Gı­da, ba­rın­ma ve gi­yi­m... Türk hal­kı­nın en önem­li üç har­ca­ma ka­le­mi ol­du­ğu ka­bul edi­lir. Hâl­bu­ki in­sa­nın te­mel ola­rak 14 ta­ne zo­run­lu har­ca­ma ka­le­mi var­dır. Pe­ki di­ğer­le­ri ne­dir?
Ha­ber­leş­me, ısın­ma, ula­şım, ısın­ma, sağ­lık, ay­dın­lan­ma, te­miz­lik, spor, eği­tim-kül­tür, ev eş­ya­sı, çev­re-su ve ta­ti­l... İs­ta­tis­tik­le­re gö­re bu 11 nis­pe­ten da­ha az büt­çe ayır­dı­ğı­mız ka­lem­ler ola­rak ge­çer.
Araş­tır­ma­lar Türk in­sa­nı­nın, ge­li­ri­nin or­ta­la­ma yüz­de 29’u­nu sa­de­ce gı­da­ya har­ca­dı­ğı­nı gös­te­ri­yor. Ya­ni hal­kın ge­li­ri­nin dört­te bi­rin­den faz­la­sı 14 in­sa­ni har­ca­ma ka­le­min­den yal­nız­ca bi­ri­ne gi­di­yor.
Za­ten 30 OECD ül­ke in­sa­nı ara­sın­da gı­da­ya en faz­la pa­ra ayı­ran da Türk­le­r... Zev­kin­den de­ğil ta­bi­i... Do­ğal ola­rak ge­li­ri dü­şük, gı­da pa­ha­lıy­sa gı­da har­ca­ma­la­rı­nın ge­li­re ora­nı da do­ğal ola­rak yük­sek ka­lır.
Om­let
Şim­di ge­le­lim ha­be­ri­mi­ze­...
Te­mel ih­ti­yaç gı­da, te­mel gı­da ise yu­mur­ta­dır. Üç haf­ta ön­ce top­tan fi­ya­tı ta­ne­de 12 ku­ruş olan yu­mur­ta, ön­ce­ki gün iti­ba­rı ile 24 ku­ru­şa çık­tı. Bu­nun an­la­mı 3 haf­ta içe­ri­sin­de yu­mur­ta­ya yüz­de yüz zam gel­di!
Yu­mur­ta­ya ge­len zam öy­le fer­mu­ara, çıt çı­ta, eta­je­re ge­len zam­ma ben­ze­mez. So­nuç­ta gı­da bu! Hem de en ucuz, en çok tü­ke­ti­len gı­da­... Türk in­sa­nı­nın, ge­li­ri­nin or­ta­la­ma yüz­de 29’u­nu gı­da­ya gi­di­yor­sa, gı­da har­ca­ma­sı­nın yüz­de 5’i de yu­mur­ta­ya gi­di­yor­dur.
Yu­mur­ta­dan vaz ge­çi­le­me­ye­ce­ği­ne gö­re ufak da ol­sa di­ğer 13 zo­run­lu har­ca­ma ka­le­min­den kı­sı­la­rak bu tü­ke­tim ger­çek­leş­ti­ri­le­cek.
Me­ne­men
Kı­sa­ca Türk in­sa­nı­nın mut­lak har­ca­ma ka­le­mi olan yu­mur­ta yüz­de yüz zam yi­yor, son­ra bir ba­kı­yor­su­nuz yıl­lık enf­las­yon TÜ­FE­’de yüz­de 8,88, ÜFE­’de yüz­de 4,56 ol­du.
Ma­ale­sef, bı­ra­kın 14 ka­le­mi, Tür­ki­ye­’de gı­da, ba­rın­ma ve gi­yim gi­bi üç te­mel har­ca­ma­yı so­run­suz kar­şı­la­ya­bi­len­le­rin ora­nı ge­liş­miş ül­ke­le­re gö­re ol­duk­ça dü­şük... Hat­ta ken­di geç­mi­şi­mi­ze gö­re bi­le çok aşa­ğı­da ka­lı­yor.
Ni­te­kim Türk va­tan­daş­la­rı, ya­şam­la­rı­nı sür­dü­re­bil­mek için ha­ya­ti olan bu üçü dı­şın­da ka­lan di­ğer ka­lem­ler­den cid­di oran­lar­da ke­sin­ti ya­pı­yor­lar.
Za­ten ta­til­di, çev­rey­di, kül­tür­dü ne ya­pa­cak­sın. Otur evin­de, aç Muh­te­şem Yüz­yı­l’­ı, sey­rey­le pa­di­şa­hı­...