1400 metrekarelik bir alanda 37 metre çapında 12 metre derinliğinde yeni bir deliğimiz daha olmuş!

Böyle deliklere obruk deniyor.

İşin tuhafı nerede ve ne zaman yeni bir obruk oluşacağını kimse bilmiyor!

Tarlan var ekip biçiyorsun. Sabah geliyorsun yok! Cumburlop açılan deliğin içine kaçmış. Evin, ahırın var, gitti onca emek.

Bu konuya duyarsız kalmayan ziraat mühendislerinden Cem Hamavioğlu son delikten sonra açıklama yapmış. Devletin su işlerini ‘obrukların önceden kestirilebilmesi için acil eylem planı yapmaya’ davet edip, “çöküntüler şehir merkezlerinde meydana gelirse ne olur” diye sormuş!

Ne olur!

Ne oluru sonraya bırakalım. Obruk neymiş, nasıl oluşurmuş ona bakalım...

Eriyebilen kayaçların zamanla boşluklar meydana getirmesi ve bu boşlukların tavanlarının çökmesiyle oluşan deliklere obruk deniyor. Temel neden, elimizdeki avucumuzdakini har vurup harman savurmamız. Kontrolsüz ve denetimsiz harcanan yer altındaki kaynaklarımız suyunu çekince üstünde yaşadığımız toprakta delikler çoğalıyor!

Yaygın olarak Konya’da görülse de Sivas’tan Çankırı’ya, Batman’dan Eskişehir’e, Diyarbakır’dan Manisa’ya, Afyon’a kadar memleketin her köşesi obruk dolu.

130 metre uzunluğunda 9 metre genişliğinde obruklar birkaç yıl öncesine kadar 50-100 yılda bir oluşuyordu. Son zamanlarda ise bir yılda onlarca yeni obruk açılıyor!

Tarlalarda açılan, yol ortasında oluşan, bir ağılın yarısını yutan obruk var. Diplerinde kocaman delik açıldığı için tahliye edilen evler var.

1920 ile 2009 yılları arasında 95 yeni obruk oluşurken 2010-2020 arasında farklı çap ve büyüklükte 309 yeni delik açılmış Konya’da.

2001’de yılda bir, bilemedin iki obruk oluşurken 2006’da 7, 2010’da 17, 2011’de 19, 2015’te 35, 2018’de 48, 2019’da 44, 2020’de 43 yeni delik açılmış o bölgede.

Sayı kaç mı?

2022’de açılan 40 metre derinliğinde 10 metre çapındaki obrukla birlikte 2 bin 600’ü bulmuş. Derin obruk sayısı 700’ü geçmiş...

Cep delik, cepken delik, kevgir misin be kardeşlik dizesindeki gibi delik deşik olmuşuz yani!

Peki toprakta açılan ve her ne hikmetse sayıları 2002 yılından itibaren sürekli artan bu delik işi size de bir yerlerden tanıdık gelmiyor mu?

Mesela cebinizde, maaşınızda 2002’den itibaren açılan deliklere benzemiyor mu?

Ya da geçmediğimiz köprüye ödeme yaptığımız deliğe, 5 şanslı müteahhitimize yaptığımız zorunlu katkının gittiği kara deliğe, Araplardan alınan borçların bütçemizde açacağı deliğe, oy uğruna boşaltılan keseyi seçimden sonra vergisiyle dolduracak olan bizlerde açılacak yeni deliğe...

Depremin ilk üç günü devleti bulamayanların, depremden 50 gün sonra çadır arayanların yüreklerinde açılan deliğe...

Naylon serada yaşam savaşı verirken kafalarına bu memleketin Cumhurbaşkanı tarafından oyuncak atılan çocukların ruhlarında oluşan koca koca deliklere...

Adaletsizlikte kırmızı çizgiler aşıldığı, ok yaydan çıktığı için her yerde ‘hakkımı helal etmiyorum’ diye bağıranların yüreklerinde açılan deliklere...

Benzemiyor mu?

Uzmanlar tek tek inceleyip büyüklüklerini, derinliklerini hesaplamış. Sadece Konya Ovası’nda 2002 yılından günümüze oluşan delik sayısı 2 bin 600... Deliklerin şehir merkezlerinde de açılabileceği ihtimali korkutucu!

Ya 85 milyonun cebinde, vicdanında, ruhunda 2002 yılından bu yana kontrolsüzlük, denetimsizlik yüzünden, maddi ve manevi kaynakların har vurulup harman savrulmasından açılan derin obruklar?

Sizde açılan obruğun derinliği kaç metre mesela?