1972 Cenevre Anlaşması ile savaşta kullanılması bile yasak. Ancak, isteyenin kendi halkına kullanması serbest. Kanada ve Rusya, halkına değil ayılara karşı kullanıyor. Ülke ülke biber gazı gerçeğini araştırdık.

Türkiye'de insanlara peynir ekmek gibi atılan biber gazları Avupa'nın bir çok ülkesinda yasak. Yasak olmayan ülkelerde de kullanımı "çok sıkı" kurallara tabii. Ve Türkiye'deki gibi yoğun bir kullanım şu ana kadar hiç bir ülkede görülmedi. Tüm dünyadaki kullanımını inceledik, tek tek olayların dışında veya "bir günlük ve sadece bir ana mahsus bir kullanım" haricinde kitlesel bir uygulamaya rastlamadık.

Türkiye'de polisin kullandığı biber gazları, Almanya'nın başkenti Berlin'deki bir firma tarafından üretiliyor. Ayrıca Brezilya'dan da biber gazı ithal ediliyor. "Oleoresin capsicum"- OC maddesinde oluşan bu gazın, çeşitli kullanım şekilleri bulunuyor.
KİMYASAL SİLAH SAYILIYOR

Ancak bu gazlar, Almanya'da "saldırgan köpeklere- hayvanlara karşı" piyasada satılabiliyor. Bu amaçla alıp da, örneğin komşusunun ya da kavga ettiği taksicinin yüzüne sıkanlara ağır cezalar veriliyor.
Bu gaz, Şili biberinden imal ediliyor. Avrupa'nın bir çok ülkesinde ise tamamen yasak. Türkiye'deki adli makamların iddia ettiğinin aksine, kullanımı serbest olan yerlerde de öyle ulu orta herkesin üzerine atılamıyor. Çünkü kimyasal silah sayılıyor. Listedeki hiç bir ülke halkına karşı yoğun olarak bu gazı kullanmadı. Sadece bireysel Amok hallerinde ve yerel bir kaç eylemde kullanıldı. O da, ağır yaptırımlarla karşılaştı. ABD polisi tazminat ödedi, Almanya'da hükümet değişti.
İŞTE ÜLKELERİN BİBER GAZI KARNESİ

Biber gazının (Pfefferspray) ülke ülke kullanımı şöyle:
ALMANYA: Yasaklı silah... Bulundurmak yaak.. Satış yasak... Kullanmak yasak. (Sadece CS2 denilen daha az etkili versiyonu satılabiliyor. O da saldırgan hayvanlara karşı kullanmak amacıyla.)
BELÇİKA: Yasaklı silah... Bulundurmak yasak... Satış yaak... Kullanmak yasak
HOLLANDA: Yasaklı silah... Bulundurmak yasak... Satış yasak... Kullanmak yasak.
FRANSA: Silah sayılmıyor... Bulundurmak serbest... Satış, 18 yaşından büyüklere... Kullanmak yasak değil.
YUNANİSTAN: Yasaklı silah... Bulundurmak yasak... Satış yasak... Kullanmak yasak...
İTALYA: Silah... Satışı lisansa bağlı... Kullanmak lisansa bağlı...
AVUSTURYA: Silah... Bulundurmak mümkün... Satışı 18 yaşından büyüklere.... Kullanmak yasak değil.
İSVİÇRE: Silah değil... Bulundurmak serbest... Satış 18 yaşından büyüklere... Kullanmak yasak değil.
İZLANDA: Tamamen yasak.
DANİMARKA: Tamamen yasak.
NORVEÇ: Yasaklı silah. Bulundurmak yasak... Satışı yasak... Kullanmak yasak...
İSVEÇ: Silah... Satışı, silah ruhsatına tabi... Kullanımı, silah ruhsatına tabi.
FİNLANDİYA: Yasak... Sadece polise, o da özel taşıma izniyle...
ABD: Eyaletlere göre farklılık gösteriyor. Bir çok eyalette yasak.
LÜKSEMBURG: Yasaklı silah... Bulundurmak yasak... Satışı yasak... Kullanmak yasak...
Avrupa'daki tablo böyle. Almanya'da polisin toplumsal müdahalelerde "aşırıya kaçmamak" ve "şiddetli terör saldırısı" durumlarında kullanması bile artık çok yoğun tartışılıyor. Alman Sosyal Demokrat Parti, bir süre önce biber gazının insanlara karşı kullanımını yasaklamayı öngören bir tasarı sundu.
Ama hiç bir zaman Türkiye'deki gibi kitlesel bir kullanım olmadı. Stuttgart 21 eylemlerinde, aşırıya kaçan bir gruba biber gazı sıkıldı. Bunun sonucunda da Baden Württemberg Eyalet Hükümeti değişti.
POLİSE "YARALAMA" DAVASI

Ayrıca, attığı biber gazıyla bir sivil polisi etkileyen "resmi görevli polise" adam yaralama suçundan dava açıldı. Berlin'de görülen ve oldukça ilgi çeken dava, kalabalıkta biber gazını hangi polisin attığının tam olarak belirlenememesi nedeniyle düştü. Atan polisin tespit edilmesi halinde, adam yaralama suçundan hapis cezası alabileceği vurgulandı.
KİMSAYAL SİLAH DİYE YASAKLANDI

Biber gazı spreyi ya da kapsülü Rusya, Kanada ve ABD'de yerleşim yerlerine gelen ya da inanlar için tehlike oluşturan ayılara karşı kullanılıyor.
Alman Ordusu'nun yurt dışı operasyonlarında kullanımı ise, kimyasal ve biyolojik silahların kullanımını yasaklayan Cenevre Anlaşması çerçevesinde yasak. Yani, askeri alanda bu gaz "kimyasal silah" olarak sayılıyor. 1972 tarihli bu anlaşmaya tarafa olan ülkelerin orduları da bunu savaşta kullanamıyor.

