Yaklaşık 2 yıl önce büyük gürültülerle ve beklentilerle kurulan Varlık Fonu aradan geçen 2 yıla rağmen sessizliğe bürünmüş durumda. Yeni sistemle beraber sessizliğini terk edip icraat yapıp yapmayacağını hep birlikte göreceğiz.
Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi, 2016 yılında kanunla kurulmuş; Başbakanlığa bağlı, profesyonel yönetim ilkelerine göre yönetilmek zorunda olunan, 50 milyon lira sermayeli özel hukuk hükümlerine tabi bir şirkettir.
Varlık Fonu’nun kuruluş amacı, kuruluş kanununda; “Sermaye piyasalarında araç çeşitliliği ve derinliğine katkı sağlamak, yurtiçinde kamuya ait olan varlıkları ekonomiye kazandırmak, dış kaynak temin etmek, stratejik büyük ölçekli yatırımlara iştirak etmek” olarak belirlenmiştir.
VARLIK FONU BUGÜNE KADAR NE YAPTI?
Varlık Fonu’nun bugüne kadar hangi faaliyetlerde bulunduğunu Varlık Fonu’nun internet sitesinden sizler için özetledim.
Varlık Fonu amacını gerçekleştirmek için kendisine devredilen kamu kaynakları ile ilgili olarak bugüne kadar, varlık satışı yapmamış ve satışa ilişkin bir planlaması da yoktur. Herhangi bir varlık, ipotek olarak verilip kredi alınmamış, Türkiye Varlık Fonu kurulduğu günden bu yana kredi kullanmamıştır. Varlık Fonu’na bağlı kurulan alt fonların içeriğinde herhangi bir nakdi ve gayri nakdi varlık bulunmamaktadır.
Türkiye genelinde Türkiye Varlık Fonu’na devredilen hazine arazilerinin ve gayrimenkullerin satışına ve/ veya ipotek edilmesine ilişkin olarak mevcut durumda hiçbir karar alınmamıştır. Türkiye Varlık Fonu’na devredilen tüm varlıklara ilişkin değerleme ve bağımsız denetim çalışmaları tamamlanma aşamasındadır.
Savunma Sanayi Destekleme Fonu’ndan Türkiye Varlık Fonu’na 3 aylık süre için 1 milyar TL devredilmiştir. Bu tutar vade ve yapısına uygun şekilde değerlendirilmiş olup, ana para ve tüm geliriyle Savunma Sanayi Müsteşarlığı’na devredilmiştir.
Mart 2017’de Russian Direct Investment Fund ile sözleşme imzalanmış ve her iki tarafın 500 milyon dolar yatırım yapması öngörülmüştür.
Eylül 2017’de Türkiye Varlık Fonu Başkanı görevden alınmış, henüz başkan atanmamıştır.
NİYET NE İDİ, AKIBET NE OLDU?
Türkiye’nin kamuya ait en değerli şirketlerinin hisseleri ve değerli hazine arazilerinin devredildiği Türkiye Varlık Fonu, ülkemizin ekonomik istikrarının artırılması ve kalkınmasına katkı sağlamak, kamuya ait olan varlıkları daha etkin ve verimli şekilde yönetmek; mevcut kamu varlığına değer katarak gelecek nesiller için daha güçlü bir Türkiye hazırlamak amacıyla kurulmuş bir yapı olarak ortaya çıkmış olmasına rağmen, bugün itibariyle Rusya ile ortaklaşa 1 milyar dolar fon ortaklığı dışında kayda değer hiçbir işlem yapamamıştır. Dahası, “Çin’den 5 milyar dolar kredi bulduk, alıyoruz” diyen, ancak bu icraatı gerçekleştiremeyen başkan görevden alınıyor, yerine 10 aydır büyük Türkiye’de bu görevi yapacak kişi bulunamıyor.
Kurumun yasa gereği plan ve bütçe komisyonuna sunulması gereken, “Bağımsız Denetim Raporları” ortada yok.
Dünyadaki örneklerinde, ülkenin doğal kaynak gelirlerini ya da bütçe fazlalarını yöneten varlık fonları ülkemizde, “Türk işi” bir buluş ile büyük ölçüde yurtdışından fon sağlama ve varlıkları denetimsiz satma ana amacına dayandırılmıştır.
Gelinen nokta çok dramatiktir. Yapılacak yatırımlarla büyüme oranına gelecek 10 yıl içinde yıllık %1.5 oranında ilave artış ve ek istihdam sağlanması amacı ballandıra ballandıra anlatılan Türkiye Varlık Fonu’na 10 aydır başkan bile bulunamamıştır. Strateji belgesi ortada yoktur.
Varlıkları eriyen ülkemizin en değerli kurumları ve gayrimenkullerine bu ortamda müşteri bulmanın zorluğu ortadır.
Başından beri yazımı okuyan siz değerli okuyucularım Türkiye Varlık Fonu’nun faaliyete geçememesine üzüldüğümü düşünmüş olabilirsiniz, Varlık Fonu düzenlemesine, kurulan sistemin denetim zaafı içermesi ve yapının hatalı olması nedeniyle hep karşı çıktık. Daha 2 yıl bile dolmadan sistem çöktü.
Varlık Fonu fiyaskosu
Nedim Türkmen
Yayınlanma: