MÖ 8000'lerden itibaren iskân edilen Karaman ve yöresi; yer altı şehirleri, mağaralar ve inanç merkezlerine sahiptir. Karaman, Yunus Emre, Mevlana Celaleddin-i Rumi, Mümin’e Hatun, Kemal Reis, Piri Reis, Zembilli Ali Efendi, Şeyh Edebali, Seyyid Ali Sultan Es-Semerkandi, Molla Fenari, Kenzi, Gufrani, Hottuoğlu, Kazımkarabekir Paşa, Kerümiddin Karaman Bey, Karamanoğlu Mehmet Bey gibi yetiştirdiği mümtaz şahsiyetlerle ülkemizin kültürel mozaği içinde önemli bir yere sahiptir. Daha önce ismi Larende olan il, Karamanoğlu Beyliği'nin Kurucusu Karaman Bey’den dolayı, Cumhuriyet döneminde Karaman adını almıştır. 15 Haziran 1989 tarihinde Türkiye’nin 70. ili olmuştur. Karaman; Merkez, Ayrancı, Beşyayla, Ermenek, Kazımkarabekir ve Sarıveliler olmak üzere altı ilçeden meydana gelmiştir.
Hititlerden başlamak üzere Roma, Bizans, Karamanoğulları ve Osmanlılardan kalma çok sayıda anıt, yazıt, kilise, manastır, kale, köprü, sarnıç, cami, medrese, türbe, kümbet, han, hamam gibi asırlık eserler bulunmaktadır. İşte Karaman'ın tarihi ve turistik yerlerinden bazıları...
KARAMAN'IN GEZİLECEK YERLERİ
AKTEKKE CAMİİ
1370 yılında Karamanoğullarından Alaaddin Bey tarafından Mevlana’nın annesi Mümine Hatun için yaptırılmıştır. Caminin türbesinde Mümine Hatun’un, Alaaddin Çelebi’nin, Karamanoğlu Seyfettin Süleyman Bey’in olmak üzere 21 adet taştan yapılmış sandukalı mezar bulunmaktadır. Camide bulunan kalemişi süslemeleri dikkat çekicidir. Karaman'ın merkezi yerinde, İmaret Mahallesi'nde bulunmaktadır. Camii çevresinde hamamı, derviş hücreleri, güney ve batısında haziresi (mezarlığı) ve içerisindeki türbe ve mezarları ile bir külliye halindedir.
İNCESU MAĞARASI
Karaman Merkez Taşkale Köyü sınırları içerisinde İncesu Deresi’nin doğu yamaçlarında yer alır. Uzunluğu 1.356 metredir. İçerisinde sarkıt, dikit ve travarten havuzları bulunur. Doğa harikası bu mağaranın diğer bir özelliği astım,bronşit ve kalp yetersizliği gibi hastalıklara iyi geldiğidir.
MANAZAN MAĞARALARI
Karaman’a uzaklığı 40 kilometre olan mağaralar, Yeşildere Vadisi'nin doğusunda Yeşildere Taşkale yolunun kenarındadır. Mağaralar içerisinde kil oranı yüksek kireçtaşı arazide, yüksek bir kaya kütlesine tamamen insan eli ile oyulmuş beş katlı toplu meskenler halindedir. Vadiyi kontrol edebilecek stratejik konuma sahiptir. Mağaraların Bizans Devrinde 6.- 7. yüzyıllarda oyulduğu ve yerleşildiği anlaşılmaktadır.
KARAMAN MÜZESİ
1980 yılında ziyarete açılan müze, Turgut Özal Caddesi üzerinde ve Karamanoğulları Beyliği'nin en güzel mimari örneklerinden birisi olan Hatuniye Medresesi'nin arkasında yer alıyor. İki katlı ve her katı 550 metrekare olan müzede arkeolojik, etnografik ve sikke eserleri kronolojik olarak iki sergi salonunda sergilenmektedir.
MADENŞEHİR ÖREN YERİ
Karaman'a 37 kilometre uzaklıkta olan Madenşehir Öreni içerisinde günümüzde Madenşehir adında bir köy yerleşmesi vardır. Madenşehir Örenyeri'nde 4.ve 9. yüzyıllar arasında yapılmış bir çok kilise, bazilika, şapel, manastın mezar yapısı, sarnıç, konut ve askeri yapılar bulunmaktadır. Köyün girişinde yer alan Binbirkilise yapılarının en büyüğü ve bir numaralı bazilikasıdır. Bazilikadan kuzeye doğru giden yolun her iki tarafında Nekropol (mezarlık)alanı bulunmaktadır. Bu alanda yüzeye yayılmış lahit ve lahit kapakları görülebilmektedir Bu lahitlerden bazılarının dış yüzleri kabartma figürlerle süslüdür.
KARAMAN KALESİ
Kesin yapım tarihi bilinmemekle birlikte XI. yy. sonu XII. yy. başlarında yapıldığı tahmin edilmektedir. Karaman Evkaf Dairesi'nde ise kalenin 1087’de yapıldığı kayıtlıdır. İç, orta, dış olmak üzere üç kısımdan oluşan kale, Hisartepe diye anılan tepenin üzerine inşa edilmiştir. Dış kale surları tamamen yok olan kalenin iç kısmının çevresi 400–500 metredir. İç kale batıya açılan tek kapılı, dördü yuvarlak, beşi düz, dokuz burçludur. Kalenin orta kısmı başlı başına bir kale durumundadır. Çevresi 1.000 metredir.
MARASPOLİ MAĞARASI
Karaman'ın Ermenek ilçesinde bulunan Ermenek Kalesi'nin altındadır. Mağara 196 metredir. Mağarada bulunan yeraltı nehri şehrin ve yöresinin su ihtiyacını karşılamaktadır. Mağaranın iki girişi bulunmaktadır. Dünyanın üç büyük mağarasından biridir.
HATUNİYE MEDRESESİ
Osmanlı Sultanı Murat Hüdavendigar'ın kızı, Karamanoğlu Alaaddin Bey'in karısı Nefise Sultan tarafından, 1382 yılında yaptırılmıştır. Medrese açık avlulu, tek eyvanlıdır. Medresenin avlusu revaklarla çevrili olup doğu ve batı cephelerinde öğrenci hücreleri yer alır. Mimarı, Numan Bin Hoca Ahmet'tir. Yapının giriş kapısı oluklu gök mermerden iri söve taşları ile yapılmıştır. Taç kapısı Karamanoğulları devri mimarisinin en güzel örneklerinden biridir.
Taşkale, Karaman
Yaklaşık 500 yıllık bir tarihe sahip olan Zeyve Pazarı; Ermenek ilçesine 26 kilometre uzaklıktaki İkizçınar Köyü ile Yayla Pazarı köylerini ayıran dere üzerinde ve çevresinde kurulmuş; sayısı 300’e varan tarihi ulu çınarları, doğal güzellikleri, soğuk suları, yerleşim durumu, otantikliği, su değirmenleri, su hizarı, fırını, pazarı ile eşsiz bir doğal güzelliğe sahip yerdir. Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında köylüler yetiştirdikleri sebze ve meyvelerini pazar günleri kurdukları pazarda satarlar. Kolayca ulaşılabilen günübirlik gidilebilen güzel bir mesire yeridir.
