Tüm dünya geçtiğimiz hafta gerçekleştirilen Amerikan seçimlerinin sonuçlarını konuşurken, seçimleri izlemek üzere ABD’ye giden YSK Başkanı Ahmet Yener’in elektronik seçim sistemine ilişkin açıklaması seçimin güvenliğine ilişkin tartışmaları yeniden gündeme getirdi.
Peki ülkemizde elektronik olarak seçimlerde oy kullanmak mümkün mü, YSK konu hakkında ne dedi, elektronik ortamda seçim yapılması yasalaşırsa bu durumda kaç seçmen etkilenecek?
MEVCUT DÜZENLEME NASIL?
Hali hazırda ülkemiz seçimleri şu an yürürlükte olan 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkındaki kanun kapsamında yapılmakta. Söz konusu düzenlemenin oy verme başlığı altında düzenlenen kısmında ise seçmenlerin oy verme yetkisi, kimliğin tespiti, oy verme düzeni ve oy verme süresini ayrıntılı bir biçimde düzenleme altına alınmış olup bu düzenlemeye göre ülkemizde yapılacak seçimler sabah saat sekizden on yediye kadar devam etmekte ve aynı gün içinde sonra ermektedir.
O halde Yüksek Seçim Kurulu tarafından gerçekleştirilen seçimlerde yurt içinde elektronik ortamda oy kullanılmasının sağlanabilmesi için öncelikle seçim kanununda çok önemli değişiklikler yapılması gerekmektedir.
ABD'DE OYLARIN GÜVENLİĞİ SAĞLANABİLDİ Mİ?
Dünya hukukun üstünlüğü indeksine göre 142 ülke arasında 26. sırada bulunan Amerika’da son yapılan başkanlık seçimlerinde uluslararası haber kaynaklarından edinilen bilgiye göre posta yolu ile oy kullanılması mümkün olduğundan bazı büyük posta kutularının kimliği belirsiz kişiler tarafından ateşe verildiği ve söz konusu posta kutularının içinde ne kadar oyun yakıldığını bilmedikleri ifade edildi.
Amerika’da yaşanan bu olaylar sonrasında tüm dünyada seçim güvenliği ve sosyal medyadaki koşullu yönlendirmeler tartışılırken bir anda elektronik ortamda oy verme işlemi yapılabileceği ülkemizde konuşulmaya başlandı.
YÜKSEK SEÇİM KURULU "YURT DIŞI SANDIKLAR" DEDİ
YSK tarafından yapılan basın açıklamasında elektronik ortamda oy verme işlemlerinin yurt dışında bulunan seçmeni kapsadığını söyledi.
"Yüksek Seçim Kurulu; 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un 'Yurt dışı seçmenlerin elektronik ortamda oy vermesi' başlıklı 94/D maddesinde düzenlenen yurt dışında bulunan vatandaşlarımızın elektronik ortamda oy kullanabilmeleri durumu haricinde, yurt içinde gerçekleşen hiçbir seçim türü için yasal bir düzenleme bulunmamaktadır. Yüksek Seçim Kurulu tarafından yurt içinde gerçekleştirilen seçimlere yönelik elektronik oy verme yöntemleri ile ilgili mevcut bir çalışma da söz konusu değildir." şeklinde açıklama yapıldı.
YURT DIŞINDA KAYITLI SEÇMEN NE KADAR?
14 Mayıs 2023 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı Seçimindeki yurt dışı kayıtlı seçmen sayısı 3.423.759 kişiydi. Bu seçmenlerin 1.691.287’si yurt dışı temsilciliklerde, 148.183 seçmen ise gümrük kapılarında oy kullanmıştı.
Önümüzdeki süreçte 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun kapsamında yapılması düşünülen değişiklik TBMM Genel Kurulundan geçerek yasalaşırsa bu durumda yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı bulunan 3,5 Milyon civarı seçmen elektronik ortamda oy kullanabilecek.
Ülkemizde elektronik seçim yapılabilmesi için seçim mevzuatında köklü değişiklikler yapılması gerekmektedir. Bundan daha önemlisi ise ABD gibi demokrasi ve hukuk sisteminin gelişmiş olduğu bir ülkede yapılan seçimler de dahi seçmenin kullandığı oyların güvenliği tartışma konusu olurken ülkemizde olası bir kanun değişikliği ile elektronik oy kullanımındaki seçim güvenliği nasıl sağlanacak.
