Son dönemlerde özellikle ikinci el konut satışlarında yaşanan hareketlilik birçok problemin yaşanmasının önünü açabilecek gelişmeleri de beraberinde getirdi. Taşınmaz satışlarında gerçek satış bedellerinin gösterilmeyip emlak rayiçleri üzerinden gösterilmesi halinde yaşayabileceğiniz problemlerin neler olduğunu gelin birlikte değerlendirelim.
Belediye Rayiç Değerleri Çok Düşük
Uzunca bir dönemdir ülkemizde gerçekleştirilen konut satışlarının neredeyse üçte ikisini ikinci el konutlar oluşturmaktadır. Belediye rayiç değerleri ile taşınmazların gerçek değerleri arasında özellikle İstanbul’un bazı semtlerinde on katın üzerinde bir değer farkı olduğu görülmektedir.
Öyle ki İstanbul’un birçok ilçesinde tapu rayiç değeri 1 milyon civarında olup gerçek satış değeri 10 milyonlarının üzerinde olduğu çokça taşınmaz satışı gerçekleştirilmektedir. Hal böyle olunca da alıcı devlete daha az tapu harcı ödemek satıcının ise elde ettiği kazançtan vergi vermek istememesi nedeniyle rayiç değer üzerinden gösterilen satışlar çok büyük risk taşımaktadır.
Dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan olmayın
İstanbul’da ev almak artık neredeyse imkânsız hale geldi. Konut fiyatlarının yüksekliği, bankaların kredi kullandırmak istememesi gibi türlü zorlukların yanında bir de vatandaşın dişinden tırnağından arttırdığı para ile konut almak isterken dolandırılmaması içten bile değil. Düşük bedel gösterilerek alınan taşınmazlarda satıcının alacaklılarına zarar verme kastıyla hareket ettiğinin tespit edilmesi halinde size ait olmayan borç yüzünden eviniz satılabilir.
Gerçek Satış Rakamını Beyan Edin
Satıcının daha az ya da hiç vergi ödememesi için alıcıdan yani müşteriden sadece tapu rayiç bedelini banka hesabına istemesi ve kalan parayı elden talep etmesi halinde aman dikkat dolandırılabilirsiniz. Neden mi? Çünkü gerçek değerinin altında gösterilerek yapılan satışlar satıcının mal kaçırdığı anlamını taşıyabilir.
Hemen Bir Örnek Verelim
10 milyon liralık bir evi satıcı tapu rayicinde gösterilen 1 milyon liradan satmak istese ve alıcıda bu durumu kabul etse. Yani 1 milyonu bankadan kalan 9 milyonu ise elden haricen ödese… Tapudaki tüm işlemler sadece 1 milyon lira üzerinden görülecek ve bu miktar üzerinden %4 tapu harcı alınmak suretiyle işlemler tamamlanacak.
Satış işlemleri gerçekleştirildiği sırada evini resmi olarak 1 milyona satan satıcının herhangi bir kişi ya da kuruma borçlu olduğunu varsayarsak. Gerçek piyasa değerinin tam 10 kat altında gerçekleştirilen tapu satışı nedeniyle yeni bir ev aldığını düşünen alıcı hiç tanımadığı kimselerin o taşınmaza koyacağı haciz ile karşı karşıya kalıp aldığını zannettiği evin icradan satışını seyredebilir.
Nelere Dikkat Etmeliyiz
Taşınmaz satışlarında gerçek satış bedeli üzerinden beyanda bulunulmalı, tapu alım satım harcı rayiç değerden değil daha yüksek olan gerçek alım satım değerinden ödenmeli, satış bedeli satıcının hesabına açıklama kısmı taşınmaz bilgisi yazılarak ödenmeli ya da tapuda güvenli satış yöntemi kullanılmalı, taşınmazı satın alırken tapunun üzerinde başkaca bir ipotek ya da haciz olmamasına dikkat edilmeli.
