CHP’nin “Aile Destekleri Sigortası” önerisi, sosyal harcamaları akademik çalışmalarının konusu haline getiren Prof. Dr. Ayşe Buğra’nın tezlerini anımsatıyor.

★★★

Buğra, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun 18 Eylül’de kamuoyuna açıkladığı “Aile Destekleri Sigortası” projesi hakkında, “Çok olumlu bir şey, bugüne kadar yapılan sosyal harcamalar siyaseten istismara açıktı” diyor.

★★★

Buğra, projeyle birlikte üzerinde düşünülmesi gereken noktalara işaret ediyor:

- İstihdam politikaları ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi,

- Sosyal güvenlik sisteminin güvenceli bir gelecek sunması,

- Bir felaket haline dönüşen sağlık sisteminin düzeltilmesi...

★★★

Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu UYGAR Merkezi Kurucu Başkanı ve Emeritus Profesör Dr. Ayşe Buğra’nın, İktisat Tarihçisi Prof. Dr. Çağlar Keyder ile yazdığı “Bir Temel Hak Olarak Vatandaşlık Gelirine Doğru” inceleme kitabı 2007 yılında yayımlanmıştı.

★★★

Refah rejimi savunuculuğunu üstlenen Buğra’nın 1995 yılında yayımlanan “Devlet ve İşadamları” kitabı da, siyasi rant eleştirisi getiriyor.

★★★

Vatandaşlık Temel Geliri (VTG) Araştırma Geliştirme Kültür ve Yayma Derneği Başkanı Dr. Ali Mutlu Köylüoğlu ise pandemi döneminde çalışmalarını yoğunlaştırdı.

★★★

Devletin sosyal harcamalarına hak temelli yaklaşan VTG, “Devletin tüm vatandaşlarına toplumun bir bireyi olmaları nedeniyle, düzenli ve diğer gelirlerinden servetlerinden bağımsız olarak bir gelir sağlamasını öneren sosyal güvenlik kuramı” olarak tarifleniyor.

★★★

Gezi davasından müebbet hapse mahkum edilen eşi Osman Kavala’nın tutuklandığı 2017 yılında, 1985’ten beri öğretim üyesi olduğu Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden emekliye ayrılan Buğra, akademik çalışmalarını bireysel olarak sürdürüyor.

★★★

VTG’yi de yakından takip eden Buğra, “Vergi düzeninin sağlıklı olması halinde işleyebilecek bir sistem. Yüksek geliri olanlardan fazla vergi alınması ile mümkün olabiliyor. Türkiye gibi dolaylı vergilerin yüksek olduğu bir ülkede uygulanması maalesef zor” sözleriyle değerlendiriyor.

★★★

VTG “bireye”, Aile Destekleri Sigortası ise “aileye” ödeme öngörüyor.

Buğra “aile arasında doğabilecek uyuşmazlık” riskine dikkat çekerken; kadın cinayetlerini anımsamamak mümkün değil.

★★★

CHP’nin projesi; “derin yoksullukla” birlikte “kadın hakları” mücadelesini de önceliyor.

Ödemenin kadına yapılacağının altı çiziliyor.

★★★

İlk olarak 2011 yılında “Aile Destekleri Sigortası” projesini kamuoyunun gündemine getiren CHP’nin güncellenen projesine göre, gelir durumuna göre 4 milyon 125 bin haneye ayda 1.100 ile 1.500 lira arasında ödeme yapılacak.

★★★

AKP’nin sosyal yardım harcamaları, milli gelirin yüzde 4’ünü aşamadı.

CHP’nin önerisi bu payı yüzde 12’ye çıkarıyor.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkelerinde ise bu oran yüzde 20’lerin üzerine çıkıyor.

★★★

Türkiye 1971 yılında Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ile imzaladığı sözleşmeyle 9 sigorta kanunu uygulamayı taahhüt etmişti.

Bunlardan yalnızca aile destekleri sigortası uygulanmadı.

★★★

Buna karşılık Cumhurbaşkanlığı verilerine göre, 2020 yılında önceki yıla göre yüzde 20.9 oranında artarak 6 milyon 630 bin haneye ulaşan sosyal yardımlar, sadaka kültürüne teslim edildi.