SAĞLIĞA ZARARLARI NELER


Biber gazını oluşturan Oleoresin Capsicum maddesinin bir çok noktada sağlığa zararları bulunuyor. Bunlar şöyle sıralanıyor;
GÖZLER: Gözlerde ağrı, yaşarma hissi, aşırı göz yaşarması, göz kapaklarının kapanması ve görme problemi. Lens kullananlarda daha aşırı etkiler. Ayrıca uzun sürebilen geçici körlükler. İki yıl önce Almanya'nın Stuttgart Kenti'ndeki eylemde, polisin biber gazı kullanması sonucu bu şekilde bir çok genç geçici körlük yaşamıştı.
NEFES ALMA: İnsanlar ve memeli hayvanlar üzerinde etkili olan biber gazı, solunum yollarını da çok ağır etkiliyor. Biber gazına maruz kalan kişi de kusma, akut solunum yetmezliğı, şiddetli öksürük ve boğulma hisse hissediliyor.
DERİDEKİ ETKİSİ: Deride yanma ve kızarıklık, 15 dakika ile yarım saat arasında süren kaşıntı, egzama benzeri etki. Kullanılan doza göre 48 saate kadar etkisi sürebilir. Ayrıca göğüs ağrısına da neden olabiliyor.
Astım hastaları, hipertansiyonu olanlar, kronik akciğer hastalığı bulunanlar daha çok etkilenebiliyor.

Alman ve İsviçreli uzmanlar, biber gazına maruz kalanların 15 dakika boyunca etkilenen bölgeleri soğuk suyla yıkamasını öneriyor. Silme, bastırma ya da kaşımaktan mutlaka kaçınılmalı. Gözlere temas halinde 15 dakika soğuk suyla mutlaka yıkanılmalı ve ardından uzman bir doktora gidilmeli. Kontakt lens varsa hemen çıkarılmalı.
Eğer ağızdan tükürük ya da salya akması olursa hemen soğuk suyla çalkalanmalı ve kesinlikle bu su yutulmamalı.
İSTEYEN KENDİ HALKINA KULLANSIN

1972 tarihli Cenevre Anlaşması gereği, savaşlarda bile kullanılmayan, uluslar arası çatışmalarda 167 ülkenin imzasıyla yasaklanan biber gazı, ülkelerin kendi kararlarıyla, polis ya da jandarma tarafından "halkına karşı" kullanılabiliyor. Türkiye bu anlaşmayı 04.04.1997 tarihinde onayladı ve TBMM'nin kararı 10.04.1997'de Resmi Gazete'de yayınlandı. Bir anlamda, yasaklı bir kimyasal silah olan biber gazının başka halklara karşı kullanılması yasakken, devletlerin isterlerse kendi halklarına karşı kullanılmasına izin veriliyor.

BİBER GAZI FİŞEKLERİ

Biber gazı fişekleri, yasaklı ülkelerde kullanılmıyor. Almanya'da sadece bir eyalette o da mahkemenin kararıyla polise kullanma izni verildi. ABD polisinin bir kısmında bunlar kullanılıyor. Ancak 2004 yılında Boston'da bir kişinin ölümünden sonra hayli tartışılıyor.
İsviçre'de, bazı şartlarda serbest görünse bile, kimyasal silah olarak yasa çerçevesinde düzenlenmiş. Emniyet güçleri tarafından bile hukuksuz kullanımı, kimyasal silah kullanma suçu sayılıyor.

ŞU ANA KADAR ÇOK CAN ALDI

Biber gazı, Şili biberinden üretilse de sanıldığı gibi organik değil. Biberin içindeki maddelerin kimyasal işlemden geçirilmesi ve değiştirilmesiyle bu gaz elde ediliyor. Avrupalılar, bunu "gözyaşı gazı" diye de niteliyor.
Bu gaz, Amerika'da 1990 ile 1995 yılları arasında 61 can aldı.
Özellikle uyuşturucu bağımlısı ya da uyuşturucu almış kişilerde biber gazına maruz kalmadan sonra ölüm olaylarının yaşandığı bildiriliyor. Alman Sağlık Bakanlığı, bu konuda bir çok örnek yaşandığını duyuruyor.
Uluslararası Af Örgütü, biber gazının uluslar arası alanda dolaşımının kısıtlanmasını talep ederken, Avrupa Parlamentosu AB içinde yasaklanmasını ve polislere de dağıtılmamasını talep etti.

YÜZÜNE SIKILANA 30 BİN DOLAR

Biber gazının bu etkilerine karşı yükselen sesler, etkisini de gösterdi. New York Occupy'da, polisin uzaktan yüzüne biber gazı sıktığı eylemciler, mahkemeye gidip kişi başına 30'ar bin Dolar tazminat aldı.
Türk polisinin kullandığı biber gazlarının büyük çoğunluğu Berlin'deki bir şirket ile Brezilya'dan ithal ediliyor.