CHP’nin 38. Kurultayının üzerinden 15 ay geçtikten sonra seçime “Şaibe” karıştırıldığına ilişkin şikayetleri Ankara Cumhuriyet Savcılığı araştırıyor. CHP’nin Seçim ve Hukuk İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gül Çiftçi, CHP’nin Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Temsilcisi Mehmet Hadimi Yakupoğlu ve CHP Avukatı Çağlar Çağlayan, YSK Başkanı Ahmet Yener’i ziyaret etti. CHP’nin 23 Mart’ta yapacağı ön seçim başta olmak üzere seçimlerle ilgili bazı konular konuşuldu.
Hukukta yer almayan “Şaibe” sadece dedikodunun tanımıdır. Hukukta ise bunun karşılığı “İrade fesadı”dır. Anlamı hata, hile, tehdit gibi insanın iradesini etkileyen ve yapmayacakları eylem ve işlemleri yaptıran baskılardır. Bu baskılar karşısında yapılan iş ve işlemlerin hukuken iptal edilmeleri ve yok sayılmaları mümkündür. Cumhurbaşkanı “Şaibe” iddiasını tam altı kez gündeme getirdi. “Şaibe” iddiasıyla dava açan, şikayette bulunanlar, CHP delegelerinin hata yaptığı, tehdit edildikleri, oylamada hile yapıldığı, insan iradesini sakatlayan tek bir söylemi dava dosyalarında da bulunmuyor.
ZAMAN AŞIMI DA DOLDU
Bu konuyu yakından inceleyen CHP’nin YSK Temsilcisi Avukat Mehmet Hadimi Yakupoğlu’na sordum. Şunları söyledi:
“Kurultay delegelerine mevki, para, taşınmaz verilerek oylarının satın alındığı ve genel başkanlık seçiminin böyle kazanıldığı öne sürülüyor. Yani kamu görevlisine bir iş veya işlem yaptırmak için rüşvet vermek ve irtikap suçlarının maddi unsuru tarif edilerek suçlanıyor. Yasalarımıza göre rüşvet suçunda alan kadar veren de ceza alır. Ama küçük bir ayrıntı var. Bu suçun asli maddi unsuru rüşvet alanın kamu görevlisi olmasıdır. Oysa kurultay delegeleri kamu görevlisi değil, sadece seçmendir.”
YAKINDAN UZAKTAN İLGİSİ YOK
CHP Tüzüğüne göre kurultay iki aşamada yapılıyor. YSK Temsilcisi Yakupoğlu şunları anlatıyor:
1- Kurultaya/kongreye olağan veya olağanüstü çağrı usulü, toplantı ve karar yeter sayıları ile kapanışa kadar süreçte tüm iş ve işlemler Siyasi Partiler Kanunu yanında Medeni Kanun ve Dernekler Kanunu hükümlerine göre yürütüldüğü için denetim yetkisi de adli makamlara yani asliye veya sulh hukuk mahkemelerine ait. Dolayısıyla seçimlerin başlangıcına kadar olan gerek kongre çağrısı, toplantısı, alınan kararların denetim ve iptal görevi tamamen adli yargıya ait.
2- Bugün adli hukuki yargıda açılan iptal davaları bu niteliktedir ve zaman aşımı da usulden dolmuş durumda. Zaten iddiaların bu aşamalarla bir ilgisi, hukuki ve maddi karşılığı da esasen yok. Basında dile getirilen 2010 yılındaki Saadet Partisi kongre kararı ise seçimli kongreden sonra yapılan olağanüstü kongre/kurultay çağrısını Parti Genel Merkezinin kabul etmemesi üzerine verilmişti. Yani günümüzle ilgisi yok.
DELEGE, KAMU GÖREVLİSİ DEĞİL
3- Seçimler ile ilgili olarak cezai adli yargının yetkisi ise sadece Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı nezdinde yürütülen Siyasi Partiler Kanunu ‘Oylamaya hile karıştırılması’ kapsamındaki soruşturmadır. Suçun maddi unsuru ‘Şaibe’ değil irade fesadı hallerinden siyasi parti kongrelerinin her kademesinde yapılan her çeşit seçimin oylamalarına, oylamaların sayım ve dökümüne hile karıştırmaktır.
Cezası ise bir yıldan üç yıla hapistir. Borçlar Kanununda, Roma Hukukundan bu yana tanımlanan hile kavramı ile soruşturma konusu iddiaların yakından uzaktan hiç ilgisi yok. Zira iddialar kamu görevlisine verilen rüşvet ve irtikap suçlarının maddi unsuru ile örtüşüyor ama kurultay delegeleri kamu görevlisi değil.”
BU KONUDA SADECE BİR ÖRNEK VAR
Ankara Asliye Hukuk Mahkemeleri, CHP Kurultayını, İlçe Seçim Kurulunun kesinleştirdiği, seçilmişlere başta Genel Başkan Özgür Özel olmak üzere verdiği mazbataları iptal edemez. Asliye Hukuk Mahkemeleri, kongrelerde/kurultaylarda yapılan seçimleri YSK’nın yetkisini elinden alarak iptal etmesi yasal olarak mümkün değil. Bu yetki tamamen YSK ‘ya aittir.
Seçim sonuçları, itiraz süreleri geçtikten sonra kesinleşmiş ve ilçe seçim kurulu tarafından mazbatalar verilmiş. Gelinen sürecin Anayasa 79. maddesine göre “Tam kanunsuzlukla” seçme ve seçilme hakkını açıkça kamu düzenine karşı ihlal eden iddia karşısında iptal eden sadece bir YSK Kararı var. O da, dönemin Bilecik Milletvekili Bahattin Şeker’in askerliğini yapmadan milletvekili seçilmiş olması sebebiyle görev süresinin dolmasına yaklaşık altı ay kala milletvekilliğini iptal etmişti.
İTİRAZLARI REDDETMİŞTİ
YSK, 2009, 2016, 2022, 2023 ve 2024 yıllarında benzer cezai suç iddialarıyla seçimlerin iptali yönündeki itirazların tamamını reddetmiş, İlçe Seçim Kurulu tarafından verilen iptal kararlarını da oy verme sırasında Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkındaki Kanun hükümlerine göre sandık başında tutulmuş bir tutanak veya somut bir delil olmadığından Anayasa’mızın 79.maddesine göre ‘”Tam kanunsuzluk” gerekçesiyle kaldırmıştı. Anayasa’mızın 79.maddesine göre tam kanunsuzluk denetimini ise sadece YSK yapıyor. Adli makamların yani asliye ve sulh hukuk mahkemelerine bu yetki verilmemiş.
Bu konuyu neden Avukat Mehmet Hadimi Yakupoğlu’na sordum. Çünkü Yakupoğlu 1999 yılında Çankaya İlçe Seçim Kurulu üyeliği, 2008’de İl Eğitim Sekreterliği, 2010 yılında İl Sekreteri, 2011 yılından bu yana da CHP’nin YSK temsilcisi. Yakupoğlu, yine de YSK yetkilileriyle görüşüp ilk kez seçim konusunda kesin bir görüş açıklamış oldu.
