Beyaz eşya üretiminde Çin’den sonra ikinci sırada olan ülkemizin milli gururu sanayi üreticilerimizin en prestijli firmalarından bazıları Ocak-Mart 2025 döneminde ne yazık ki beklentileri karşılayamadı. Üretim bantlarındaki daralmanın yanı sıra maliyetlerdeki astronomik yükselişler hem üreteni hem de tüketeni derinden etkileyecek gibi…

2021 yılından bu yana düzenli şekilde düşüş eğilimi gösteren beyaz eşya üretimindeki daralma ana üreticilerde olduğu kadar tedarik zincirinde yer alan dolaylı firmalarda da ciddi anlamda bir iş gücü kaybı yaşanmasına neden olmakta. Doğrudan 60 bin dolaylı olarak ise 600 bin emekçinin ekmek kapısı olan sektördeki daralmalar yeni bir işsizlik dalgasına neden olabilir.

Döviz kurunun üreticiler için istenilen seviyede olmaması, maliyet kalemlerinin elektrikten, doğalgaza, plastikten alüminyuma kadar enerji ve tedarik kalemlerinin tamamında yaşanılan yüksek artışlar ne yazık ki yurt içinde daha az nihai tüketiciye, yurt dışında ise beklenenden daha az satışların gerçekleştirilmesine neden oluyor.

Üretim zincirindeki önemli ana firmaların ödeme takvimlerin de teamüllerinin dışına çıkması, inşaat ve tekstil sektörlerinden sonra yeni bir konkordato dalgasının yaşanmasına neden olmaz umarım. Hasılatların düşmesi, işletme sermayelerinde tedirginlik yaratacak azalmalar, kısa vadeli borçların döndürülememesi ve yüksek faizle borçlanma ne yazık bir konkordato talebi için fazlaca yeterli göstergeler…

Beyaz eşya ihracatının yüzde 75’i gerçekleştirilen Avrupa’daki pazar payının güçlü bir şekilde devam edebilmesi ve daralan ekonomilere rağmen sektörün önünün kapanmaması için acil önlemlerin alınması ve rekabet edilebilen üretimin önünün açılması gerekiyor.

En büyük maliyet faiz

Şirketler nerdeyse ticari tarafta yüzde 70’lere dayanan borçlanma maliyetlerini de gider kalemi olarak hesap etmek zorunda. Gelinen noktada; ham madde, kira, personel giderleri, vergi yükü ve enerji – iletişim maliyetlerinin yanında çok önemli bir masraf kalemi olarak faiz maliyetini de hesap edilmesi gerekiyor.

Yüksek faize rağmen borçlanamayan, kredi kullandırılmayan şirketlerde yakın dönemde daha zor bir süreç yaşanabileceği gibi bankalardan dilediği krediyi bulan şirketler ise faiz maliyetini ne yazık ki diğer masraf kalemlerinde olduğu üzere üretilen ürünün üzerine eklemesi nihai tüketici tarafında vatandaşın mala erişimini de ne yazık olumsuz yönde etkiliyor.

Düğün Paketleri Desteklenmeli

Hem iç pazardaki hareketliliği arttırmak hem de yeni evlenecek çiftlere destek olmak amacıyla lüzumlu ev eşyalarına ilişkin kampanya ve devlet destekleri getirilerek hem üretici hem de tüketiciye destek olmanın tam zamanı.

Bir evin olmazsa olmazları; buzdolabı, çamaşır, bulaşık makinaları, fırın, ocak ve televizyon grupları için düğün hazırlığında olanlara sıfır faizle 24 ay-36 ay vadeli satışlar yapılmalı.

Bugün en ekonomik “beyaz eşya” düğün paketi 100 bin – 200 bin lira arasında değişmekte evlenme hazırlığında olan gençler için özellikle tüketici kredi modellerinin yeniden kullanılabilir hale getirilmesi şart.