Merkez Bankası (TCMB) döviz cinsinden mevduat için menkul kıymet tesis oranını yüzde 3'ten yüzde 5'e çıkarırken 2023'ten itibaren TL mevduatın toplam içindeki payı yüzde 50'nin altındaki bankalar için oranı yüzde 12'ye kadar artabilecek kademeli bir düzenlemeye geçti.
Bankacılar düzenlemenin döviz mevduatı caydırmayı, TL mevduatın payını artırmayı hedeflediğini belirtirken ilk etki olarak bankalar önümüzdeki üç ayda 88 milyar TL daha Hazine tahvili tutmak zorunda kalacaklar.
TAHVİL MİKTARI 80-100 MİLYAR TL ARASINDA DEĞİŞECEK
Yeni düzenleme, öncekilere paralel olarak uzun vadeli ve sabit kuponlu tahvilleri pozitif ayrıştıracak.
Düzenleme sonucu bankaların tutması gereken tahvil miktarı 80 milyar TL ile 100 milyar TL arasında değişebilecek.
Bankaların tutması gereken tahvillerin dağılımı bugünkü düzenleme öncesine benzer şekilde gerçekleşirse 88 milyar TL tutarında tahvil tutmaları gerekecek. İlgili tutar kasım, aralık ve ocak aylarında üç defada tutulacak.
Düzenleme değişikliği ilk etki olarak 10 yıllık gösterge tahvilde bileşik getirinin neredeyse iki tam puan düşmesine neden oldu. Karar öncesi dün yüzde 13.12 olan bileşik getiri bu sabah yüzde 11.32'ye kadar geriledi.
TL MEVDUAT PAYI ARTMAZSA TAHVİL TUTMA ORANI YÜZDE 12'YE ÇIKABİLİR
Öte yandan TCMB önümüzdeki yıl için döviz mevduatın TL'ye dönüş sistemini de değiştirdi.
Dövizden TL'ye dönen tutara ilişkin belirlenen oransal hedefler yıl sonunda ortadan kalkacak. Önümüzdeki yıldan itibaren bankalar TL mevduatın mevcut durumda yüzde 46-47 olan oranını yüzde 50'ye çıkarmazlarsa ek tahvil tutma yükümlülükleriyle karşılaşacaklar.
Yedi puan ilave menkul kıymet tesisi TL mevduatın toplam mevduat içindeki payına göre gerçek ve tüzel kişi için ayrı ayrı yüzde 50 altında kalan bankalar için uygulanacak. Bu düzenleme daha önce dövizden TL'ye dönüşüm oranı yüzde 5'in altında kalan bankalar için yedi puan ilave menkul kıymet tesisi idi.
Bu da oranı tutturamayan bankalar için yüzde 12 menkul kıymet tesisi anlamına geliyor.
TL mevduatın toplam mevduat içindeki payına göre gerçek ve tüzel kişi için ayrı ayrı yüzde 50-60 bandında kalan bankalar için ise iki puan ilave menkul kıymet tesisi uygulanacak. Bu düzenlemeye göre önümüzdeki yıl TL payı yüzde 60 üzeri bankalarda ise oran %5 kalacak.
Reuters'ın hesaplamalarına başvurduğu dört bankacı da yüzde 50'ye yükselmesi istenen TL mevduatın toplam mevduat içindeki payının Eylül sonu itibarıyla gerçek kişilerde yaklaşık yüzde 46, tüzel kişiler için yüzde 47 düzeyinde olduğunu tahmin ediyorlar.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi, "7 puan ek tahvil yüksek bir yükümlülük. Dolayısıyla TCMB bu düzenleme ile önümüzdeki yıl için bankaların mevduatının en az yüzde 50'sinin, mümkünse yüzde 60'ının TL olmasını istemiş görünüyor" dedi.
Bankacılar katılım bankacılığında bu oranların sektörden 5-10 puan arası daha düşük olduğuna da dikkat çektiler. Bankacılar bu düzenleme ile katılım bankacılığında yüzde 12 yerine yüzde 5 tahvil yükümlülüğünü tutturmasının en azından önümüzdeki yıl başı itibarıyla gerçekleşeceğini düşünmüyorlar.
TCMB'DEN AÇIKLAMA
TCMB'den yapılan yazılı açıklamada, "Menkul Kıymet Tesisi uygulamasında yapılan değişiklik ile menkul kıymet tesis oranı yüzde 5 olarak güncellenmiştir. Dönüşüm oranı yerine 2023 yılı başından itibaren TL mevduatın toplam mevduat içindeki payını esas alan hedeflere göre menkul kıymet tesisi uygulamasına geçilmektedir. Yılın geri kalanında ve 2023 yılında da liralaşma stratejisi kapsamında adımlar atılmaya devam edilecektir" denildi.
TCMB Resmi Gazetede yayımlanan "Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ"de yer alan değişiklikleri basın duyurusu ile de açıkladı. Döviz cinsinden mevduat için menkul kıymet tesis oranı yüzde 3'ten yüzde 5'e çıkarılması 28 Ekim tarihinde gerçekleşecek.
Yabancı para mevduattan TL mevduata dönüşümü desteklemeye 2021'de başlandığını hatırlatan TCMB, "Bu zaman zarfında bankalar Merkez Bankası tarafından 2021 yılı sonunda belirlenen dönüşüm hedeflerini gerçekleştirmiş ve liralaşma stratejisi kapsamında başlatılan TL Menkul Kıymet tesisi uygulamasına uyum göstermiştir" dedi.
TCMB bu uygulamalar ile banka bilançolarındaki TL payının arttığını, bankaların fonlama vadesinin uzadığını ve uygulamaların banka bilançolarını güçlendirerek finansal istikrarı desteklediğini söyledi.
BDDK verilerine göre 7 Ekim haftası itibarıyla bankacılık sektöründe gerçek kişilerin 2.69 trilyon TL tutarında yabancı para, 2.02 trilyon TL tutarında TL cinsi mevduat bulunuyor. Gerçek kişilerin toplam mevduatı 4.71 trilyon TL.
Verilere göre ticari kuruluşların ise aynı dönemde 1.61 trilyon TL tutarında yabancı para, 1.27 trilyon TL tutarında TL cinsi mevduat bulunuyor. Ticari kuruluşların toplam mevduatı 2.88 trilyon TL. (REUTERS)
[old_news_related_template title="Borsada bilanço dönemi başlıyor: İşte beklentiler..." desc="Borsa İstanbul'da üçüncü çeyreğe ilişkin finansal tablolar yarından itibaren açıklanacak. Bu dönemde de ikinci çeyrek bilançolarında olduğu gibi güçlü kâr rakamları ve büyüme performansları beklenirken piyasa uzmanları kurdaki yükselişi satışlarına yansıtabilen ve enflasyonist baskıda hane halkı harcama kalemleri yüksek şirketleri ön plana çıkarıyor." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2022/10/17/iecrop/shutterstock_324338573-1_16_9_1665999342.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2022/finans/borsada-bilanco-donemi-basliyor-iste-beklentiler-7423602/"]
[old_news_related_template title="Kur Korumalı Mevduat’ın maliyeti eylülde 9,2 milyar TL oldu" desc="Merkezi bütçeden Kur Korumalı Mevduat sahiplerine ödenen tutar eylülde 9,2 milyar TL oldu. 7 ayda bütçeden KKM sahiplerine toplam 84,9 milyar TL ödendi." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2022/10/17/iecrop/1_16_9_1665993799.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2022/finans/kur-korumali-mevduatin-maliyeti-eylulde-92-milyar-tl-oldu-7423559/"]
