu yapıyor.

NACİ AĞBAL: “... Merkez Bankası olarak- biraz önce sizler de ifade ettiniz, teşekkür ediyorum- şeffaf bir politika çerçevesinin oluşturulması anlamında bu defa para ve kur dokümanında çok daha açık, çok daha net, çok daha bağlayıcı bir para ve kur politikası çerçevesi oluşturduk... Gerek döviz likiditesiyle ilgili gerek Türk lirası likiditesiyle ilgili, operasyonel çerçeveyle ilgili de izlenebilir, öngörülebilir, şeffaf bir çerçeve oluşturduk.”

TESPİT: Ağbal, ‘Bu defa para dokümanında çok daha açık’ cümlesini neden kurdu? Çünkü... Muhalefetin, Hazine Bakanı Berat Albayrak dönemine ilişkin en önemli eleştirisi ‘şeffaflığın’ olmamasıydı.

“Çalışmaları arkadaşlar yürütüyor”

Görevden alınan Naci Ağbal’ın verdiği yanıtları şimdi okuyacaksınız...

HESAP VERMELİDİR: “Bir Merkez Bankası kararlarıyla, işleriyle, eylemleriyle, duruşuyla itibarlı olmalıdır, hesap vermelidir, sorumlu olmalıdır. Bağımsızlık çok doğru bir kavramdır.”

BİRİMLER ÇALIŞIYOR: “Çiçeği burnundan bir Merkez Bankası Başkanı olarak bu ilk toplantıda bir avans istiyorum. Ama başta şunu söyleyeyim: Merkez Bankası şeffaflık çerçevesinde adımlar atacak, bu konuyla ilgili Merkez Bankası teknik birimleri çalışmalarını sürdürüyor. Kamuoyundan talep edilen bilgiler var, takip edilen bilgiler var. Sanıyorum Kuşoğlu söylemişti, swapla ilgili bilgiler var, mesela o konuyla ilgili inşallah yılbaşından itibaren çok gecikmeli olarak akan swap işlemleriyle ilgili bilgileri günlük olarak vermeye başlayacağız. Onun gibi, arkadaşlara, teknik birimlere teker teker çalışmalar yaptırıyorum.”

NELER PAYLAŞILABİLİR: “Bu çalışmalar çerçevesinde kamuoyunun, karar vericilerin bilmeleri bakımından ihtiyacı olan veriler nelerdir? Merkez Bankası’nın yürüttüğü operasyonel faaliyetlerinin çerçevesi dahilinde neler paylaşılabilir? Onlarla ilgili çalışmaları arkadaşlar şu anda yürütüyor. Peşinen, çok teknik konular olduğu için ‘Şunlar olur, şunlar olmaz’ demiyorum, benim tabii ki gayretim olabildiğince çok sayıda veri kamuoyuyla paylaşılsın çünkü ne kadar şeffaf olunursa karar vericiler de o bilgiler altında karar verecekleri için aslında ekonomide öngörülebilirliği arttırır.”

HASSASİYET HAKLI: “Bir sonraki sunumda Merkez Bankası’nın bütün faaliyetlerini yani döviz ve TL likidite yönetimine ilişkin konular da dahil olmak üzere çok daha kapsamlı bir sunuş getirmeyi istiyoruz. Bu konudaki hassasiyetiniz çok doğru bir hassasiyet. Bu konuya özel bir önem arz ediyorum.”

KAMUYA DA RAPORLAYACAĞIM: “Diğer taraftan, bugün toplantıda gündeme gelen Merkez Bankası bazı spesifik verilerle ilgili de çalışma yapıyor. O çalışmalardaki gördüklerim, o çalışmalardaki -efendime söyleyeyim- ortaya çıkan bilgiler, o çalışmalardaki ortaya çıkan rakamlar neyse o çalışmalar çerçevesinde tabii ki Merkez Bankası Kanunu çerçevesinde bunu raporlanması gereken kamu otoritelerine de raporlayacağım.”

KURUM ÇALIŞMASI: “Bana şu konuda müsaade edin: Yani bir konu gündemdeyse ve hassas bir konuysa benim o konuyu kendim kurum içerisinde çalışmam lazım, anlamam lazım, bilmem lazım. Bunları bildikten sonra paylaşılmayacak hiçbir şey yok. Tamam mı?”

Muhalefet: 130 milyar dolarlık satışa soruşturma açtınız mı?

CHP’li Bülent Kuşoğlu, Ağbal’ın bu sunumunun ardından söz alıyor: “... Sayın Başkanım, hayırlı uğurlu olsun diyorum. Başarılı bir giriş yaptınız. Epeyden beri özlediğimiz şekilde bir saydamlık ve şeffaflık söz konusu. Merkez Bankasının mevcut rezervler durumuyla ilgili bilgi vermediniz. Mevcut durumumuz nedir?”

Komisyon üyesi HDP’li Garo Paylan da Ağbal’a daha açık soruyor: “... Arka kapı politikaları çerçevesinde uygulanan bu 130 milyar dolarlık meşhur satışla ilgili soruşturma açtınız mı Sayın Başkan, net bir soru soruyorum size?”