Türkiye’nin beşinci nesil savaş uçağı KAAN, yıllardır “yerli ve milli” savunma sanayii hamlesinin sembolü olarak tanıtıldı. Geçen haziranda Cumhurbaşkanı Erdoğan, “48 adet KAAN dost Endonezya’ya ihraç edilecek” diyerek büyük bir başarı duyurusu yaptı. Temmuz sonunda Jakarta’da imzalar atıldı, teslimat takvimi ve üretim işbirliği açıklandı. Ancak aradan iki ay geçmeden, KAAN’ın en kritik parçası olan motorların yerli ve milli olmadığı ve hâlâ gelmediği ortaya çıktı.
ABD’YLE BAĞIMLI
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD dönüşü yaptığı açıklamada, CAATSA yaptırımlarının hâlen kalkmadığını ve bu nedenle KAAN’ın motoru için lisans verilmediğini duyurdu. Fidan, “Şu anda almayı beklediğimiz F-35 ve KAAN’ın motorları var. ABD Kongresi’nde bekletiliyor ve lisansları durmuş durumda. Onların lisanslarının hayata geçirilmesi ve motorların gelmesi lazım ki KAAN’ların üretimi başlayabilsin. Motorlar gelmeden üretime başlayamayız” dedi. Fidan, Washington’daki engelin aşılmaması hâlinde Türkiye’nin başka ülkelerle arayışa girmek zorunda kalacağını belirtti. Böylece, projenin en kritik noktasının ABD’ye bağımlı olduğu bizzat hükümetin en üst düzeyinden dile getirildi.
CİDDİ PRESTİJ KAYBI
“Yerli ve milli” sloganıyla başlatılan KAAN projesinin kalbinde, hâlen ABD üretimi bir motorun bulunuyor olması dikkat çekti. Lisansın durdurulması sadece üretim takvimini değil, Türkiye’nin uluslararası güvenilirliği de zedeliyor. Endonezya’ya satışı bir prestij örneği olarak sunulan KAAN’ın, motor krizine takılması savunma sanayii için ciddi bir prestij kaybı olarak görülüyor. Ankara’nın önünde ya Washington ile uzlaşmak ya da motoru başka ülkelerden temin etmek dışında bir seçenek görünmüyor.
Endonezya ile savunma fuarında atılan imza böyle tarihe kazınmıştı.
Endonezya’ya satılan uçaklar motorsuz mu?
Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı’nda Endonezya ile 48 KAAN için anlaşma imzalandı. İmza törenine Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, Endonezya Savunma Bakanı Sjafrie Sjamsoeddin katıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, haziran ayında anlaşmayı açıklarken KAAN’ı başarı hikayesi olarak sundu. Endonezya’ya teslim edilecek 48 uçağın Türkiye’de üretileceği, bazı parçaların da Endonezya’da üretileceği ilan edilmişti. Şimdi ise motoru olmayan bir uçağın ne zaman teslim edileceği belirsizliğe dönüşmüş durumda.
Yerli motor için daha 8 yıl var
KAAN’a entegre edilecek TF-35000 adlı yerli turbofanın 2026’da ilk testlere gireceği ve entegrasyonun 2032’de başlayacağı açıklandı. TUSAŞ 2028’de Hava Kuvvetleri’ne teslim edilmesi planlanan Block-10 KAAN’larda F110 motoru kullanılacağını, yerli motorun ise Block-20 versiyonuna entegre edileceğini duyurdu.
İktidar yanlıları kaan’ı böyle övmüştü: İktidara yakın medya kuruluşları yerli ve milli diye sunulan ancak öyle olmadığı ortaya çıkan Kaan’ı bu başlıklarla övdü.
‘Sülün Osman size şapka çıkarır’
İYİ Parti Grup Başkanvekili Turhan Çömez, “KAAN’ı tamamen yerli ve milli diye pazarladınız ama, uçağın motoru bile dışarıdan geliyormuş. Deneme uçuşunu da çakma bir motorla yapmışsınız. 48 adet motorsuz uçak… Nasıl vereceksiniz şimdi Endonezya’ya? Adamlar tazminat istemeyecek mi? Sülün Osman hayatta olsa şapka çıkarırdı bu yaptıklarınıza” açıklamasını yaptı.
