Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan Birleşmiş Milletler 77. Genel Kurulu’na katılmak üzere gittiği Amerika’dan dönüşünde ilk toplantısını İstanbul’da bankacılarla yaptı.

Türkiye’nin son bir haftadır gündemini meşgul bankacılık hisselerinde yaşanan “depremin” hasar tespit raporu ise Ankara’da yazılacak!..

★★★

5 Temmuz-13 Eylül tarihleri arasında kamu bankaları hisselerinde “manipülasyon” şüphesi doğuran fiyat hareketleri, yüzde 170 artan BIST endeksini yüzde 35 düşüşlere sürüklemişti.

Serveti borsada pul olan kocayı karısından boşatacak duruma getiren bu sürecin “sorumluları” aranıyor...

★★★

Yatırımcının “göz göre göre” şişmiş fiyatlardan bankacılık hisseleri alıp yere çakılmasına; neden, nasıl ve kimler seyirci kaldı?

Akla ilk Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin ismi geliyor.

Nebati’nin yatırımcıları hisse senedine yönlendiren açıklamalarıyla, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’na (VİOP) talep arttırdığı gerçeği üstü örtülecek cinsten bir gaf değil.

Bu dönemde en çok işlem yapan aracı kurum Ahlatcı Yatırım’ın patronu Ahmet Ahlatcı’dan gelen “Müşterim Mehmet Akdere almış, ilgim yok” açıklaması da şaşırtıcıydı.

Ahlatcı, müşterisinden aldığı emirle bu işlemi yapmamışsa, taraflara mahkeme yolu görünüyor.

★★★

Riskin büyüğü SPK’da ceza alanlar listelerinde yer alan Akdere ile aynı yönde hareket eden borsacılar Ahmet Can Teoman ve Bekir Sami Karayel’de...

Büyük olasılıkla kaldıraçlı hisse alımı yapmak üzere VİOP’tan 1’e 10 kredi kullandılar.

Yani kabaca 1 liralık sermayeleri ile 10 liralık hisse senedi aldılar.

Sistemde oluşan yaklaşık 3 milyar dolarlık açık, taban yapan hisselere “fırsat” yaratabilir.

Ahlatcı’nın yanı sıra bankacılık hisselerinden en çok alım yapan firmalar arasında; Nusret Altınbaş’ın yönetim kurulu başkanı olduğu Aynus Holding’in iştiraki Alnus Yatırım; Türkiye’deki Azerbaycanlı İşadamları Derneği Başkanı Elshan Guliyev’in yönetim kurulu başkanı olduğu Invest AZ, 30 yıldır sermaye piyasasında olan Gedik Yatırım Menkul Değerler ve 1994 yılında kurulan İnfo Yatırım yer alıyor.

★★★

Bu olayda borsa yatırımcılarının büyün bölümü; 13 Eylül’de saat 17.4 itibarıyla KAP’a pay alımı-satımı açıklaması yapan Akbank Tekaüt Sandığı Vakfı ve de “balina” tabir edilen birkaç büyük yatırımcı gibi “riski erken görüp” satışa geçemedi.

★★★

BIST’in “Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi”ni niye zamanında devreye almadığı, aynı biçimde sermaye piyasalarını denetleyen ve düzenleyen Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SKP) söz konusu bankacılık hisse senetlerindeki füze hareketini neden “zamanında” soruşturmadığı sorgulanıyor.

Bakan Nebati’nin tutumunu yazdık, bu süreçte yatırımcıya “Gel gel” türküsü çağırmaya devam ediyordu.

★★★

İş kariyeri sermaye piyasalarında geçen Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Murat Zaman, bu süreçte kriz çıkma potansiyeli görüp aracı kurumları, abritraj fonlarını ikna turlarına çıkacağına neden SPK’nın yasal işlem  başlatmasını sağlamadı?

Cevapları bulmak için Nisan 2021’de SPK Başkanlığı’ndan ayrılan ve “rüşvet almakla” itham edilen Ali Fuat Taşkesenlioğlu dönemine kadar gidilmesi gerekiyor.

Aksi olursa geriye söylenecek fazla söz kalmıyor.


Sansür yatırımcıyı da vurur


Yayına hazırladığı kitaptan da biliyorum; eski (1994-1997) Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Doç. Dr. Ali İhsan Karacan sermaye ve para piyasalarındaki gelişmeleri yakından izliyor.

★★★

Ekonominin birleşik kaplar misali çalıştığını söyleyen Karacan, özellikle kötüye kullanıma açık olan sermaye piyasasında otoritenin koyduğu önleyici tedbirleri sıralıyor:

Insider trading (Kamuya açıklanmamış, içeriden alınan bilgilerle ticaret), manipülasyon, ortakların oy kullanım haklarını kötüye kullanması, örtülü kazanç işlemleri, şaibeli şirket bileşmeleri gibi ...

★★★

Karacan, yakın zaman gözlemlerinden bağımsız olmasa gerek, örnek de veriyor:

“Borsa’da gözaltı pazarındaki 1 liralık bir şirketi, halka açık olmayan 100 liralık bir şirketle birleştiremezsiniz. Böyle bir durumda değerli bir şirketi kaybetmiş olursunuz.

★★★

2019 yılında yalnızca 6 şirket halk arz edilirken, toplanan fon büyüklüğü 262.3 milyon liraydı.

2020’de şirket sayısı 8’e, fon büyüklüğü 1.1 liraya; 2021’de şirket sayısı 52’ye, fon büyüklüğü 21.7 milyar liraya ulaştı.

2021 halkın parasını borsaya çekme yılıydı.

★★★

Karacan “halka arz seferberliğine” ihtiyatlı yaklaşıyor:

Gelişmekte olan pazarlarda halka açılma seferberliği iyi değildir.

★★★

Hükümet sermaye piyasasındaki düzenlemeleri yaparken, teknik özellikleri geri plana atıp, siyaseti ön plana çıkarırsa işleyiş sağlıklı olmaz. SPK ve BIST incelemeleri yapar. Olay ortaya çıkar. Eğer sistem bütün mekanizmaları ile çalışmıyorsa, borsada işlem yapan kötü niyetliler bundan cesaret alır” dedikten sonra ekliyor:

Taşkesenlioğlu haberlerine yasak koyarsan kötü niyetli borsa aktörlerinin hareket alanını genişletmiş olursun.”

★★★

Borsaya şirket yağarken AKP Erzurum Milletvekili Zehra Taşkesenlioğlu’nun ağabeyi Ali Fuat Taşkesenlioğlu SPK  başkanıydı.

FETÖ’nün finansal havuzu Bank Asya’da 16 yıl yöneticilik yaptıktan sonra sırasıyla Vakıfbank, Halkbank ve SPK yönetimlerine atanan A.F. Taşkesenlioğlu, geçen yıl koltuğunu boşalttığında ardındaki yapı aynen korundu.